Ο εξαρτημένος ελληνικός καπιταλισμός
θα έχει τη διαχείριση απορριμάτων που του αξίζει…..
Εδώ και μερικά χρόνια παρατηρούμε μια ιδιαίτερη και θορυβώδη κινητικότητα σε σχέση με την διαχείριση των σκουπιδιών ή όπως αλλιώς λέγονται αστικών στερεών αποβλήτων. Το σίγουρο είναι ότι προδιαγράφονται σοβαρές αλλαγές σε αυτό το πεδίο.
Μπορούμε να πούμε πως παρόλο που αυτές οι αλλαγές κυοφορούνταν πριν την τρόικα και τα μνημόνια, στο φόντο της Ελλάδας των μνημονίων επιταχύνθηκε η παρέμβαση ξένων και ντόπιων παραγόντων που επιχειρούν να καθορίσουν τις κυβερνητικές επιλογές στο επίπεδο της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Τα μέχρι σήμερα κυβερνητικά σχέδια, οι διαδικασίες που επιλέχτηκαν και που ήταν κατά κανόνα πανομοιότυπες και προκαθορισμένες διαμόρφωσαν στο λαό, στις τοπικές κοινωνίες, στις τοπικές συλλογικότητες μια κοινή αίσθηση-αγωνία για το χαρακτήρα των αλλαγών που προωθούνται στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Πλατιά στρώματα της κοινωνίας έχουν αντιληφθεί ορισμένες βασικές αλήθειες όπως:
Η διαχείριση των απορριμμάτων αποτελεί ένα σημαντικό οικονομικό μέγεθος και μάλιστα μπορεί να εξασφαλίσει κέρδος σε μεγάλο βάθος χρόνου
Η διαχείριση των απορριμμάτων πάντα ήταν ένα πεδίο στο οποίο για ευνόητους λόγους διεκδικεί ρόλο το κεφάλαιο, ντόπιο και ξένο. Σε περίοδο κρίσης οι απαιτήσεις του κεφαλαίου για επέκταση δράσης του αυξάνονται μέχρι του σημείου να αλώσει έναν ας πουμε κατ εξοχήν “αυτοδιοικητικό τομέα” αναλαμβάνοντας κυρίως μέσω ΣΔΙΤ την κατασκευή και εκμετάλλευση βασικών υποδομών.
Κριτήριο των όποιων σχεδιασμών επακόλουθα είναι το καπιταλιστικό κέρδος που σε συνδυασμό με τον εξαρτημένο χαρακτήρα της άρχουσας τάξης και την οσφυοκαμψία του ντόπιου πολιτικού συστήματος δημιουργούν το κατάλληλο “περιβάλλον” για τη μη τήρηση βασικών κανόνων που υπάρχουν στις ανεπτυγμένες καπιταλιστικά χώρες που με τη σειρά του αυτό συνεπάγεται καταστροφή του περιβάλλοντος και αύξηση των κινδύνων για την δημόσια υγεία.
Η έντονη κινητικότητα σε σχέση με το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμάτων, η εμπλοκή του ξένου και ντόπιου κεφαλαίου, τα σχέδια για φαραωνικά έργα υποδοχής τεραστίων ποσοτήτων σύμμεικτων σκουπιδιών, η επιλογή της καύσης τους για παραγωγή ενέργειας, οι μεγαλειώδεις και με πανελλαδική εμβέλεια κινητοποιήσεις γύρω από αυτό το ζήτημα, οι προεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ αλλά και η γραμμή υποταγής που επιλέγει η νέα κυβέρνηση, η δική μας συμμετοχή στους αγώνες της προηγούμενης περιόδου, η ακατάσχετη προτασεολογια στην οποία πιεζόμαστε να συμμετάσχουμε, απαιτούν μια προσπάθεια πολιτικής ενιαιοποίησης της άποψης μας. Γνώμονα πρέπει να έχουμε την επεξεργασία της άποψης μας για την ενίσχυση της κατεύθυνσης της συγκρότησης των λαϊκών δυνάμεων, για τη δημιουργία μετώπων αντίστασης και διεκδίκησης καλύτερων -και περιβαλλοντικά- όρων ζωής. Χωρίς όμως να παραγνωρίζουμε το βασικό ζήτημα. Ότι είναι στη “φύση” του το καπιταλιστικό- ιμπεριαλιστικό σύστημα όσο υπάρχει να ρυπαίνει και να καταστρέφει τη φύση! Πως η οριστική λύση και στα λεγόμενα ζητήματα περιβάλλοντος απαιτεί άλλη οργάνωση της κοινωνίας, χωρίς καταπίεση ανθρώπου από άνθρωπο.
