Το νομοσχέδιο για το περιβάλλον ήταν το δεύτερο που προώθησε η κυβέρνηση της ΝΔ μέσα στην πανδημία και την καραντίνα, μετά από αυτό για την εκπαίδευση.
Οι διαδικασίες που ακολουθήθηκαν για την ψήφισή του ήταν ταχύτατες: Το μισό νομοσχέδιο αποκρύφθηκε από τη δημόσια διαβούλευση, ενώ για πρώτη φορά έγινε ψηφοφορία στη βουλή με επιστολική ψήφο.
Προφανώς η άρχουσα τάξη δίνει μεγάλη σημασία στο νέο νόμο. Ο λόγος είναι απλός και περιγράφεται ανάγλυφα από το χαρακτηρισμό των όποιων διαδικασιών υπήρχαν υπέρ του περιβάλλοντος ως χρονοβόρων και αντιαναπτυξιακών. Τις οποίες ο νέος νόμος απλοποιεί ή και καταργεί, ώστε να δώσει ώθηση στην ανάπτυξη, πάντα με απόλυτο, υποτίθεται, σεβασμό στο περιβάλλον!
Η αλήθεια είναι ότι, μέσα στην κρίση της, το τελευταίο που ενδιαφέρει την άρχουσα τάξη και την κυβέρνησή της είναι το περιβάλλον. Ο νέος νόμος δίνει όλες τις διευκολύνσεις στο κεφάλαιο, αφαιρώντας τα «γραφειοκρατικά εμπόδια».
Στην καλύτερη περίπτωση το περιβάλλον γίνεται κι αυτό πεδίο πιθανής κερδοφορίας, το οποίο, ωστόσο, υπακούει στους νόμους του καπιταλιστικού ανταγωνισμού, ιδιαίτερα σε μια εξαρτημένη χώρα σαν την Ελλάδα, στην οποία το μεγαλύτερο κομμάτι της όποιας πίτας προορίζεται για τα ξένα αφεντικά.
Άδειες …από τη σημαία
Ο νέος νόμος προβλέπει τη …σκανδαλώδη απλοποίηση της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, με στόχο να δίνονται οι άδειες σε 4-5 μήνες αντί σε 6-8 χρόνια που δίνονται σήμερα.
Για να γίνει αυτό μειώνονται σημαντικά οι προθεσμίες της διαδικασίας, σε βαθμό που να γίνονται ασφυκτικές και να μην επιτρέπουν ουσιαστικό έλεγχο. Το πρόβλημα αντιμετωπίζεται με το θεσμό των ιδιωτών πιστοποιημένων αξιολογητών, οι οποίοι θα ορίζονται με κλήρωση και θα έχουν προκαθορισμένες αμοιβές. Πάνω απ’ το τραπέζι, γιατί από κάτω…
Ιδιαίτερη μεταχείριση επιφυλάσσεται στην «Ελληνικός Χρυσός», στην οποία το φωτογραφικό άρθρο 119 δίνει τη δυνατότητα αντικατάστασης της αδειοδότησης με απλή γνωστοποίηση!
Με αντίστοιχο …σκανδαλώδη τρόπο απλοποιούνται και οι διαδικασίες αδειοδότησης των ΑΠΕ. Εδώ επίσης μειώνονται οι προθεσμίες, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι η άδεια καταργείται και αντικαθίσταται από μια βεβαίωση, η οποία θα προκύπτει από έναν σύντομο έλεγχο.
Ουσιαστικά δίνεται το πράσινο φως ώστε να γεμίσουν οι κάμποι και τα βουνά με ανεμογεννήτριες και φωτοβολταϊκά. Και να αφαιρεθεί, έτσι, κάθε νομικό έρεισμα από τις κινητοποιήσεις εναντίον τους (όπως στα Άγραφα) και να νομιμοποιηθεί η άλωση της φύσης από τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στις ΑΠΕ.
