Σειρά αντεργατικών ρυθμίσεων περιλαμβάνονται μεταξύ των πολλών άλλων μέτρων στον πολυνόμο που ψήφισε η κυβέρνηση την περασμένη Κυριακή, κατ” εντολή της τρόικας. Οι σχετικές παράγραφοι βαθαίνουν την επίθεση στις κατακτήσεις των εργαζόμενων, σε συνέχεια των μνημονιακών νόμων της τελευταίας πενταετίας που όχι μόνο κατοχύρωσαν αλλά και επιτάχυναν τον εργασιακό μεσαίωνα, τις συνέπειες του οποίου βιώνει η εργατική τάξη και ο λαός της χώρας. Πρόκειται για διατάξεις που απελευθερώνουν ακόμα περισσότερο τους εργοδότες, με δηλωμένο στην εισηγητική έκθεση στόχο την «αύξηση της κερδοφορίας και της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων«. Φυσικά, αυτή προϋποθέτει την αύξηση της εκμετάλλευσης των εργαζόμενων και τη ληστεία ακόμα μεγαλύτερης υπεραξίας από το κεφάλαιο.
Στον πολυνόμο αφιερώνεται ένα ολόκληρο κομμάτι στα εργασιακά του ιδιωτικού τομέα, πέρα από τις σαρωτικές αλλαγές στους εργαζόμενους στο Δημόσιο. Ας καταγράψουμε αυτά που αξιολογούμε ως πιο σημαντικά, με τη σειρά που εμφανίζονται στο νόμο.
Η κυβέρνηση έχει «διαφημίσει» πολύ τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών ως μέτρο «ανακούφισης». Στην πραγματικότητα, η ανακούφιση αφορά μόνο τους εργοδότες, καθώς οι εργαζόμενοι έτσι κι αλλιώς παράγουν το σύνολο του πλούτου. Η μείωση λοιπόν κατά 2,9% των εργοδοτικών εισφορών, που προστίθεται στη μείωση κατά 1,1% που είχε γίνει το 2012, αυξάνει αντίστοιχα τα κέρδη τους. Ταυτόχρονα, μειώνει το ποσό αυτής της -όποιας- έμμεσης επιστροφής που δίνεται στους εργαζόμενους μέσω ασφαλιστικών ταμείων και επιδομάτων: καταργούνται τα όχι ασήμαντα οικογενειακά επιδόματα του ΟΑΕΔ και από το 2015 καταργείται και η κρατική ενίσχυση των παροχών ασθένειας και μητρότητας του ΙΚΑ, προετοιμάζεται δηλαδή το έδαφος για περαιτέρω μείωση των ήδη ελάχιστων παροχών. Παράλληλα, καταργούνται δεκάδες κρατήσεις υπέρ ταμείων πρόνοιας ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, κάποια από τα οποία είχαν νομοθετηθεί ακόμα και πριν τον πόλεμο και συμπλήρωναν συνήθως σε είδος το εισόδημα χιλιάδων εργαζόμενων. Η μείωση δε κατά 1% των κρατήσεων από τη μεριά του εργαζόμενου και η υποτιθέμενη αύξηση του καθαρού μισθού μόνο κοροϊδία μπορεί να θεωρηθεί.
Ιδιαίτερη σημασία έχουν οι αλλαγές στο καθεστώς των λεγόμενων ενοικιαζόμενων εργαζόμενων, καθεστώς που έχει αποδείξει την αποτελεσματικότητά του στη διάλυση των εργασιακών σχέσεων και την καταστρατήγηση των συλλογικών συμβάσεων, μέσω της δημιουργίας εργαζόμενων πολλών ταχυτήτων, ειδικά σε χώρους δουλειάς όπου διατηρούνταν ορισμένες κατακτήσεις από προηγούμενες περιόδους. Απελευθερώνεται το δουλεμπόριο («παραχώρηση μισθωτού» είναι ο επίσημος όρος), επιτρέποντας στον έμμεσο εργοδότη (δηλαδή αυτόν στον οποίο «παραχωρείται» ο εργαζόμενος) να χρησιμοποιήσει την «προσωρινή απασχόληση» χωρίς την υποχρέωση αιτιολόγησης και χωρίς να αναφέρονται οι λόγοι στη σύμβαση, όπως ίσχυε με το νόμο 4052/2012.