Η ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ
Υπάρχουν διαφόρων ειδών απορρίμματα, όπως τα στερεά και τα οργανικά που δημιουργούνται από τους κατοίκους μιας πόλης (είναι ένα μικρό ποσοστό του συνόλου των στερεών αποβλήτων), υπάρχουν τα βιομηχανικά από τις βιομηχανίες, τα αγροτικά από τις αγροτικές καλλιέργειες, τα ιατρικά, νοσοκομειακά και φαρμακευτικά απόβλητα, τα τοξικά, τα πυρηνικά και τόσα άλλα που είναι ιδιαιτέρως επικίνδυνα για την ζωή, την φύση, τον αέρα, την γη, τον υπόγειο πλούτο της γης και τέλος για τα τρία τέταρτα της γης που είναι το νερό σε θάλασσες, ποτάμια, και λίμνες.
Έτσι μπορούμε να καταλάβουμε ότι το ζήτημα των απορριμάτων είναι μεγάλο, πολύπλευρο, έρχεται από μακριά και μάλλον θα πάει μακριά, γιατί είναι ζήτημα εξόχως πολιτικό και δεν μπορεί να γίνει κατανοητό ούτε να βρει την λύση του από μια πολιτική που διέπεται από την εκμετάλλευση του ανθρώπου και από την βάναυση εκμετάλλευση της φύσης με σκοπό το κέρδος, το γρήγορο και μεγάλο κέρδος.
Α. Μικρή αναδρομή…….
1. Οι κάτοικοι της υπαίθρου δεν πετούσαν τίποτα. Οι κάτοικοι στα χωριά δεν ξέρανε τι είναι το σκουπίδι, γιατί το μικρό μέγεθος του συγκεντρωμένου πληθυσμού, οι κοινωνικές συνήθειες, το βιοτικό τους επίπεδο και ο ρυθμός ζωής τους τους οδηγούσαν στο να ξαναχρησιμοποιούν τα σκουπίδια που δημιουργούσαν. Με τα οργανικά απορρίμματα (π.χ. υπολείμματα τροφών ή καρπών) τάιζαν τα ζώα τους ή τα χρησιμοποιούσαν απ’ ευθείας σαν λίπασμα στην γη που καλλιεργούσαν. Ενώ τα μη οργανικά απορρίμματα δεν ήταν οι σημερινές εντυπωσιακές και ογκώδεις συσκευασίες για να “γοητεύσουν” τον καταναλωτή.
2. Το σωρευμένο σκουπίδι εμφανίζεται και γιγαντώνεται με την συγκέντρωση και συγκεντροποίηση της παραγωγής του κεφαλαίου, πράγμα που είχε σαν συνέπεια την δημιουργία και νέων μεγάλων πόλεων. Το πρόβλημα των σκουπιδιών, δηλαδή, γεννήθηκε από τη προβληματική… οργάνωση της παραγωγής από το καπιταλιστικό σύστημα.
Στα αστικά κέντρα η τοπική αυτοδιοίκηση με τις όποιες μορφές της- λιγότερο ή περισσότερο συνδεδεμένη με την κεντρική εξουσία- ήταν αυτή που ασχολούνταν με την διαχείριση τους.
