Η κοινωνική ασφάλιση μαζί με το 8ωρο και τις συλλογικές συμβάσεις εργασίας αποτελούν τις πιο σημαντικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης και όλων των εργαζόμενων καθώς είναι το πλαίσιο που υπερασπίζεται τον κόσμο της δουλειάς απέναντι στην βαρβαρότητα και την αυθαιρεσία του κεφάλαιου και καθορίζει το ποσό της υπεραξίας και των κερδών που αντί να τα καρπωθεί το κεφάλαιο, τα αποσπούν οι εργαζόμενοι σε περίθαλψη, πρόνοια και σύνταξη. Η έκφραση αυτού του συμβιβασμού από την μεριά των δυνάμεων του συστήματος δεν υπήρξε ενιαία σε όλες τις χώρες αλλά καθορίστηκε τόσο από την ένταση της ταξικής πάλης και το επίπεδο ανάπτυξης του κινήματος όσο και από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της κάθε άρχουσας τάξης σε κάθε χώρα.
Με την έννοια αυτή το ασφαλιστικό σύστημα που καθορίζει το πλαίσιο της κοινωνικής ασφάλισης τόσο στην χώρα μας όσο και σε όλο τον κόσμο δεν ήταν ποτέ «σταθερό» αλλά καθοριζόταν και καθορίζεται από τους ταξικούς-πολιτικούς συσχετισμούς, το δυνάμωμα ή την οπισθοχώρηση του κινήματος. Πολύ περισσότερο το ασφαλιστικό σύστημα δεν είναι ένα οικονομικό σύστημα «εισροών-εκροών», όπως προσπαθούν να το παρουσιάσουν οι εκπρόσωποι του συστήματος για να υπονομεύσουν τον κοινωνικό χαρακτήρα της ασφάλισης και να το μετατρέψουν σε ένα ακόμα πεδίο καπιταλιστικής κερδοφορίας μέσω της επένδυσης των αποθεματικών του.
Η κοινωνική ασφάλιση και όλα τα δικαιώματα εργαζόμενων και συνταξιούχων γύρω από αυτήν, αποτελούσαν στόχο ισοπέδωσής τους από τις δυνάμεις του καπιταλιστικού συστήματος ακόμα από τις πρώτες περιόδους της εφαρμογής τους. Το κεφάλαιο δεν οργάνωσε αυτόβουλα την κοινωνική ασφάλιση για κάλυψη των εργαζόμενων τόσο στην διάρκεια του εργασιακού τους βίου όσο και μετά από αυτή, αλλά εξαναγκάστηκε σε παραχωρήσεις μετά από σκληρούς ταξικούς αγώνες της εργατικής τάξης σε όλο τον κόσμο και για μεγάλο χρονικό διάστημα. Η κοινωνική ασφάλιση αποτέλεσε μία από τις πιο σημαντικές κατακτήσεις της εργατικής τάξης και όλων των εργαζομένων στην σύγκρουσή τους με το κεφάλαιο.
Η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στην Σοβιετική Ένωση και τα δικαιώματα των εργαζόμενων εκεί, στην κοινωνική ασφάλιση, την πλήρη και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, τον καθορισμό ορίων ηλικίας για την παραγωγική διαδικασία και στην συνέχεια την πλήρη συνταξιοδότηση, αποτέλεσαν απτούς στόχους διεκδίκησης του εργατικού κινήματος σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες. Η εργασία σταματά να είναι δουλεία από το πρωί ως το βράδυ και από τις παιδικές ηλικίες έως τα γεράματα και τον θάνατο, χωρίς καμία πρόνοια για την αρρώστια, τον τραυματισμό, την αναπηρία.
Η επίθεση του καπιταλιστικού-ιμπεριαλιστικού συστήματος σε όλα τα δικαιώματα και τις κατακτήσεις της εργατικής τάξης και των λαών καθώς και στο δικαίωμα στη δουλειά, δεν θα μπορούσε να αφήσει απέξω την ασφάλιση καθώς αποτελεί συνδετικό κρίκο του χρόνου εργασίας και των αμοιβών των εργαζόμενων.
