Τις προηγούμενες εβδομάδες, το δράμα των χιλιάδων εγκλωβισμένων προσφύγων στη «νεκρή ζώνη» των συνόρων Πολωνίας – Λευκορωσίας έδειχνε να οδηγείται σε μια επικίνδυνη γεωπολιτικά εξέλιξη. Μια ακόμα κρίση, με επίκεντρο αυτή τη φορά τη μεθόριο Πολωνίας-Λευκορωσίας και πρόσφυγες από τις εμπόλεμες περιοχές (που δημιούργησε ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός) της ευρύτερης Μ. Ανατολής να ζητούν άσυλο στην Ευρώπη και βασικά στη Γερμανία.
Τα όσα διαδραματίζονται εκεί αυτό το μήνα διαμορφώνουν όρους ενός νέου ψυχροπολεμικού κλίματος, σε μια εξελισσόμενη κρίση που εργαλειοποιείται από πολλούς βραχίονες! Παρά τις ενδείξεις εκτόνωσής της (εκτιμάται ότι 5.000 μετανάστες παραμένουν στη Λευκορωσία, μακριά από τα σύνορα), η ένταση υποβόσκει και μπορεί να θέσει σε κίνηση μια σειρά από αστάθμητους παράγοντες. Η πρόσκαιρη εκτόνωση δείχνει να προκύπτει μετά από δύο τηλεφωνικές επικοινωνίες, μέσα σε ένα 48ωρο, της απερχόμενης καγκελαρίου Μέρκελ με τον λευκορώσο πρόεδρο Λουκασένκο. Κίνηση που εξόργισε το αντιρωσικό μπλοκ Πολωνίας και χωρών της Βαλτικής…
«Οποιαδήποτε απευθείας συνομιλία με τον Λουκασένκο νομιμοποιεί το καθεστώς του», εξανέστη ο πολωνός πρωθυπουργός Μοραβιέτσκι. Τη σύγχυση ενίσχυσαν οι ισχυρισμοί του Μινσκ περί συναίνεσης της Μέρκελ να θέσει, σε επίπεδο ΕΕ, πρόταση του Λουκασένκο για επίλυση της κρίσης. Ως «παραπληροφόρηση» τα κατήγγειλε ο υπηρεσιακός υπουργός Εσωτερικών της Γερμανίας, Ζεεχόφερ, για «τεχνικές συνομιλίες» έκανε λόγο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή... Μύλος!
Ωστόσο η σημερινή εκτόνωση φωτογραφίζει περισσότερο τον Πούτιν παρά τη Μέρκελ! Η ΕΕ είναι αναγκασμένη να απευθυνθεί σε αυτόν για ό,τι αφορά την «ανατολική πολιτική» της. Ο γάλλος υφυπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, Μπον, ήταν σαφής: «Είναι προφανές ότι, αν και η Ρωσία δεν αποτελεί μέρος του προβλήματος, είναι μέρος της λύσης, καθώς η εξάρτηση του Λουκασένκο από τη Μόσχα είναι ολοένα και μεγαλύτερη», ιδιαίτερα από το 2020, κατά την 6η επανεκλογή του, που κινδύνεψε πραγματικά να ανατραπεί. Η σωτηρία ήλθε από τη Μόσχα και έκτοτε οτιδήποτε κάνει είναι σε συμφωνία με τον Πούτιν.
Αναμφίβολα, τα όσα συμβαίνουν στη μεθόριο Πολωνίας – Λευκορωσίας εντάσσονται ούτως ή άλλως σε κάποιο σχέδιο ή σχέδια. Ωστόσο, όσοι επωφελούνται, αξιοποιώντας το «προσφυγικό εργαλείο», δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι είναι και οι υποκινητές στη δεδομένη στιγμή. Η Λευκορωσία δεν είναι μια χώρα που θα μπορούσαν εύκολα να φτάσουν εκεί πρόσφυγες - μετανάστες. Έρευνα της εφημερίδας Le Monde ανίχνευσε τις διαδρομές των προσφύγων και μεταναστών: τουριστικές βίζες από πολλά ταξιδιωτικά πρακτορεία τα οποία κατηγορούνται ότι οργάνωσαν την επιχείρηση, με την πρεσβεία της Λευκορωσίας στον Λίβανο να έχει τον πρώτο λόγο, και πτήσεις τσάρτερ από τη Βηρυττό ή την Κωνσταντινούπολη προς το Μινσκ.
Η υπόθεση της «εισβολής μεταναστών στην Πολωνία» προφανώς αξιοποιήθηκε από τον Λουκασένκο, που παρά τις κυρώσεις και την περιθωριοποίησή του, η Μέρκελ αναγκάστηκε να του τηλεφωνήσει! Προηγήθηκε προειδοποιητική ανακοίνωση της Λευκορωσίας προς την ΕΕ για τριήμερη διακοπή της ροής πετρελαίου, επικαλούμενη εργασίες συντήρησης του δικτύου εκτός προγράμματος! Δείχνει στην Ευρώπη ότι έχει μοχλούς να την πιέσει σοβαρά! Στη συνέχεια έρχονται οι δηλώσεις του λευκορώσου υπουργού Εξωτερικών Μακέι να δικαιολογήσουν την όλη συμπεριφορά του Μινσκ: «Η κυβέρνηση έπαψε να τηρεί τη συμφωνία για την επανεισδοχή στη Λευκορωσία των προσφύγων και μεταναστών που εισέρχονται παράνομα στην ΕΕ από το έδαφός της (...) αφότου η ΕΕ έχει διακόψει από το 2020 ( λόγω κυρώσεων), τη χρηματοδότηση για την ενίσχυση των υποδομών στα σύνορα και την κατασκευή κέντρων υποδοχής μεταναστών».