Στην χώρα μας, για πολλά χρόνια διαχείρηση απορρημάτων ήταν να πετιούνται σε ρεματιές και σε χαράδρες αλλά και σε ανοικτούς σκουπιδότοπους όχι πολύ μακριά από την κατοικημένη περιοχή. Μόνο όταν στόμωσαν και βρώμησαν οι πλαγιές, οι ρεματιές, οι λόγγοι και οι ραχούλες, αποφάσισαν οι τοπικοί άρχοντες με την αρωγή της κεντρικής εξουσίας να οργανώσουν… διαφορετικά την μόλυνση του περιβάλλοντος.
Ετσι, σερβιρίστηκε η “λύση” των χωματερών, χώρων που διέθεταν κάποια έκταση, κάποια επίπεδη επιφάνεια και εκεί μάζευαν τα σκουπίδια και στην συνέχεια τα σκεπάζανε με χώματα κυρίως, ή με κάποιο στερεό απόβλητο (πχ. μπάζα ή άχρηστα υλικά λατομείων) που μπορούσε να λειτουργήσει ως χαλί για να τα σκεπάσει. Τέτοιες χωματερές φορτώθηκαν κάποιες περιοχές που ανακηρύχτηκαν στους επίσημους σκουπιδότοπους των αστικών κέντρων με το αζημίωτο για τους δημάρχους και τους εκάστοτε αυλικούς τους.
Οταν κι αυτό το μοντέλο μπούκωσε, βρώμισε και χρεοκόπησε και κυρίως όταν τα κοινωνικά δεδομένα δεν το επέτρεπαν, άρχισαν να δημιουργούνται οι σκεπασμένες χωματερές με το επιχείρημα ότι βρέθηκε η λύση(;) το πρόβλημα. Όμως, παρά τις διαβεβαιώσεις των τοπικών αρχόντων και την παράνομη σιωπή των κυβερνήσεων, οι τοπικές κοινωνίες δεν άργησαν και πολύ για να καταλάβουν ότι τέτοιου είδους χωματερές, είχαν βραχεία ημερομηνία λήξης και προπαντός δημιουργούσαν πολλαπλάσια προβλήματα από όσα ισχυρίζονταν οι ειδήμονες ότι αντιμετώπιζαν.
Οι κλειστές χωματερές ήταν υπεύθυνες για σοβαρότατα προβλήματα μόλυνσης της ατμόσφαιρα καθώς οι συνθήκες “θαψίματος” ευνοούσαν το σχηματισμό αιωρουμένων σωματιδίων και αερίων όπως του εύφλεκτου μεθανίου, αναφλέξεις και καύση τόνων σκουπιδιών με έκλυση τοξικών αερίων που προσβάλλουν την υγεία των κατοίκων της πόλης όπου λειτουργούν αυτές οι χωματερές καθώς βέβαια και την ευρύτερη περιοχή γιατί οι αιωρούμενοι ρύποι δεν γνωρίζουν σύνορα. Επίσης τα υγρά που δημιουργούνται από την αποστράγγιση των απορριμάτων βλάπτουν και το έδαφος, το υπέδαφος και το όποιο υγρό στοιχείο γειτνιάζει με αυτή την καταστροφική δραστηριότητα των ανθρώπων.
Ετσι, παλιές αλλά και νέες ασθένειες προστέθηκαν και προσέλαβαν μεγάλο αριθμό πολιτών, δημιουργώντας έτσι ένα μείζον κοινωνικό πρόβλημα το οποίο με την σειρά του, οδηγούσε σε κοινωνικούς αγώνες που έπαιρναν μεγάλες διαστάσεις, μεγάλη έκταση και διάρκεια και απαιτούσαν η διαχείριση των σκουπιδιών να μην δολοφονεί!
Η απάντηση του καπιταλισμού δεν άργησε να’ρθει. Και είχε την σφραγίδα του κέρδους! Στην ανεπτυγμένη δύση τεράστια εργοστάσια καύσης “πλούσιων” σε καύσιμη ύλη απορριμάτων κυρίως για παραγωγή ενέργειας έφεραν νέα κέρδη για τους καπιταλιστές που επένδυσαν σ’ αυτήν την βιομηχανία.