Οι προσπάθειες του συστήματος τόσο στην χώρα μας όσο και διεθνώς για την υπονόμευση και την ανατροπή όλων των κοινωνικών χαρακτηριστικών της ασφάλισης παίρνουν διάφορες μορφέ,ς αλλά χαρακτηρίζονται από τρεις κύριες επιδιώξεις: αργότερα (όρια ηλικίας), λιγότερα (κόψιμο συντάξεων), χειρότερα (περίθαλψη, πρόνοια). Στρατηγικός στόχος του συστήματος είναι να απεμπλακεί οριστικά το αστικό κράτος από την υποχρέωση της ασφάλισης των εργαζόμενων, από την ύπαρξη ταμείων ασφάλισης που θα υπάγονται σε αυτό και φυσικά σε συνδυασμό με τα προηγούμενα, η απαλλαγή του κράτους από οποιαδήποτε κάλυψη της περίθαλψης και της πρόνοιας για τους εργαζόμενους, τους συνταξιούχους και τους άνεργους. Ταυτόχρονα με αυτές τις επιδιώξεις, το σύστημα έχει βρει μία τεράστια «φλέβα», τα αποθεματικά των ασφαλιστικών ταμείων, που αποτελούν μία τεράστια από άποψη μεγέθους και κερδών «μπίζνα», για την οποία μάλιστα εκδηλώνεται και σφοδρός ανταγωνισμός ανάμεσα σε μερίδες του μονοπωλιακού χρηματιστικού κεφαλαίου (δομημένα ομόλογα των ασφαλιστικών ταμείων στην Ελλάδα).
Την συνεισφορά της στην καλλιέργεια του αποπροσανατολισμού των εργαζόμενων γύρω από τον ταξικό χαρακτήρα της κατάκτησης της κοινωνικής ασφάλισης έχει και η ρεφορμιστική αριστερά που για δεκαετίες, μαζί με τους εργοδοτικούς και κυβερνητικούς εργατοπατέρες, υιοθέτησε όλη την αστική επιχειρηματολογία και πρώτα από όλα την αποδοχή της λεγόμενης «τριμερούς» χρηματοδότησης (εργοδότες , κράτος , εργαζόμενοι ) του ασφαλιστικού συστήματος. Για τους ρεφορμιστές «μας», αυτό που αποτέλεσε υποχώρηση του συστήματος απέναντι στις διεκδικήσεις του εργατικού κινήματος και εκφράστηκε με την «τριμερή» χρηματοδότηση και την «εγγύηση» του κράτους στην ασφάλιση θεωρήθηκε η κατάληξη αυτού που θα μπορούσαν να κερδίσουν η εργατική τάξη και οι εργαζόμενοι με τους αγώνες τους. Όταν στην αριστερά «μας» κυριάρχησε η «κοινωνική συναίνεση» και η υποταγή στην αστική νομιμότητα, ήρθαν μαζί τόσο η συμμετοχή-συνευθύνη στην διαχείριση των ασφαλιστικών ταμείων όσο και η λογική υπεράσπισης της «τριμερούς» χρηματοδότησης. Αυτό αποτέλεσε και την βάση να θεωρηθεί «δίκαιο» -από το σύστημα και τους ρεφορμιστές- ένα ασφαλιστικό σύστημα το οποίο χρηματοδοτείται άμεσα από τους εργαζόμενους με τις δικές τους εισφορές, από την κλεμμένη υπεραξία τους σαν εργοδοτική εισφορά και από τους άμεσους και έμμεσους φόρους που πάλι οι εργαζόμενοι πληρώνουν για την κρατική χρηματοδότηση.
Η συνέχεια λίγο-πολύ γνωστή, παζάρια των «κοινωνικών εταίρων» με τις εκάστοτε αστικές κυβερνήσεις και αιτήματα είτε για «καθαρές καταθέσεις» των αποθεματικών των ταμείων στην Τράπεζα της Ελλάδας, είτε του τύπου «φέρτε πίσω τα κλεμμένα». Πλήρης απολιτικοποίηση του ζητήματος, των συσχετισμών και της πάλης που καθορίζουν το καθεστώς της κοινωνικής ασφάλισης. Με αυτό τον τρόπο το εργατικό και λαϊκό κίνημα βρέθηκε πολιτικά και οργανωτικά απροετοίμαστο απέναντι στην ολομέτωπη επίθεση που εξαπέλυσαν οι δυνάμεις του συστήματος και στο ασφαλιστικό όπως στις εργασιακές σχέσεις, στο πετσόκομμα μεροκάματων-μισθών, στην κατάργηση οκταώρου και συλλογικών συμβάσεων.