- Από την άλλη, η ρητορική της Βαρσοβίας, όπως εκτιμούν πολιτικοί αναλυτές, είχε ως στόχο να βγει από την ευρωπαϊκή πολιτική καραντίνα. Χωρίς υπερβολή, ο πολωνός πρωθυπουργός Μοραβιέτσκι πρέπει να είναι ευγνώμων στον Λουκασένκο. Η Πολωνία ήταν απομονωμένη και σε μια διαδικασία Polexit, καθώς η Κομισιόν και η Γερμανία είχαν εξαπολύσει απειλές σκληρών κυρώσεων μετά την απόφαση του Συνταγματικού Δικαστηρίου της ότι κάποιοι νόμοι και κανονισμοί της ΕΕ παραβιάζουν το Σύνταγμά της. Τώρα η κυβέρνηση του Κόμματος του «Νόμου και της Δικαιοσύνης» θέλει να γίνει… ο γενναίος φύλακας των εξωτερικών συνόρων της Ε.Ε.
Αν και η διένεξη επικεντρώνεται μεταξύ Πολωνίας και Λευκορωσίας, στην πραγματικότητα τον τελικό λόγο τον έχουν άλλοι. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ο Πούτιν ελέγχει πλήρως το καθεστώς Λουκασένκο και θεωρητικά το ίδιο ισχύει για την Ουάσινγκτον και τον έλεγχο των κυβερνήσεων σε Βαρσοβία και Κίεβο. Η «συμφωνία» για «ελεγχόμενες κρίσεις», που δρομολογήθηκε στη συνάντηση κορυφής της Γενεύης στα μέσα Ιουνίου μεταξύ Πούτιν και Μπάιντεν, δικαιολογεί την ανταλλαγή μηνυμάτων ότι δεν επιθυμούν κλιμάκωση, όταν εκτιμούν ότι οι πιθανότητες να τεθούν εκτός ελέγχου τοπικές κρίσεις δεν είναι αμελητέες! Χαρακτηριστικό το μήνυμα που έστειλε ο Πούτιν λέγοντας ότι «δεν επιθυμεί κλιμάκωση της αντιπαράθεσης με τη Δύση». Ωστόσο το Κρεμλίνο σύνδεσε την αντιπαράθεση Λευκορωσίας-Πολωνίας με την ένταση στην ανατολική Ουκρανία, τονίζοντας ότι οι συνομιλίες για την επίλυση της εκεί κρίσης οδηγούνται σε αδιέξοδο!
Από τη μεριά της η Ουάσινγκτον δεν βλέπει με καλό μάτι τις κινήσεις της απερχόμενης ηγεσίας του Βερολίνου και στέλνει συνεχείς προειδοποιήσεις για τον (εν γένει) ρωσικό κίνδυνο. Η αποτροπή, στρατηγικού χαρακτήρα, συνεργασιών της Ρωσίας με την Ευρώπη και κυρίως τη Γερμανία εστιάζεται στο γεγονός πως μια τέτοια προσέγγιση οδηγεί όχι μόνο σε μεγαλύτερη αυτονόμηση της Ευρώπης αλλά και σε σταθεροποίηση του ρόλου της Ρωσίας στα ευρωπαϊκά πράγματα. Είναι σίγουρο πως η αναχαίτιση της «σινικής επέκτασης» από τις ΗΠΑ δεν θα αλλάξει τους σχεδιασμούς απέναντι στη Ρωσία. Το σχέδιο για τη δημιουργία ενός «αντιρωσικού τείχους» χωρών από τη Βόρεια Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο έχει μεγάλο στρατηγικό βάθος. Σε αυτήν ακριβώς τη γραμμή αντιπαράθεσης έχουμε τη νέα κρίση.
Το ερώτημα είναι αν θα ήθελε μια κρίση τώρα η Μόσχα, όταν σήμερα το 43% των εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ προέρχεται από τη Ρωσία. Γεγονός ωστόσο είναι πως της νέας προσφυγικής κρίσης έχει προηγηθεί το φαινόμενο τις έκρηξης των τιμών του φυσικού αερίου, που συνδέεται με το «μεγάλο παιχνίδι» για τον Nord Stream 2, που ο Πούτιν πιέζει για τη λειτουργία του. Ο Nord Stream 2 ολοκληρώθηκε τεχνικά, αλλά όχι και οικονομικά/πολιτικά. Σίγουρα η συνεχιζόμενη άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου στην Ευρώπη σχετίζεται με την αναστολή της διαδικασίας πιστοποίησης («αδειοδότησης») του Nord Stream 2 από την «ανεξάρτητη γερμανική αρμόδια αρχή» που επικαλείται νομικο-διαδικαστικά ζητήματα που θα μπορούσαν να καθυστερήσουν τη λειτουργία του για πολλούς μήνες. Για την ειρωνεία του πράγματος, υπάρχει και πολωνικό αίτημα για τήρηση της κείμενης ευρωπαϊκής νομοθεσίας!
Σημαντικό επίσης ότι την καθυστέρηση αυτή τη χαιρέτισαν «Πράσινοι» και «Φιλελεύθεροι»: δύο κόμματα του μελλοντικού κυβερνητικού συνασπισμού, υπό τον Σοσιαλδημοκράτη Σολτς, και ενώ ο Σοσιαλδημοκράτης πρώην καγκελάριος Σρέντερ εξακολουθεί να βρίσκεται στην «κεφαλή» του ΔΣ της ρωσικής κρατικής ενεργειακής Ροσνέφτ που κατασκεύασε τον αγωγό.
ΧΒ
Βουλευτικές Εκλογές 2023
Αντίσταση - Οργάνωση