Επειδή όμως και αυτή όμως η μέθοδος, η μέθοδος της καύσης, έχει δημιουργήσει σωρεία προβλημάτων και εγκαταλείπεται από τις χώρες που την γέννησαν και την ανέπτυξαν τεχνολογικά και θέλουν αυτά τα κουφάρια της βιομηχανίας τους μαζί με όποια τεχνολογία-τεχνογνωσία κατέχουν, να τα πουλήσουν κυρίως στις εξαρτημένες χώρες του νότου επιχειρώντας και μέσα από αυτή τη διαδικασία να κερδίσουν αλλά και ενισχύσουν την παρουσία τους στις χώρες που θεωρούν μπανανίες για τα συμφέροντα τους.
Στη χώρα μας με επιχείρημα ότι “το δημόσιο απέτυχε” και με την παρατεταμένη κρίση να πιέζει παρακολουθούμε σε όλο το φάσμα της οικονομίας να προελαύνει η ιδιωτική πρωτοβουλία. Και στο σκουπίδι μεγάλο θα είναι το πάρτι που ετοιμάζουν τα κατεξοχήν αρπακτικά του τόπου μας και όχι μόνον αυτά αλλά και τα ευρωπαϊκά αρπαχτικά (όπως ο γερμανός Φούχτελ). Οι ομάδες αυτές δημιούργησαν το φαν-κλαμπ της καύσης των απορριμμάτων αδιαφορώντας πλήρως για το ποιος θα πληρώσει… το μάρμαρο.
Είναι αλήθεια πως οι σοβαρές και μαζικότατες κινητοποιήσεις κυρίως σε Αττική, Θεσσαλονίκη και Λευκίμμη μπορεί να αναθεωρήσουν κάποια από τα παραπάνω σχέδια.
Μόνο με φασιστικές μεθόδους (προβοκάτσιες-καταστολή κλπ) μπορεί να επιβληθεί μια πολιτική διαχείρισης των σκουπιδιών όπως αυτή της καύσης όταν στην πλειοψηφία τους οι περισσότερες χώρες της ΕΕ -που η συμμετοχή της χώρας εκεί είναι κάτι σαν “ευαγγέλιο” για το παραδοσιακό πολιτικό σύστημα αλλά και την φρέσκια συγκυβέρνηση- τεινούν στην δραστική μείωση της.
Το μόνο σίγουρο είναι πως οι όποιες αναθεωρήσεις τροποποιήσεις των σχεδίων θα κινηθούν στο πλαίσιο του εξαρτημένου ελληνικού καπιταλισμού που σε φάση σοβαρής αδυναμίας είναι ικανός για όλα τα …..προσκυνήματα! Και το σκουπίδι για ακόμη μια φορά θα κληθεί ο απλός λαός να το πληρώσει πανάκριβα και φυσικά το περιβάλλον και κατά προέκταση η υγεία των πολιτών.
Το μόνο σίγουρο είναι ότι δεν θα μπορεί να συμβεί κάτι άλλο σε ένα καπιταλιστικό σύστημα που έχει στην προμετωπίδα του την ιδιωτική, την ατομική πρωτοβουλία σε βάρος και ενάντια στην κοινωνική, την συλλογική, την συνεταιριστική, δραστηριότητα. Το καπιταλιστικό κέρδος αδιαφορεί για τους συντελεστές που δημιουργούν τα αγαθά και πάνω σ’ αυτά στηρίζεται η αξία, η υπεραξία, τα πλούτη της κοινωνίας τα οποία τα καρπούνται λίγα αδηφάγα αρπακτικά και τα οποία δεν μπορούν να ικανοποιήσουν ποτέ την βουλιμία τους για κέρδη και εξουσία.