Άλλες περιόδους η επίθεση ενάντια στην ασφάλιση εκφράζεται με την λεηλασία των αποθεματικών, άλλες με την αύξηση των ορίων ηλικίας, άλλες με την μείωση των συντάξεων και άλλες με την χειροτέρευση των όρων της περίθαλψης. Σε αυτή την περίοδο στην χώρα μας οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι επαγγελματίες, οι αγρότες βρίσκονται αντιμέτωποι με μία συνολική επίθεση σε όλες τις πλευρές της ασφάλισής τους. Η επίθεση αυτή επενδύεται είτε με τον μανδύα της «δημοσιονομικής εξυγίανσης», που έφερε στα χρόνια της μνημονιακής βαρβαρότητας μειώσεις συντάξεων πάνω από το 45% και ταυτόχρονα μειώσεις στην υγειονομική κάλυψη, είτε της «δικαιοσύνης» και της «βιωσιμότητας» με την μεγάλη αύξηση των ορίων ηλικίας για συνταξιοδότηση και την κατάργηση των «πρόωρων» συντάξεων. Το καπιταλιστικό σύστημα, οι εκπρόσωποι και οι υπηρέτες του «ενδιαφέρονται» τόσο πολύ για την «βιωσιμότητα» του ασφαλιστικού συστήματος όσο «ενδιαφέρονται» για το 8ωρο, τα μεροκάματα και τους μισθούς, τα μέτρα ασφαλείας, τις συνδικαλιστικές και πολιτικές ελευθερίες στους χώρους δουλειάς.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ, υλοποιώντας τις επιταγές του 3ου μνημονίου με ΕΕ-ΔΝΤ, κλιμακώνει την επίθεσή της με γοργούς ρυθμούς και ετοιμάζει ένα νέο αντιασφαλιστικό τερατούργημα το οποίο επιδιώκει να ψηφίσει όσο το δυνατόν πιο γρήγορα στην βουλή. Συνέστησε στα πλαίσια του υπουργείου εργασίας την «επιτροπή των σοφών», για να μας πείσουν πόσο κινδυνεύει η ασφάλιση εάν δεν παρθούν άμεσα μέτρα , φυσικά πάντα σε βάρος των εργαζόμενων, για να τους χρησιμοποιήσει σαν «λαγούς» για αυτό που πρόκειται να ακολουθήσει.
Το πλαίσιο των μέτρων έχει ήδη ψηφισθεί από τον Αύγουστο τόσο για τα όρια συνταξιοδότησης όσο και για τις άμεσες περικοπές σε συντάξεις, επικουρικές, ΕΚΑΣ, εφάπαξ. Hδη η μείωση των δαπανών προβλέπεται στο σχέδιο του προϋπολογισμού που είναι στην βουλή για ψήφιση, ενώ έχει βγει και η εγκύκλιος από το υπουργείο εργασίας για τα νέα όρια ηλικίας, με αυξήσεις ορίων που ξεκινάνε από 2 μήνες και φτάνουν στα 17 χρόνια.
Το «σχέδιο Κατρούγκαλου», το οποίο αφού εγκρίθηκε από το Κυβερνητικό Συμβούλιο Κοινωνικής Πολιτικής αλλά και την Πολιτική Γραμματεία του ΣΥΡΙΖΑ, ετοιμάζεται να εμφανισθεί ολοκληρωμένο μετά την ψήφιση του προϋπολογισμού στην Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Βουλής όπου τα κόμματα της αντιπολίτευσης θα κάνουν τις προτάσεις τους. Στη διαδικασία μεσολάβησε η συνεδρίαση των πολιτικών αρχηγών όπου ο Τσίπρας ζήτησε συναίνεση για να διεκδικήσει από τους «εταίρους» τη «μη μείωση των συντάξεων», την ίδια ώρα που αυτές πετσοκόβονται και τα όρια συνταξιοδότησης αυξάνονται. Και ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ καμώνεται πως θέλει να προστατέψει τις συντάξεις, τα αστικά κόμματα της αντιπολίτευσης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ-ΠΟΤΑΜΙ-ΕΚ δεν του παραχωρούν συναίνεση όταν ήδη ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ τον Αύγουστο ψήφιζαν τα μέτρα.
Όλες οι μέχρι σήμερα κυβερνήσεις, υπηρέτες της ντόπιας κεφαλαιοκρατίας και υποταγμένοι στις ιμπεριαλιστικές απαιτήσεις, ισοπεδώνουν όλες τις κατακτήσεις των εργαζόμενων στην ασφάλιση και την σύνταξη στο όνομα της «δικαιοσύνης» και της «βιωσιμότητας». Οι ίδιοι που μιλάνε για «βιωσιμότητα», κυβερνήσεις-κεφάλαιο-ιμπεριαλιστές, είναι αυτοί που λεηλάτησαν τα ασφαλιστικά ταμεία, τις εισφορές των εργαζόμενων με τα θαλασσοδάνεια στο ντόπιο κεφάλαιο μέχρι τις «επενδύσεις» στο χρηματιστήριο και από τα δομημένα ομόλογα μέχρι το «κούρεμα του χρέους» (PSI) και σήμερα με την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών .
