Τους τελευταίους μήνες, το προσφυγικό ζήτημα στη χώρα μας εμφανίζεται αρκετά οξυμένο. Η αύξηση των προσφυγικών ροών που παρατηρήθηκε κατά τους θερινούς μήνες κυρίως προς τα νησιά του ΒΑ Αιγαίου, έθεσε ξανά το θέμα στο επίκεντρο της συζήτησης των τοπικών κοινωνιών και όχι μόνο.
Κάποια νούμερα είναι ενδεικτικά της πραγματικής κατάστασης που έχει διαμορφωθεί. Σύμφωνα με το Εθνικό Συντονιστικό Κέντρο Ελέγχου Συνόρων, Μετανάστευσης και Ασύλου (Ε.Σ.Κ.Ε.Σ.Μ.Α), σε ανακοίνωση της 7/11/2017, στα νησιά του ΒΑ Αιγαίου «φιλοξενούνται» 15.126 άτομα, εκ των οποίων τα 12.213 βρίσκονται σε δομές με επίσημη χωρητικότητα 5.576 ατόμων. Έχουμε δηλαδή υπέρβαση της επίσημης χωρητικότητας σε ποσοστό μεγαλύτερο από 100%. Τα μεγαλύτερα προβλήματα εντοπίζονται στη Λέσβο, όπου ο συνολικός αριθμός των προσφύγων φτάνει τους 8.118, στη Χίο τους 2.317 και στη Σάμο τους 2.361 (από την ίδια πηγή).
Οι συνθήκες διαβίωσης είναι άθλιες σε όλα τα επίπεδα. Οι πρόσφυγες ζουν στοιβαγμένοι στις ανεπαρκείς υποδομές, ακόμη και σε σκηνές, με λιγοστό φαγητό άθλιας ποιότητας, με απαράδεκτες συνθήκες υγιεινής και χωρίς προοπτική απεγκλωβισμού τους από αυτή την κατάσταση. Η κατάσταση γίνεται ακόμη πιο εκρηκτική λόγω της επικείμενης επιδείνωσης του καιρού και φέρνει στην επιφάνεια τραγικές μνήμες από τον περσινό χειμώνα, όταν θρηνήσαμε θύματα λόγω ψύχους.
Απέναντί τους βρίσκεται η ΕΕ και το επίσημο κράτος, που βάσει της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας δεσμεύονται με υποχρεωτική κράτηση των προσφύγων εντός των δομών ως την εξέταση των αιτήσεων ασύλου, διαδικασία ιδιαίτερα αργή και βασανιστική. Η κράτηση συνήθως υπερβαίνει τους 3 μήνες, δημιουργώντας συνθήκες ομηρίας. Η παρουσία των κατασταλτικών μηχανισμών εκτός και εντός των χώρων κράτησης έχει πυκνώσει, προκειμένου να καταπνίγει εν τη γενέσει της κάθε δίκαιη αντίδραση των προσφύγων απέναντι στην καθημερινή αθλιότητα που ζουν. Σε ρόλο διαμεσολαβητή και πυρόσβεσης, οι ΜΚΟ προσπαθούν να χειριστούν τα ζητήματα που ανακύπτουν και κυρίως να κρατήσουν μακριά από τους πρόσφυγες τους εργαζόμενους και τη νεολαία, τους φυσικούς τους δηλαδή συμμάχους.
