Άρθρο από την Προλεταριακή Σημαία (φύλλο 892)
Ένα επικίνδυνο πολεμικό «παιχνίδι» προκλήσεων και εντυπώσεων στην Α. Ουκρανία εξελίσσεται ανάμεσα στη Δύση -βασικά από τις ΗΠΑ του Μπάιντεν- από τη μια και τη Μόσχα από την άλλη, με ακόμη άγνωστες τις εκατέρωθεν προθέσεις.
Οι συμφωνίες του ’15 στο Μινσκ (εκτός του ότι δεν τηρούνται πλήρως) δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποκρυσταλλώνουν στοιχεία μονιμότερης διευθέτησης, αφού αποτελούν προσωρινό συμβιβασμό και άρα δυναμική (ασταθή) κατάσταση που εμπεριέχει και τους όρους της ανατροπής της. Αυτές ήταν αποτέλεσμα συνειδητοποίησης ότι το επόμενο βήμα στην πολεμική κρίση του ’14 ξεπερνούσε τις δυνατότητες διαχείρισής του και από τις δύο πλευρές (ΗΠΑ, Ρωσία).
Η πρόσφατη αναζωπύρωση τόσο στο μέτωπο όσο και στην προπαγάνδα, εκτός του ότι ερμηνεύεται από αυτή καθαυτή τη φύση του ζητήματος (συμβιβασμός που δεν ικανοποιεί πλήρως καμία πλευρά), εμπεριέχει δυνητικά όλα εκείνα τα στοιχεία που στοχεύει να προωθήσει η πολιτική Μπάιντεν απέναντι στον στρατηγικό αντίπαλο των ΗΠΑ, τη Ρωσία, και όχι μόνο. Πέραν του ότι εντείνει ακόμη περισσότερο το «στρίμωγμα» της Ρωσίας, ταυτόχρονα ασκεί επιπλέον πίεση σε «συμμάχους».
Αναμφίβολα αποτελεί ουσιαστική παρέμβαση σε εξελισσόμενες σχέσεις Ευρωπαίων με τη Ρωσία και ιδιαίτερα στη Γερμανία και τους «βόρειους αγωγούς». Το κουαρτέτο της Νορμανδίας δύσκολα θα ενεργοποιηθεί, παρά τις εκκλήσεις του ρώσου ΥΠΕΞ, Λαβρόφ, προς Γερμανία και Γαλλία να αναλάβουν, ως συνεγγυήτριες δυνάμεις των ειρηνευτικών συμφωνιών του Μινσκ, «πιο ενεργό ρόλο». Με όλα αυτά, η διχασμένη Ε.Ε. δείχνει να βρίσκεται και πάλι σε «συμπληγάδες».
Πάντως σε πολλές αναλύσεις κυριαρχεί η εκδοχή που θέλει τις ΗΠΑ να επιδιώκουν ευρεία ρωσική στρατιωτική επέμβαση στην Ουκρανία, αναγκάζοντας τη Ρωσία, και ανάλογα με την κλιμάκωση, να υπερασπίσει τους «πολίτες της» που ζουν στην επικράτεια του Ντονμπάς. Με διπλό στόχο: συσπείρωση στη Δύση αλλά και κραδασμούς στη συνεργασία Ρωσίας – Τουρκίας. Η Τουρκία έχει υπογράψει με το Κίεβο αμυντική συμφωνία και στηρίζει την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας, όπως δήλωσε ο Ερντογάν στη συνάντησή του με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Ζελένσκι. Εκείνο ωστόσο που εξόργισε το Κρεμλίνο είναι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη (UAV) που στέλνει στην Ουκρανία. Η Ρωσία ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τις πτήσεις τσάρτερ από και προς την Τουρκία, αλλά… λόγω κορονοϊού.
Εδώ και λίγες βδομάδες η Μόσχα στέλνει μηνύματα όσο πιο καθαρά μπορεί και στην πιο σκληρή δυνατή διατύπωση, αφήνοντας να εννοηθεί ότι έχει σχέδιο απάντησης στις προκλήσεις του Κιέβου, με στρατιωτικούς όρους και μέσα, και ότι δεν θα περιοριστεί στο Λουγκάνσκ και το Ντονέτσκ.
Ωστόσο η σοβαρότερη πρόκληση που μπορεί να υπάρξει από πλευράς ΗΠΑ αφορά την, και με οποιονδήποτε τρόπο, δρομολόγηση της ένταξης της Ουκρανίας στη δυτική στρατιωτική συμμαχία, όπως δείχνει να το ζητά το Κίεβο. Είναι μια «κατακόκκινη γραμμή» και είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι ο Πούτιν σήμερα, ή οποιαδήποτε ηγεσία στο Κρεμλίνο αύριο, μπορεί να αποδεχτεί μια ενδεχόμενη ένταξη του Κιέβου στις ευρωατλαντικές δομές. Μια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε τέτοια παλινδρόμηση της Ρωσίας, από γεωπολιτική άποψη, που θα την έστελνε μερικούς αιώνες πίσω…
Το κρίσιμο ζήτημα και τα ερωτήματα που εγείρει είναι αν οι ΗΠΑ στη συγκυρία αυτή εκτιμούν ότι υπάρχουν ευνοϊκοί όροι για την ανατροπή των διαμορφωμένων συσχετισμών υπέρ τους.
Από την άποψη αυτή και εφόσον οι σχεδιασμοί βασικών κέντρων των ΗΠΑ προωθούν την κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Ρωσία με πεδίο την Ουκρανία, τίθεται ένα ακόμη πιο μείζον ζήτημα: ποια μπορεί να είναι τελικά η στόχευση των ΗΠΑ, αφού σίγουρα μια ευρύτερη κλιμάκωση είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει ένα ντόμινο αποσταθεροποίησης σε ευρύτερη περιοχή;
Όσο δεδομένο προβάλλει ότι η ακεραιότητα της Ουκρανίας, με τους σημερινούς όρους, είναι σχεδόν αδύνατη, και κανείς στο Κίεβο δεν πιστεύει στα σοβαρά ότι μπορούν να ανατρέψουν, στο πεδίο της μάχης, την de facto απόσχιση των επαρχιών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ, το ίδιο και περισσότερο αδύνατο προβάλλει, ακόμη και θεωρητικά μιλώντας, ένα διαφορετικό πλαίσιο που να προϋποθέτει μια κάποια ουδετερότητα («φιλανδοποίηση»). Τέλος, μιας μορφής «γιουγκοσλαβοποίηση» της Ουκρανίας αλλάζει πολλά δεδομένα ως προς τους σχεδιασμούς όλων των «παικτών» από τη Βαλτική μέχρι τα Βαλκάνια και οδηγεί την αστάθεια στην περιοχή και τους κινδύνους που περικλείει σε απρόβλεπτα επίπεδα.
ΧΒ