Και όλ’ αυτά στο όνομα του περιβάλλοντος και των λεγόμενων «καθαρών» μορφών ενέργειας. Μόνο που, την ίδια στιγμή, ο ίδιος νόμος ευνοεί εξίσου και τη «βρώμικη» ενέργεια, το παλιό καλό πετρέλαιο, δίνοντας τη δυνατότητα για έρευνα και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων σε εκτάσεις του Δημοσίου!
Με την ευκαιρία, ο νόμος περιλαμβάνει κι άλλο ένα μικρό αλλά ουσιαστικό άρθρο, το 115, με το οποίο δίνει τη δυνατότητα περιορισμού της συμμετοχής του Δημοσίου στον ΑΔΜΗΕ, δηλαδή σε μια κερδοφόρα επιχείρηση, η οποία έχει, μάλιστα, εξασφαλισμένες χρηματοδοτήσεις για τα επόμενα χρόνια.
Τούτ’ η γη που την πατούμε… δίνεται στο κεφάλαιο
Από τις διατάξεις του νέου νόμου που προκάλεσε τις περισσότερες αντιδράσεις ήταν η δημιουργία ζωνών προστασίας μέσα στις περιοχές του δικτύου Natura 2000, με τις οποίες διαβαθμίζεται η επιτρεπόμενη δραστηριότητα στις προστατευόμενες περιοχές. Οι ζώνες που ορίζονται είναι:
Ζώνη απόλυτης προστασίας της φύσης
Ζώνη προστασίας της φύσης
Ζώνη διαχείρισης οικοτόπων και ειδών
Ζώνη βιώσιμης διαχείρισης φυσικών πόρων
Ουσιαστικά πρόκειται για χρήσεις γης που προβλέπονται ήδη από το π.δ. 59/2018. Ο στόχος της «σαλαμοποίησης» είναι να αρθεί το καθεστώς απόλυτης προστασίας. Κατά περίπτωση μπορεί να επιτρέπεται από το κυνήγι και το ψάρεμα, μέχρι οι εξορύξεις! Η κυβέρνηση επιμένει πως τον τελευταίο λόγο θα τον έχει το ΣτΕ, όμως ο νέος νόμος δίνει και σε αυτό τη δυνατότητα …ελιγμών.
Η κυβέρνηση επίσης επιμένει πως η ύπαρξη δραστηριοτήτων στις προστατευόμενες περιοχές, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, είναι κάτι που συμβαίνει σε όλη την Ευρώπη. Κι εδώ θα της δώσουμε ένα δίκιο! Γιατί οι περιοχές ανά την Ευρώπη που έχουν ενταχθεί στο σύστημα Natura ποτέ δεν ήταν στην πραγματικότητα απόλυτα προστατευμένες. Άλλωστε και στην επίσημη περιγραφή του δικτύου αναφέρεται ότι «δεν είναι ένα σύστημα αυστηρών φυσικών διαθέσιμων όπου εξαιρείται κάθε ανθρώπινη δραστηριότητα [...] τα περισσότερα κομμάτια γης παραμένουν ιδιωτικά». Δεν θα μπορούσε η ΕΕ να αφαιρέσει καθολικά το δικαίωμα στο ιδιωτικό κεφάλαιο να επενδύει ακόμη και σε βάρος φυσικών πόρων και ποικίλων οικοσυστημάτων!
Πάντως, την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση πέρασε τροπολογία που επιτρέπει τη θέσπιση διαταγμάτων προστασίας περιοχών Natura με το παλιό καθεστώς ως τον Αύγουστο. Μια κίνηση που φαίνεται πως απλά ικανοποίησε κάποια …ρουσφέτια!
Επίσης σημαντικές αντιδράσεις προκάλεσε και το θέμα της αναμόρφωσης των δασικών χαρτών. Στόχος είναι, υποτίθεται, η αποτύπωση της πραγματικής κατάστασης, ώστε να σταματήσουν διαφορετικές υπηρεσίες του Δημοσίου να χαρακτηρίζουν διαφορετικά μια περιοχή (ως δασική ή μη) και να λυθεί το θέμα των 170.000 ενστάσεων ιδιοκτητών γαιών που εκκρεμούν.
