Ο καινοφανής νεολογισμός είναι δημιούργημα της προέδρου της Αργεντινής Κριστίνα Φερνάντες και προέρχεται από τη σύνθεση του ονόματος του Αμερικανού δικαστή Griesa που «μπλόκαρε» την αποπληρωμή των υπεσχημένων ποσών για τους κατόχους αργεντίνικων ομολόγων (ίσους με το 97% των πιστωτών) που είχαν δεχθεί το κούρεμα οδηγώντας τη χώρα στη συνολική αθέτηση πληρωμών προς όλους ,δηλαδή του default . Δεν ξέρουμε αν έτσι η πρόεδρος θέλησε απλώς να… διασκεδάσει τις ανησυχίες και τους φόβους για το πέρασμα της χώρας της από την τεχνική χρεοκοπία που κηρύχτηκε τον Ιούνιο στη λεγόμενη επιλεκτική -στην οποία σήμερα βρίσκεται- και από εκεί στην… «κανονική» και άτακτη. Στην πραγματικότητα το διαδοχικό πέρασμα από αυτά τα στάδια… χρεοκοπιών αποδεικνύεται ότι ούτε αυτόματο ούτε φυσικό μπορεί να εννοηθεί.
Οι ολοήμερες διαπραγματεύσεις με τους επιθετικούς πιστωτές του 7% που δεν δέχονται το κούρεμα δεν κατέληξαν σε συμφωνία μέχρι το πρωί της Πέμπτης . «Τους προσφέρουμε ένα κέρδος 300%, αλλά θέλουν παραπάνω», δήλωσε ο Κισιλόφ, υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής. Η Elliot Investment Management και η Aurelius Capital Management κατέχουν 1% των επίμαχων τίτλων και ζητούν την πληρωμή τους στο ακέραιο, μαζί με τους τόκους, ένα ποσό που φτάνει το 1,5 δισ. δολάρια. Αυτό σημαίνει κέρδος 1.600% σε σχέση με την αρχική αγορά. Ακόμα όμως και το ποσό αυτό φαίνεται γελοίο για μια χώρα, όπως άλλωστε και το 1,5 δισ. που διεκδικούν οι «γύπες». Η κυβέρνηση στο Μπουένος Άιρες όμως υποστήριζε ότι ενδεχόμενη συμφωνία της με τα κερδοσκοπικά ταμεία θα παραβίαζε μία ρήτρα που υπήρχε στα αναδιαρθρωμένα (κουρεμένα) ομόλογά της, με βάση την οποία θα έπρεπε να προσφέρει και στους κατόχους των τίτλων αυτών τους καλύτερους όρους που τυχόν θα πρόσφερε σε άλλους πιστωτές της. «Δεν μπορούμε να κάνουμε προσφορές ανώτερες από αυτές των κουρεμάτων του 2005 και του 2010, γιατί αυτό θα ενεργοποιούσε τη ρήτρα RUFO και κατά συνέπεια ένα τσουνάμι δικαστηρίων εις βάρος της Αργεντινής για την είσπραξη δισεκατομμυρίων» συνέχισε ο υπουργός. Περισσότερα δηλαδή από 100 δισ. δολάρια, σύμφωνα με την κυβέρνηση, ένα κολοσσιαίο ποσό για μια χώρα που τα σημερινά της αποθέματα δεν υπερβαίνουν τα 30 δισ. Η ρήτρα αυτή, ωστόσο, λήγει στις 31 Δεκεμβρίου φέτος, οπότε μετά η κυβέρνηση της Αργεντινής θα έχει τη δυνατότητα να συμφωνήσει με τα ταμεία. Οι διαπραγματεύσεις είχαν να κάνουν με την παράταση αυτής της πληρωμής ή έστω με το να πληρωθούν πριν από το τέλος του χρόνου οι απαιτητικοί πιστωτές αλλά με κάποιο λογικό κούρεμα. Όλα αυτά έπεσαν στο κενό, αφού σκόνταψαν στην αδιαλλαξία των κερδοσκόπων. Επιπροσθέτως, μετά την απόφαση του Αμερικανού δικαστή, δεν μπορεί η Αργεντινή να αποπληρώσει και τους άλλους «πρόθυμους» πιστωτές της -που αποτελούν και την πλειονότητα-, αν και κατέβαλε την πληρωμή ύψους 530 εκατ. δολαρίων σε αμερικανική τράπεζα. Αυτά τα δολάρια όμως ποτέ δεν έφτασαν στους ομολογιούχους έως τις 30 Ιουλίου. Όπως γράψαμε και στον «Οικονοκόσμο» του προηγούμενου φύλλου, ο Αμερικανός δικαστής Τόμας Γκρίζα κήρυξε την πληρωμή αυτή παράνομη και μπλόκαρε τη μεταβίβαση των χρημάτων στους πιστωτές!