Επιπλέον, μειώνονται τα χρονικά όρια κατά τα οποία δεν επιτρέπεται η χρήση ενοικιαζόμενων στη θέση απολυμένων ίδιας ειδικότητας, από έξι σε τρεις μήνες για την περίπτωση μεμονωμένων απολύσεων και από δώδεκα σε έξι μήνες για την περίπτωση ομαδικών απολύσεων.
Τέλος, απελευθερώνεται το καθεστώς ενοικίασης και για τους εργατοτεχνίτες οικοδόμους (που είχαν εξαιρεθεί) όταν πρόκειται για μεγάλα δημόσια έργα, προϋπολογισμού μεγαλύτερου των 10 εκατ. ευρώ. Η τελευταία προσθήκη κλείνει το μάτι στους ντόπιους -αλλά ακόμα περισσότερο στους ξένους-μεγαλοεργολάβους, οι οποίοι δεν απαιτείται πλέον ούτε καν να προσλαμβάνουν οι ίδιοι τους εργάτες που θα κατασκευάζουν τα έργα.
Στο ζήτημα των ενοικιαζόμενων η αιτιολογική έκθεση ξεδιάντροπα δηλώνει ότι στόχος είναι η «ενίσχυση της προσφυγής στην προσωρινή απασχόληση«, με το συνηθισμένο -ειδικά σε συνθήκες κρίσης- σαθρό, ψευτοαντικειμενικό επιχείρημα της «ενίσχυσης προσπαθειών αναδιάρθρωσης επιχειρήσεων με σκοπό τη διατήρηση της βιωσιμότητάς τους«. Επιχείρημα που το έχουμε ξαναδεί τόσο στις διατάξεις για τις διαθεσιμότητες και την εκ περιτροπής εργασία όσο και στις ομαδικές απολύσεις. Καμία πρόβλεψη φυσικά δεν υπάρχει για τη βιωσιμότητα των εργαζόμενων.
Αυτός είναι ο τίτλος μιας υποπαραγράφου στην οποία, μεταξύ άλλων, καταργείται η υποχρεωτική αναγραφή στο εκκαθαριστικό μισθοδοσίας των αποδοχών που θα έπαιρνε ο εργαζόμενος αν πληρωνόταν με την ισχύουσα κλαδική ή επιχειρησιακή σύμβαση. Για λόγους «μείωσης του διοικητικού βάρους«, ο εργαζόμενος δεν πρέπει να γνωρίζει πόσο μικρότερος είναι ο μισθός του από αυτά που ορίζει η συλλογική σύμβαση, μην τυχόν και οδηγηθεί στην παράλογη απαίτηση να πληρώνεται σύμφωνα με αυτή.
Στην επόμενη υποπαράγραφο με παρόμοιο τίτλο που αναφέρεται στην τήρηση αρχείων για την υγιεινή και ασφάλεια στα τεχνικά έργα είναι «κρυμμένες» τρεις αποφάσεις της μιας γραμμής με δυσανάλογο όμως βάρος.
Η πρώτη ορίζει ότι ο κατώτατος μισθός από το 2017 και μετά θα προσδιορίζεται από την κυβέρνηση ως ένα ενιαίο ποσό, ανεξάρτητα από προϋπηρεσία ή οποιεσδήποτε άλλες προσαυξήσεις.
Η δεύτερη καταργεί «μια για πάντα» και τυπικά (αφού είχε λήξει ήδη από τις 31/12/2012) την υποχρέωση του εργοδότη που απολύει εργαζόμενο 55 ως 64 χρονών να καλύπτει σε συνδυασμό με τον ΟΑΕΔ το κόστος αυτασφάλισής του μέχρι τη συνταξιοδότηση. Η τρίτη απόφαση καταργεί την υποχρέωση έγκρισης από τον υπουργό Εργασίας σε περίπτωση που επιχείρηση κοινής ωφέλειας αποφασίσει να βγάλει προσωπικό σε διαθεσιμότητα, αν απασχολεί περισσότερους από 5.000 εργαζόμενους. Εκτιμάμε πως η κατάργηση αυτής της ρύθμισης, που ίσχυε από το 1955, δεν είναι καθόλου άσχετη με το νομοσχέδιο για την πώληση της «μικρής» ΔΕΗ που κατατέθηκε ακριβώς την επόμενη μέρα της ψήφισης του πολυνόμου.