Στις επιτροπές που θα εξετάζουν τις ενστάσεις θα μπορούν πλέον να συμμετέχουν ιδιώτες δικηγόροι, μηχανικοί και δασολόγοι, ενώ οι προθεσμίες και εδώ θα είναι τόσο ασφυκτικές που θα αποκλείουν τον ουσιαστικό έλεγχο.
Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν αντιφάσεις ανάμεσα σε δασικούς χάρτες και προϋφιστάμενες διοικητικές πράξεις (διανομές, αναδασμούς κ.λπ.). Η άρχουσα τάξη της χώρας μας δεν έχει καταφέρει εδώ και δεκαετίες να αποφασίσει τι είναι δάσος και τι όχι. Βέβαια, σε σημαντικό βαθμό αυτό έγινε με την πρόθεση να διατηρηθεί ένα θολό τοπίο, που ευνοεί την ασυδοσία και την αρπαχτή, δείγματα κι αυτά του εξαρτημένου μεταπρατικού ελληνικού καπιταλισμού.
Η πραγματική τους πρόθεση, όμως, δεν είναι ούτε η προστασία των δασών, ούτε οι χιλιάδες ενστάσεις, ούτε καν ένα μέτρο, ας πούμε, αστικού εκσυγχρονισμού. Μπορεί οι συγκεκριμένες διατάξεις να διαφημίζονται ως φιλολαϊκές, όμως αυτό που έχει σημασία για το κεφάλαιο είναι να κατοχυρώνονται με έναν εύκολο τρόπο ως μη δασικές οι περιοχές για τις οποίες υπάρχουν πράξεις αδειοδότησης εγκαταστάσεων βιομηχανικού και τουριστικού ενδιαφέροντος. Κι εδώ βεβαίως το πρόβλημα δεν είναι ο χαρακτηρισμός τους επί των δασικών χαρτών, αλλά το γεγονός ότι προϋπάρχουν τέτοιες πράξεις! Άρα, οι συγκεκριμένες διατάξεις έρχονται να επιλύσουν αυτήν την παραφωνία για λογαριασμό του κεφαλαίου. Κι έτσι, θα ανοίξει ο δρόμος να αποχαρακτηριστούν και πραγματικά δάση, που υπάρχουν ή …υπήρχαν πριν καούν! Και τότε δε θα μπορεί να τα αναδασώσει ούτε ο ΣΚΑΙ!
Τα πολύτιμα σκουπίδια
Η διαχείριση των σκουπιδιών είναι πεδίο δόξης λαμπρόν για το κεφάλαιο, το οποίο δεν αφήνει την ευκαιρία για κερδοφορία ανεκμετάλλευτη. Αυτό συμβαίνει παντού στον κόσμο και τα τελευταία χρόνια και στην Ελλάδα. Η άρχουσα τάξη, όπως και σε πολλές άλλες περιπτώσεις, προσπαθεί να λύσει ένα πραγματικό πρόβλημα αδιαφορώντας για τη ζωή και την υγεία του λαού και ευνοώντας τους εκάστοτε «ημέτερους».
Στο ζήτημα είχε δώσει ιδιαίτερο βάρος και ο ΣΥΡΙΖΑ, με την Περιφέρεια Αττικής και τη Δούρου να πρωταγωνιστούν στο στήσιμο του συστήματος διαχείρισης απορριμμάτων σε εθνικό, περιφερειακό και τοπικό επίπεδο, με τα αντίστοιχα Σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ, ΠΕΣΔΑ, ΤΣΔΑ).
Ο νέος νόμος και πάλι απλοποιεί τις διαδικασίες έγκρισης των σχεδίων, προβλέποντας ακόμη και την παράκαμψή τους από υπουργικές αποφάσεις σε έκτακτες περιπτώσεις. Με ιδιαίτερες διατάξεις για τα νησιά του Ιονίου και του νότιου Αιγαίου προσπαθεί να αντιμετωπίσει το πρόβλημα σε κατεξοχήν τουριστικές περιοχές, μάλλον λαμβάνοντας υπόψιν και τη Λευκίμμη.