Είναι ίδια η κατάσταση με το 2001 οπότε η χώρα οδηγήθηκε σε άτακτη χρεοκοπία, σε συνολική συναλλαγματική κατάρρευση και σε αιματηρές εξεγέρσεις ;
«Πρόκειται για μία πολύ ιδιαίτερη χρεοκοπία, δεν υπάρχει πρόβλημα φερεγγυότητας, επομένως τα πάντα θα εξαρτηθούν από το πόσο γρήγορα θα λυθεί αυτή», δήλωσε αναλυτής του χρηματοπιστωτικού οίκου Goldman Sachs και συνέχισε τονίζοντας ότι «η διόρθωση θα εξαρτηθεί από την εντύπωση που θα επικρατήσει σχετικά με τον χρόνο που θα χρειασθεί για να λυθεί η χρεοκοπία». Η χρεοκοπία μπορεί να γίνει πιο άτακτη και να χρειασθεί περισσότερο χρόνο για να εκκαθαρισθεί, εάν οι πιστωτές επιβάλουν μία επιτάχυνση για να πληρωθούν νωρίτερα για τα ομόλογά τους. «Πόσο κακό θα είναι το αποτέλεσμα, θα εξαρτηθεί από το αν οι ομολογιούχοι επιταχύνουν» δήλωσε αναλυτής στην επενδυτική τράπεζα Puente της Αργεντινής, προσθέτοντας: «Η επιτάχυνση θα άνοιγε μία νέα νομική διαμάχη για τη χώρα, που θα μπορούσε να καταλήξει σε μία νέα αναδιάρθρωση».
Συνεπώς η χώρα δίνει μια μάχη με τον χρόνο, ενώ το 2001 δεν… υπήρχε χρόνος, αφού το πέρασμα στην άτακτη χρεοκοπία έγινε μέσα σε μια νύχτα (άλλης τάξης ζήτημα είναι ο τρόπος που επωαζόταν αυτή η εξέλιξη). Αυτό σημαίνει εξ άλλου και η υποβάθμιση από τον αμερικανικό οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Standard & Poor’s του αξιόχρεου της χώρας στην κατηγορία της «επιλεκτικής χρεοκοπίας». Η αξιολόγηση αυτή θα διατηρηθεί έως ότου η Αργεντινή πληρώσει τη ληξιπρόθεσμη οφειλή της για τα τοκομερίδια που ήταν πληρωτέα στις 30 Ιουνίου για τα αναδιαρθρωμένα ομόλογα της χώρας που λήγουν το 2033, δήλωσε ο οίκος. Οι κάτοχοι ασφαλίστρων έναντι του κινδύνου χρεοκοπίας θα έχουν στραμμένα τα μάτια τους στην ανακοίνωση που θα κάνει ο διεθνής οργανισμός International Swaps and Derivatives Association (ISDA). Εάν ο ISDA κηρύξει την Αργεντινή σε χρεοκοπία, το συνολικό ποσό που θα πρέπει να πληρωθεί στους κατόχους των ασφαλίστρων είναι λίγο μεγαλύτερο από 1 δισ. δολάρια.
Όπως τονίζεται στον αρκετά «γνώστη» για τέτοια ζητήματα αγγλοσαξονικό Τύπο (που ξιφουλκούσε όλο αυτό το διάστημα ενάντια στην Αργεντινή, θυμίζοντας την εποχή της εισβολής στις Μαλβίδες), για να υπάρξει πραγματική απειλή χρεοκοπίας πρέπει το default να μην είναι διαχειρίσιμο από το κράτος κατ’ αρχάς και έπειτα συστημικά. Το παγκόσμιο ληστρικό ιμπεριαλιστικό σύστημα θέλει να κερδίσει και όχι να χάσει από την εξέλιξη της αργεντίνικης χρεοκοπίας (όπως και κάθε άλλου κράτους εξαρτημένου ή απλά περιφερειακού) στον πλανήτη. Η χώρα εξ άλλου είναι σε πολύ καλύτερη οικονομική κατάσταση από το 2001. Υπάρχει τεράστιος πληθωρισμός βέβαια, αλλά δεν υπάρχει ύφεση και αυξάνεται η εθνική παραγωγή, έχει αποθέματα σε συνάλλαγμα, ενώ δεν προβλέπεται διάδοση κάποιας νέας κρίσης, αφού δεν υπάρχει «μεγάλη έκθεση» του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος στην Αργεντινή. Το τελευταίο στοιχείο είναι αρκετά σημαντικό. Και έχει διπλή, τόσο θετική όσο και αρνητική, ανάγνωση για την Αργεντινή.
Από την άλλη, η πρόεδρος της χώρας, υπογράφοντας τις πρόσφατες συμφωνίες με την Κίνα (ύστερα από την επίσης καθόλου λιγότερο σημαδιακή σύσκεψη των BRICS) που προβλέπουν επενδύσεις πολλών δισ. σε υδροηλεκτρικά εργοστάσια στην Παταγονία και ενίσχυση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της κατά 11 δισ. (μέσω των γνωστών και για τη χώρας μας συμφωνιών «σουάπ»), έστειλε περισσότερο ένα μήνυμα πολιτικής ψυχολογίας ότι «δεν είναι μόνη». Και αυτό βέβαια προσφέρεται προς κρίσιν το επόμενο διάστημα. Μόνο και μόνο το γεγονός ότι τα δύο υδροηλεκτρικά εργοστάσια ήταν αυτά που επανακρατικοποιήθηκαν μετά την απομάκρυνση του ΔΝΤ από τη χώρα έχει και τη δική του σημειολογία.
