Με την γειτονική χώρα να μπαίνει στην τελική ευθεία προς το δημοψήφισμα της 30ης του Σεπτέμβρη, υπήρξε το τελευταίο διάστημα και ειδικά τις μέρες που έκλεινε η ύλη της «ΠΣ», μια κλιμάκωση των δυτικών πιέσεων προκειμένου να εξασφαλιστεί η συμμετοχή του αναγκαίου 50% του εκλογικού σώματος. Μάλιστα, με εξοργιστική θρασύτητα, οι Αμερικάνοι ανακάλυψαν τη «ρωσική επεμβατικότητα», την ίδια στιγμή που στα Σκόπια έγινε κανονική παρέλαση δυτικών διπλωματών. Είναι πραγματικά δύσκολο να κάνουμε μια λίστα με όλους τους αξιωματούχους του ΝΑΤΟ, της ΕΕ και κάθε άλλου οργανισμού που ένιωσαν την ανάγκη να εκφράσουν ανοιχτά τη στήριξή τους στον Ζάεφ και στο «ΝΑΙ». Μέρκελ, Στόλτενμπεργκ (γ.γ. ΝΑΤΟ), Πομπέο και Πάλμερ (Υπ. Εξ. ΗΠΑ), Χαν (υπεύθυνος διεύρυνσης ΕΕ) και τόσοι άλλοι δήλωσαν σε όλους τους τόνους την ανάγκη συμμετοχής στο δημοψήφισμα –μιας και το αποτέλεσμα το γνωρίζουμε εκ των πρότερων. Στην πΓΔΜ δεν διεξάγεται καν μια κανονική προεκλογική καμπάνια, καθώς μόνο το «ΝΑΙ» προπαγανδίζεται ανοιχτά. Η ίδια η ερώτηση του δημοψηφίσματος «Είστε υπέρ της υποψηφιότητας για ένταξη σε ΕΕ και ΝΑΤΟ, αποδεχόμενοι τη συμφωνία μεταξύ της «Δημοκρατίας της Μακεδονίας» και της Ελληνικής Δημοκρατίας;», δεν αφήνει πολλά περιθώρια παρερμηνείας: η αστική τάξη της πΓΔΜ «παίζει το κεφάλι της» και πρέπει για λόγους «σταθερότητας» να προωθήσει την ένταξη σε ΕΕ-ΝΑΤΟ, εδώ και τώρα. Φρόντισε, άλλωστε, και ο ίδιος ο Νίμιτς να ξεκαθαρίσει ότι η συμφωνία είναι η «μοναδική ευκαιρία» για την αστική τάξη της πΓΔΜ. Και επειδή το «καλοπιάσιμο» δεν αρκεί για τους ιμπεριαλιστές, η Standard and Poor’s, γνωστή για το βρώμικο ρόλο της για την ένταξη της Ελλάδας στο ΔΝΤ, φρόντισε να υπογραμμίσει ότι αν δεν περάσει το «ΝΑΙ», θα υπάρξουν προβλήματα οικονομικής σταθερότητας. Αν κοιτάξει κανείς τι συνέβη σε Ελλάδα και Τουρκία, μπορεί να καταλάβει ότι πρόκειται για έναν ανοιχτό οικονομικό εκβιασμό. Ταυτόχρονα, οι ιμπεριαλιστές δεν αρκούνται σε αυτά, αλλά έχουν φροντίσει να χρηματοδοτήσουν αδρά τον Ζάεφ ώστε να κάνει ανενόχλητος την προεκλογική καμπάνια του «ΝΑΙ», ενώ τα αλβανικά κόμματα, με την ενεργό παρέμβαση και της Αλβανικής κυβέρνησης, επίσης κοπιάζουν για την αύξηση της συμμετοχής. Σα να μην έφταναν όλα αυτά, ο ίδιος ο Μπους σηκώθηκε από τον πολιτικό του τάφο και φρόντισε να υπενθυμίσει ότι επί των ημερών του αναγνωρίστηκε η «Μακεδονία», οπότε τώρα το βήμα πρέπει να ολοκληρωθεί! Μάλιστα, γίνεται ειδική μνεία στον τότε πρόεδρο Τραϊκόφσκι, ενώ ο Γκρούεφσκι είναι λες και δεν υπάρχει. Παράλληλα, δόθηκε στον Ζάεφ το «τυράκι» της «Μακεδονικής γλώσσας», με την ομιλία του στο Ευρωκοινοβούλιο, ώστε να οικοδομήσει το εθνικιστικό προφίλ του.
Απέναντι σε όλα αυτά, και με τον Γκρούεφσκι σε δικαστική δίωξη, τοVMRO αντέδρασε με ακροβασίες. Και αυτό γιατί ναι μεν δεν θέλει την συμφωνία, από την άλλη, όμως, δεν έχει το έρμα που απαιτείται για να δώσει ολομέτωπη κόντρα. Με δεδομένο ότι η κοινή γνώμη γενικά ήταν αρνητική προς τη συμφωνία, τουλάχιστον αρχικά, το VMRO ήλπιζε η κυβέρνηση να «γλιστρήσει και να πέσει» μόνη της, μην κατορθώνοντας να πιάσει την απαιτούμενη συμμετοχή, χωρίς όμως να κηρύξει το ίδιο ανοιχτά μποϋκοτάζ ή να αναλάβει να προπαγανδίσει το «ΟΧΙ». Ο πρόεδρος Ιβάνοφ δήλωσε διπλωματικά ότι «δεν θα ψηφίσει γιατί έχει μια ομιλία στον ΟΗΕ». Αυτό το έμμεσο κάλεσμα σε αποχή δεν άρεσε στην Δύση. Με τις πιέσεις να εντείνονται, το VMRO «ένιψε τας χείρας του» και ζήτησε από τους πολίτες να «πράξουν κατά συνείδηση», πετώντας λευκή πετσέτα. Μέσα σε αυτό το κλίμα πιέσεων, κανείς δεν μπορεί να κάνει λόγο για μια ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία αλλά για μια επιλογή με το πιστόλι στον κρόταφο –θυμίζει τις… δημοκρατικές εκλογές όπου οι Σέρβοι καταψήφισαν το Μιλόσεβιτς για να μην σφυρίξουν ξανά οι βόμβες. Άπαντες στην πΓΔΜ γνωρίζουν ότι ο ιμπεριαλισμός έχει και άλλα στο σακούλι του, αν δεν περάσουν αυτοί οι εκβιασμοί. Αυτό, βέβαια δε σημαίνει ότι δεν υπάρχουν και οι ανάλογες ρωσικές κινήσεις, υπόγεια φτιαγμένες, είτε μέσο του VMRO, είτε μέσω της εκκλησίας, είτε με πολιτικές παρεμβάσεις. Αυτή τη στιγμή, όμως, οι Ρώσοι δεν φαίνονται να παίζουν φόρα-παρτίδα όλα τα χαρτιά τους, γνωρίζοντας μάλιστα ότι υπάρχει και ο επόμενος γύρος: η συνταγματική αναθεώρηση, που χρειάζεται με βάση τα τωρινά δεδομένα και τη συναίνεση του VMRO.
Φυσικά, όλα αυτά γίνονται σε επίπεδο κορυφής. Θα πρέπει να δούμε και τα αποτελέσματα, για να δούμε τους πραγματικούς συσχετισμούς που έχουν διαμορφωθεί.