Ως «έκτακτο μέτρο για την αντιμετώπιση της μακροχρόνιας ανεργίας πριν αυτή λάβει εκρηκτικές διαστάσεις» παρουσιάζεται η απόφαση για μείωση στο μισό των προσαυξήσεων λόγω τριετιών για εργαζόμενους που έχουν βρεθεί περισσότερους από 12 μήνες στην ανεργία. Αντί του 10% προσαύξηση για κάθε τριετία με μέγιστο το 30% που ισχύει (αν και «παγωμένη») για τους μισθωτούς, εργαζόμενος που έχει προσληφθεί ύστερα από μακροχρόνια ανεργία, δηλαδή διάρκειας μεγαλύτερης του ενός χρόνου, θα παίρνει μόνο 5% προσαύξηση για κάθε τριετία προϋπηρεσίας, με μέγιστη 15% ύστερα από 9 χρόνια στη δουλειά, για όλη τη διάρκεια της εργασιακής σχέσης. Για άλλη μια φορά, η ανεργία αξιοποιείται για να χαμηλώσει ακόμα περισσότερο το εργατικό εισόδημα.
Με τον προκλητικό τίτλο «Άρση εμποδίων στον ανταγωνισμό στον κλάδο του λιανικού εμπορίου» η κυβέρνηση κάνει μερικά ακόμη βήματα προς την οριστική κατάργηση της κυριακάτικης αργίας στο εμπόριο. Έτσι, δίνει τη δυνατότητα στο Υπουργείο να ορίσει τρεις τουριστικές περιοχές στις οποίες θα επιτρέπεται, αρχικά για ένα χρόνο, να λειτουργούν τα καταστήματα όλες τις Κυριακές του έτους χωρίς καν την απόφαση του Αντιπεριφερειάρχη όπως όριζε ο νόμος 4177/2013 που ψήφισαν μόλις μερικούς μήνες νωρίτερα.
Δεν θα σταματήσουν, αν δεν τους σταματήσουμε!
Πατώντας στις αντεργατικές ρυθμίσεις αυτού του νόμου, ΔΝΤ και ΕΕ σχεδιάζουν ήδη τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης. Το προσχέδιο του επικαιροποιημένου μνημονίου περιλαμβάνει συμφωνημένες αλλαγές που πρέπει να νομοθετηθούν ως τον Οκτώβριο. Συγκεκριμένα, γίνεται αναφορά σε μειωμένο κατώτατο μισθό για μακροχρόνια άνεργους, απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων με έμφαση στους ενοικιαζόμενους εργαζόμενους και παράλληλα μείωση του χρόνου προειδοποίησης απόλυσης, μεγαλύτερη προώθηση των προγραμμάτων κοινωφελούς εργασίας και ιδιαίτερη επίθεση στους νέους εργαζόμενους με το πρόγραμμα «Εγγύηση για τη νεολαία», την επαγγελματική εκπαίδευση και τη μαθητεία-απλήρωτη εργασία με το πρόσχημα «πρακτικής άσκησης».
Γνωρίζοντας ότι ο κίνδυνος -γι” αυτούς- ξεσηκωμού των εργαζόμενων είναι υπαρκτός, προωθούν και πλήρη ανατροπή του συνδικαλιστικού νόμου, με «κέντρο βάρους» τον τρόπο λήψης απόφασης για απεργία. Στο κείμενο αξιολόγησης δηλώνουν κυνικά: «Πρέπει να διασφαλίσουμε το δικαίωμα στην εργασία… και την αποτροπή κάθε αναστάτωσης που θα εμπόδιζε τη λειτουργία των επιχειρήσεων…«. Η διακηρυγμένη προοπτική που έχουν να «προσφέρουν» είναι η ακόμα μεγαλύτερη εξαθλίωση και των εργαζόμενων και των ανέργων και η καταδίκη τους στην εργασιακή περιπλάνηση και ανασφάλεια. Αυτή η προοπτική δεν ανατρέπεται παρά μόνο με τους αγώνες της εργατικής τάξης και του λαού.