Από την άλλη, ακόμα και με την παράταση της επιλεκτικής χρεοκοπίας (περί αυτού ομιλούμε αυτή τη στιγμή για να είμαστε σαφείς και συγκεκριμένοι ) σίγουρα θα υπάρξουν υλικές επιπτώσεις . Ο Αρτούρο Πορζεκάνσκι, διευθυντής του προγράμματος Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον, επισημαίνει ότι πιθανή επίπτωση μιας χρεοκοπίας θα ήταν το κλείσιμο των πιστωτικών αγορών ή η αύξηση του κόστους δανεισμού για τις τράπεζες, τους κρατικούς οργανισμούς, τις περιφέρειες, τους δήμους και τον κρατικό πετρελαϊκό όμιλο YPF. «Αυτοί οι κρατικοί οργανισμοί και άλλοι φορείς εκτός της κεντρικής κυβέρνησης μπορεί να μην είναι σε θέση να αντλήσουν κεφάλαια από τις κεφαλαιαγορές. Αντί για την αναχρηματοδότηση του χρέους τους, θα πρέπει να το αποπληρώσουν και να κάνουν μικρότερες δαπάνες. Τελικά, αυτό θα μειώσει τις επενδύσεις», δήλωσε ο κ. Πορζεκάνσκι. Δεν υπάρχουν όμως άλλα ορατά σημάδια επιπτώσεων. Η αστική τάξη της Αργεντινής φαίνεται πιο ενοποιημένη και αποφασισμένη και η στάση της προέδρου δείχνει να προσπερνά μάλλον με επιτυχία, προς το παρόν, τη λαϊκή δυσαρέσκεια όπως εκδηλώθηκε στις φετινές διαδηλώσεις. Πόσο πιο πέρα θα προχωρήσουν οι δύο πλευρές, πέρα από την ήδη διεξαγόμενη μάχη εντυπώσεων, ο χρόνος θα το δείξει…
Όταν πριν από έναν χρόνο περίπου το πλοίο με το σημαδιακό όνομα «Libertad» έφθανε σε αργεντίνικο λιμάνι ύστερα από την επτάμηνη «αιχμαλωσία» του σε λιμάνι της… Γκάνας, η Κριστίνα Φερνάντες το υποδέχτηκε θριαμβευτικά, βγάζοντας διαπρύσιους λόγους για τους «γύπες» που θέλουν να κατασπαράξουν τη χώρα. Η μάχη που δίνει αυτή τη στιγμή η Αργεντινή έχει βέβαια πιο πραγματικό και διευρυμένο χαρακτήρα. Η πραγματική όμως κατάσταση των παγκόσμιων οικονομικοπολιτικών εξελίξεων σε συνδυασμό με την αργεντίνικη ιδιομορφία καθόλου δεν σημαίνει πως δεν παραχωρείται ρόλος σε πολιτική σημειολογία και συμβολισμούς. Συμβολισμούς που μπορούν να επηρεάσουν πραγματικές καταστάσεις σε πραγματικό χρόνο. Ίσα ίσα…
ΥΓ. Για τους υποστηρικτές της βαρβαρότητας, που άδραξαν την ευκαιρία κουνώντας ειρωνικά το παράδειγμα της Αργεντινής -έχουν βέβαια και την ευθύνη τους όλοι εκείνοι που το… προσέθεσαν στις σημαίες τους ή, καλύτερα, πρόσθεσαν τη σημαία της Αργεντινής στη… δικιά τους- να μας πείσουν πως θα ήταν τα πράγματα αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια και πως οι ξένοι δεν μπλόφαραν κ.λπ. όταν απειλούσαν με έξοδο από το ευρώ και άτακτη χρεοκοπία, δεν έχουμε να πούμε και πολλά πράγματα πέραν τούτου: Τι γύρευαν τα στρατιωτικά αεροπλάνα που μετέφεραν όγκους χαρτονομισμάτων ευρώ για να προλάβουν την κατάρρευση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ύστερα από τις μαζικές αναλήψεις λίγο πριν από τις εκλογές του 2012; Ενέργειες που είχαν ως αποτέλεσμα σήμερα τα συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας να τριπλασιαστούν και να είναι αναλογικά τα μεγαλύτερα από κάθε άλλη χώρα της Ευρωζώνης (από τα 12 δισ.,στα 48!)… Ή και τις δηλώσεις του μεγάλου… φιλέλληνα Γιουνκέρ μετά το μισό εκατομμύριο κόσμο στο Σύνταγμα το 2011 ότι «θα δοθεί το δάνειο»; Ποιος φοβάται την άτακτη χρεοκοπία πιο πολύ; Και γιατί έχουμε όλα αυτά τα προστάδια τεχνικής, επιλεκτικής έως και… ελεγχόμενης, όπως στο περίφημο πια, ελληνικό «παράδειγμα»;
Τον «Οικονόκοσμο» και τις «Χρεώσεις» γράφει ο Δημήτρης Μάνος.