Ουσιαστικά επιχειρεί μια αναδιανομή αρμοδιοτήτων σε Δήμους και Περιφέρειες, ετοιμάζοντας το μηχανισμό και το έδαφος για πιο συγκεκριμένες «λύσεις» που θα πρέπει να περιμένουμε να ακολουθήσουν.
Χαρακτηριστικό, πάντως, είναι το θέμα των σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων στην Αττική, οι οποίοι είναι παράνομοι και ο νόμος νομιμοποιούσε για 5 χρόνια (8 από αυτούς βρίσκονται στον Υμηττό). Την τελευταία στιγμή αφαιρέθηκαν 2 και τα 5 χρόνια έγιναν 3. Γράφτηκε ότι υπήρξαν εσωκομματικές αντιδράσεις! Τόση περιβαλλοντική ευαισθησία!
Την τελευταία στιγμή, επίσης, αποσύρθηκε η ρύθμιση που καταργούσε το όριο των 100 κλινών στα ξενοδοχεία του κέντρου της Αθήνας. Ο Χατζηδάκης …απείλησε ότι θα την επαναφέρει σε επόμενο νομοσχέδιο. Να συνεννοηθεί πρώτα με τον Μπακογιάννη!
Η κοινωνία της μόλυνσης δεν καθαρίζεται, ανατρέπεται!
Πρόκειται για ένα παλιό σύνθημα, το οποίο πολλοί στην εποχή μας έχουν ξεχάσει ή ποτέ δεν έχουν ακούσει. Καταφέρνει να συμπυκνώσει σε λίγες λέξεις μια απλή, αλλά σημαντική αλήθεια: ότι υπεύθυνο για το βιασμό του περιβάλλοντος είναι το καπιταλιστικό-ιμπεριαλιστικό σύστημα, το οποίο, έτσι κι αλλιώς, δεν δίνει δεκάρα για την ανθρώπινη ζωή. Και άρα, η λύση του προβλήματος θα έρθει μόνο με την ανατροπή του.
Αυτό δε σημαίνει ότι ως τότε είναι αδύνατον να αναστραφούν στο ελάχιστο οι περιβαλλοντοκτόνες πολιτικές. Κάθε άλλο. Είναι κι αυτό, όμως, ένα ζήτημα ταξικής πάλης, ένα ζήτημα για το οποίο ο λαός πρέπει να παλέψει ξεκαθαρίζοντας τόσο τον πραγματικό ένοχο και εχθρό του, όσο και τον τελικό στόχο της ανατροπής του. Μόνο έτσι θα μπορεί ο αγώνας του να γίνεται επικίνδυνος για το σύστημα και άρα πολύτιμος για τον ίδιο, μόνο έτσι θα μπορεί να αποκρούει την επίθεση και να κερδίζει κατακτήσεις.
Στο νέο νόμο του Χατζηδάκη αντιτάχτηκαν όλοι. Με πρώτο και καλύτερο τον ΣΥΡΙΖΑ, ο οποίος ξέχασε τη Χαλκιδική, το Ελληνικό, τα Άνω Λιόσια, το Βόλο (για να μην πούμε τη Μάνδρα και το Μάτι) και θυμήθηκε τις οικολογικές του …διασυνδέσεις με ένα ακροατήριο περιβαλλοντικά ευαίσθητων, εναλλακτικών και ΜΚΟ, στο οποίο αναβαπτίζεται ξιφουλκώντας ενάντια στην ανάλγητη ΝΔ.
Ευκαιρία διαχωρισμού του, λοιπόν, από τη ΝΔ, ευκαιρία για μερικές ανακοινώσεις και κανένα πανό, για να ξαναπιάσει το νήμα της …αριστεροσύνης που τον έφερε στην εξουσία.
Ο νόμος αυτός πρέπει να ανατραπεί! Όχι ψηφίζοντας την κυβέρνηση που θα τον καταργήσει. Αλλά παλεύοντας ενάντια στην καταστροφή του περιβάλλοντος και ενάντια σε αυτούς που την προκαλούν.
