Άρθρο από την Προλεταριακή Σημαία (φύλλο 871)
Η διάλυση των εργασιακών σχέσεων αποτελεί βασική στόχευση για τις δυνάμεις του κεφαλαίου, που, τα τελευταία χρόνια όξυνσης του εργασιακού μεσαίωνα, προωθείται με ιδιαίτερη ένταση. Αυτή η κατεύθυνση φάνηκε με τον πιο εκκωφαντικό τρόπο όλο το τελευταίο διάστημα, με το σύστημα να προσπαθεί ν’ αξιοποιήσει την περίοδο της πανδημίας για να βαθύνει την αντεργατική πολιτική και να τσακίσει βασικά δικαιώματα των εργαζόμενων μαζών. Τις τελευταίες βδομάδες, αυτό που προωθείται από την πλευρά της κυβέρνησης και αξιοποιείται στο έπακρο από την εργοδοσία, είναι η εφαρμογή της απόλυτης ελαστικότητας στους χώρους δουλειάς. Μια κατάσταση που σε πρώτη φάση βαφτίστηκε σαν έκτακτη συνθήκη, αλλά ολοένα και περισσότερο αποκαλύπτεται πως στόχος είναι να πάρει μόνιμα χαρακτηριστικά.
Η διατήρηση της δυνατότητας του εργοδότη να επιβάλει μονομερώς εκ περιτροπής εργασία, τουλάχιστον για το 50% των εργαζομένων, είναι ενδεικτική της κατάστασης. Χιλιάδες εργαζόμενοι έχουν βρεθεί να δουλεύουν με μισό μισθό και μάλιστα με πρόσχημα τη διατήρηση της θέσης εργασίας τους. Κατατοπιστικότατο και το τελευταίο διάγγελμα Μητσοτάκη και η αναφορά του στο πρόγραμμα «ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ», το οποίο χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα «SURE» και αφορά επιχειρήσεις που παρουσιάζουν πτώση τζίρου πάνω από 20%. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα πρόγραμμα που επιδοτεί το καθεστώς ημιαπασχόλησης των εργαζομένων και αποσκοπεί στη γενναία ενίσχυση του κεφαλαίου. Η εργοδοσία θα πληρώνει το μισό μισθό, ενώ το κράτος θα καλύπτει το 60% του υπόλοιπου μισθού, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να βγαίνουν πολλαπλά χαμένοι. Καλύπτεται ένα μόνο μέρος κι όχι το σύνολο της απώλειας του μισθού τους, ενώ χιλιάδες εργαζόμενοι, στους οποίους εφαρμοζόταν η διαδεδομένη τακτική των εργοδοτών να δίνουν μέρος του μισθού «μαύρα», κινδυνεύουν να χάσουν πολύ μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους.
Οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, ως τα τέλη Οκτωβρίου, θα μπορούν να προσαρμόζουν τα ωράρια εργασίας όπως τους συμφέρει καλύτερα. Σ’ εταιρείες που παρουσιάζουν αυξημένη ζήτηση, από την άλλη, θα συνεχιστεί το ξεχείλωμα του ωραρίου, οι υπερεντατικοποιημένοι ρυθμοί δουλειάς και η πλήρης ελαστικοποίηση. Η δυνατότητα «δανεισμού» και «ενοικίασης» εργαζομένων ανάμεσα σε διαφορετικές επιχειρήσεις μεταφράζεται στην πλήρη εκμετάλλευσή τους και στη μετατροπή τους σε εργαζόμενους-λάστιχο, που θα γίνονται μπαλάκι ανάμεσα σε διαφορετικούς εργοδότες και θα δουλεύουν χωρίς δικαιώματα.
Η πλήρης ελαστικοποίηση της δουλειάς εκφράζεται και στη μορφή των συμβάσεων εργασίας που υπογράφονται, με χαρακτηριστικό το γεγονός ότι οι προσλήψεις με συμβάσεις μερικής και εκ περιτροπής εργασίας υπερτερούν έναντι των συμβάσεων πλήρους απασχόλησης. Ακόμη, οι συμβάσεις ορισμένου χρόνου είναι έκφραση αυτής της κατεύθυνσης, με πολλούς εργαζόμενους, ιδιαίτερα σε κλάδους όπως ο τουρισμός και ο επισιτισμός, να δουλεύουν ακόμη και με εβδομαδιαίες ή ημερήσιες (!) συμβάσεις εργασίας.
Πολύ συγκεκριμένα έχει τεθεί η στόχευση της διάλυσης των εργασιακών σχέσεων και της προώθησης νέων μορφών εργασίας με την τηλεργασία. Χιλιάδες είναι οι εργαζόμενοι που κατά την περίοδο της πανδημίας βρέθηκαν να δουλεύουν μ’ αυτό το καθεστώς, τάχα για να εξασφαλιστεί η ασφάλειά τους, αλλά στην πραγματικότητα για να διασφαλιστεί η κερδοφορία του κεφαλαίου και η ένταση της επίθεσης στα εργασιακά τους δικαιώματα. Το ωράριο έπαψε να ισχύει, ενώ έπρεπε να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμοι, σε περίπτωση που τους χρειαστεί ο εργοδότης. Μια σειρά τροποποιητικές συμβάσεις επιβλήθηκαν σε εργαζόμενους, οι οποίες έθεταν απαράδεκτους όρους, όπως η τοποθέτηση κάμερας και η αποδοχή ελέγχων στα σπίτια τους. Καθόλου τυχαία, κυβέρνηση και κεφάλαιο επιδιώκουν να δώσουν μόνιμα χαρακτηριστικά και σ’ αυτό το μέτρο, αφού εξασφαλίζει την ευελιξία, τη χωρίς περιορισμούς διάθεση της ζωής των εργαζόμενων στον εργοδότη, αλλά και την απομόνωσή τους από τους συναδέλφους τους, δυσκολεύοντας τη δυνατότητα ζύμωσης και συλλογικής απάντησης στα κοινά προβλήματά τους.
Η επιστροφή στη νέα αντεργατική «κανονικότητα» φέρνει πολλαπλές προκλήσεις για τους εργαζόμενους και απαιτεί συλλογική απάντηση. Ο κυνικός τρόπος με τον οποίο απάντα ο υπ. Εσωτερικών στο αν θα υπάρξουν μειώσεις μισθών είναι ενδεικτικός των διαθέσεων της κυβέρνησης και του κεφαλαίου. «Καπιταλισμό έχουμε και οι επιχειρηματίες καθορίζουν πώς θα κινηθούν» δηλώνει ο υπουργός, υπενθυμίζοντας πως τα δεινά και το σάρωμα δικαιωμάτων που συντελείται έχουν γενεσιουργό αιτία: το σάπιο καπιταλιστικό σύστημα και τον τρόπο λειτουργίας του. Μήπως θα έπρεπε λοιπόν, να μην έχουμε καπιταλισμό;