Αυτή η κατάσταση προκαλεί ανησυχία με πραγματική βάση στις τοπικές κοινωνίες και όσο δεν απαντιέται από την πλευρά των λαϊκών δικαιωμάτων και κοινών συμφερόντων λαού-μεταναστών, οι αντιδραστικές απόψεις βρίσκουν έδαφος. Οι τοπικές αρχές, αξιοποιώντας αυτή την ανησυχία, εξαντλούν την παρέμβασή τους προς την κυβέρνηση στο αίτημα της αποσυμφόρησης των νησιών. Με βασικό πρόσχημα τις επιπτώσεις στον τουρισμό και την οικονομία, διεκδικούν την αποσυμφόρηση, στο όνομα του… ανθρωπισμού οι πιο «ψύχραιμοι» (βλέπε Λέσβος), ή ακόμη και στο όνομα της εθνικής αλλοίωσης οι πιο θερμόαιμοι (βλέπε Κως, Χίος). Και βέβαια στρώνουν το έδαφος στις καθαρόαιμες φασιστικές και ρατσιστικές δυνάμεις να ρίξουν το δηλητήριό τους στον λαό, με κηρύγματα μίσους απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες. Επιδιώκουν έτσι να στρέψουν την οργή του μακριά από τους πραγματικούς του εχθρούς, που δεν είναι άλλοι από τους ιμπεριαλιστές, το κεφάλαιο και την πολιτικής τους. Και κυρίως επιδιώκουν να ακυρώσουν κάθε πιθανότητα κοινής πάλης Ελλήνων-μεταναστών απέναντι στους κοινούς εχθρούς. Η περίπτωση της ομάδας «Σάμος sos» είναι χαρακτηριστική σε σχέση με τα παραπάνω, πολύ περισσότερο που η δράση της έχει αγκαλιαστεί και από επίσημους θεσμικούς παράγοντες, από τον αντιπεριφερειάρχη και τον μητροπολίτη, ως τον ευρωβουλευτή Μαριά και τους επαγγελματικούς συλλόγους.
Η αντιπαράθεση των τοπικών αρχών με τον Μουζάλα γίνεται στο πεδίο της μεταφοράς του προβλήματος σε άλλη γεωγραφική περιοχή. Καμία έγνοια δεν υπάρχει για τα δικαιώματα αυτών των ανθρώπων, που αποτελούν τα πιο χαρακτηριστικά θύματα του ιμπεριαλισμού και των πολεμικών του επεμβάσεων. Καμία έστω αναφορά στην αναβάθμιση της ΝΑΤΟϊκής παρουσίας στη χώρα, στην επέκταση των βάσεων, στην ελληνική συνδρομή στα ιμπεριαλιστικά εγκλήματα, στο δίκαιο της πάλης για σταμάτημα των πολέμων. Δεν μας προκαλεί προφανώς καμία έκπληξη το γεγονός ότι οι επίσημες αρχές δεν αμφισβητούν τον ρόλο της χώρας στους ιμπεριαλιστικούς σχεδιασμούς, αντιθέτως τον αποδέχονται πλήρως.
Για τους εργαζόμενους και τη νεολαία, πρέπει να είναι καθαρό ότι υπεύθυνοι για το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα είναι οι ιμπεριαλιστές μακελάρηδες και οι κάθε λογής κυβερνήσεις, που αποδέχονται ως φυσικό φαινόμενο την ιμπεριαλιστική θηριωδία. Οι αντιμεταναστευτικές πολιτικές της ΕΕ και η κατάπτυστη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας έχουν επιδεινώσει τις συνθήκες κράτησης των προσφύγων στη χώρα μας. Ο μόνος δρόμος βρίσκεται στην κοινή πάλη του λαού μας με τους πρόσφυγες-μετανάστες απέναντι στον ιμπεριαλισμό και την κυβερνητική πολιτική. Μέσα από τη διεκδίκηση ανθρώπινων συνθηκών διαβίωσης, δικαιώματος στη στέγαση, τη δουλειά, την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, δικαιώματος για ταξιδιωτικά έγγραφα σε όσους το επιθυμούν.
Η απεργία πείνας των 14 Σύριων προσφύγων, που ξεκίνησε την 1/11 στο Σύνταγμα με αίτημα την επανένωσή τους με τις οικογένειές τους που βρίσκονται στη Γερμανία, αναδεικνύει ότι δεν υπάρχει αυτονόητο δικαίωμα. Ακόμη και όταν υπάρχει το νομικό πλαίσιο – στην περίπτωση των 14 υπάρχουν οι νόμιμες προϋποθέσεις της επανένωσης- η πολιτική βούληση είναι έρμαιο των ιμπεριαλιστικών επιλογών.