Με αυτό τον τρόπο, οι άμεσες εισφορές αλλά και το μέρος της κλεμμένης υπεραξίας των εργαζόμενων που πήγαιναν στα ασφαλιστικά ταμεία, μαζί με την άμεση και έμμεση φορολογία, στην οποία την συντριπτική συμμετοχή έχουν τα εργατολαϊκά στρώματα, που χρηματοδοτούσαν το ασφαλιστικό σύστημα, ξαναγυρνάει στις τσέπες της κεφαλαιοκρατίας, πληρώνει το «χρέος» στους δανειστές-ληστές και μπαίνει στα ταμεία των αμερικάνικων και ευρωπαϊκών «θεσμικών» επενδυτικών «ιδρυμάτων».
Χρόνια τώρα όλες οι αστικές κυβερνήσεις ΝΔ και ΠΑΣΟΚ έφτιαχναν νόμους (Σουφλιάς – Πετραλιά – Λομβέρδος) που διαχώριζαν τους εργαζόμενους σε νέους και παλιούς, αύξαναν τα όρια ηλικίας, μείωναν τις συντάξεις και χειροτέρευαν τους όρους της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης των εργαζόμενων. Σήμερα έρχεται η σειρά του ΣΥΡΙΖΑ και του Κατρούγκαλου να ολοκληρώσει το «έργο» των προηγούμενων πετσοκόβοντας τις συντάξεις αφού φτάνουν την σημερινή βασική από τα 487 ευρώ στα 382 ευρώ με την λεγόμενη «εθνική σύνταξη» και ταυτόχρονα επιδιώκουν να βάλουν ταφόπλακα σε κάθε κοινωνικό χαρακτηριστικό της ασφάλισης, μετατρέποντάς την σε προσωπική υπόθεση του κάθε εργαζόμενου, μέσα από την λεγόμενη αναλογικότητα
( χρόνος εργασίας –εισφορές – ποσοστά αναπλήρωσης) .
Η κοινωνική ασφάλιση (ιατροφαρμακευτική περίθαλψη – συνταξιοδότηση) αποτελεί συλλογική κατάκτηση των εργαζόμενων μέσα από σκληρούς ταξικούς αγώνες δεκαετιών. Αποτελεί ένα συλλογικό δικαίωμα, ένα ταξικό δικαίωμα για όλους τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τους συνταξιούχους. Επιδίωξη του κεφαλαίου και των κυβερνήσεων που το υπηρετούν είναι αυτό το συλλογικό δικαίωμα να το κατακερματίσουν να το κάνουν ένα κεφαλαιοποιητικό σύστημα όπου ο κάθε εργαζόμενος θα αντιμετωπίζει την ασφάλιση και την σύνταξή του ως «προσωπικό» ζήτημα.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ έχοντας προϋπολογίσει μείωση για το 2016 της κρατικής χρηματοδότησης των ασφαλιστικών ταμείων κατά 1,6 δις ευρώ και 3,5 δις ευρώ για την περίοδο 2015-2018, βάζει στόχο την μείωση των επικουρικών συντάξεων, το κόψιμο του ΕΚΑΣ, την μείωση των εφάπαξ και την αύξηση εισφορών στον ΟΓΑ για τους αγρότες μαζί με το κόψιμο των κύριων συντάξεων για όλους τους συνταξιούχους. Ενώ με το ενιαίο ταμείο συνταξιοδότησης επιχειρείται η ενοποίηση προς τα κάτω όλων των ασφαλισμένων (εργαζόμενων – αγροτών –επαγγελματιών).
Απέναντι στη νέα αντιλαϊκή – αντεργατική επίθεση κυβέρνησης –ΕΕ-ΔΝΤ οι εργαζόμενοι, οι συνταξιούχοι, οι άνεργοι, οι επαγγελματίες, οι αγρότες πρέπει να ορθώσουν ένα αγωνιστικό τείχος αντίστασης και αγώνα που θα τη σταματήσει και θα την ανατρέψει.
Η πάλη για την υπεράσπιση της κοινωνικής ασφάλισης, ενάντια στις μειώσεις συντάξεων και της αύξησης των ορίων ηλικίας είναι συνδεδεμένη με την πάλη για το δικαίωμα στην πλήρη και σταθερή δουλειά, την διεκδίκηση μεροκάματου και μισθών που να καλύπτουν το κόστος της ζωής, την διεκδίκηση επιδόματος ανεργίας για όλο το διάστημα της ανεργίας με πλήρη ιατροφαρμακευτική και συνταξιοδοτική κάλυψη.
Η πάλη αυτή είναι δύσκολη και έχει μπροστά της πολλά εμπόδια να ξεπεράσει, αποτελεί όμως «μονόδρομο» για τις εργατικές – λαϊκές δυνάμεις.