Β. Η ΕΝΑΡΜΟΝΙΣΗ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ. ΘΑ ΓΙΝΟΥΜΕ ΤΕΛΙΚΑ ΕΥΡΩΠΗ;
1. Από τις 13 Φεβρουαρίου 2012 αποτελεί νόμο του Ελληνικού κράτους (Ν.4042/2013) η ευρωπαϊκή οδηγία 98/2008 που ορίζει ένα πλαίσιο όσο αφορά την διαχείριση των απορριμμάτων. Στο άρθρο 4 παρ.1 εισάγει την αντίστροφη πυραμιδωτή ιεραρχία στην οποία πρέπει να συμμορφωθούν όλοι οι επίσημοι αυτοδιοικητικοί παράγοντες που ασχολούνται με την διαχείριση των απορριμμάτων:
α) Πρόληψη – Μείωση
β) Διαλογή στην πηγή – Επαναχρησιμοποίηση
γ) Ανακύκλωση-Λιπασματοποίηση
δ) Αλλου είδους ανάκτηση, π.χ. ανάκτηση ενέργειας από καύση
ε) Διάθεση σε ΧΥΤΑ και ΧΥΤΗ.
Η πυραμίδα στέκεται ανάποδα στην κορυφή της που εκεί έχει την διάθεση των απορριμάτων σε ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ και υπονοεί το “μηδέν σκουπίδι”.
Τα κύρια σημεία οδηγίας/νόμου είναι τα ακόλουθα:
i) Καθίσταται υποχρεωτική από το 2015 η ξεχωριστή συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών: χαρτί, μέταλλα, πλαστικό, γυαλί και έως το 2020 συλλογή του 50% των συνολικά παραγόμενων ανακυκλώσιμων υλικών.
ii) Καθίσταται υποχρεωτική από το 2015 η ξεχωριστή συλλογή ποσοστού 5% των συνολικά παραγόμενων βιοαποβλήτων (οργανικά απόβλητα) και έως το 2020 ξεχωριστή συλλογή του 10%.
iii) Ορίζεται η διαδικασία ελέγχου και επιθεωρήσεων εγκαταστάσεων διαχείρισης απορριμμάτων και θεσπίζονται υψηλά πρόστιμα για όσους ρυπαίνουν το περιβάλλον.
2. Tι εννοούν οι παράγοντες της ΕΕ που σχεδιάζουν και εκπονούν πολιτικές (ή τι μόνο μπορούν να εννοήσουν), από την ιεραρχία στην διαχείριση των απορριμάτων που εισάγει η ευρωπαϊκή οδηγία; Τι κρύβεται ΄΄πίσω από τα λόγια τα μεγάλα΄΄;
Να δούμε από πού εκπορεύεται, το φόντο στο οποίο αναφέρεται, κινείται και λειτουργεί, που δεν είναι άλλο από την καπιταλιστική οικονομία, τις δομές και την λειτουργία ενός συστήματος, που κινείται με βάση το κέρδος και όχι με βάση τις ανθρώπινες ανάγκες.
Αν δούμε το δέντρο και όχι το δάσος υπάρχει ο κίνδυνος να ΄΄θαμπωθούμε΄΄ από την επιστημοσύνη αρτιότητα της οδηγίας και να προσεγγίσουμε το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων με έναν τρόπο ουδέτερο, με έναν ακαδημαϊκό -τεχνικής υφής- τρόπο. Εάν αποκόψουμε την οδηγία από την πραγματικότητα στην οποία καλείται να εφαρμοστεί, από τους όρους οι οποίοι επηρεάζουν, διαμορφώνουν και καθορίζουν αυτήν την πραγματικότητα και τις αντίστοιχες πολιτικές κινδυνεύουμε να καταλήξουμε σε μια αταξική προσέγγιση του όλου ζητήματος που θα αθωώνει τους ιμπεριαλιστές και τα ντόπια καπιταλιστικά σαρκοφάγα και θα ενοχοποιεί τον “αγράμματο” λαό που έχει εγγεγραμμένο στο DNA της απαίδευτης φύσης του να γεμίζει τον τόπο σκουπίδι!
3. Aν λάβουμε τοις μετρητοίς αυτά που γράφει η οδηγία, θα καταλήξουμε στο συμπέρασμα πως οι πολιτικές για την διαχείριση των απορριμάτων, των κρατών μελών της Ε.Ε., οφείλουν να εναρμονιστούν με την ανάστροφη πυραμίδα της ιεράρχησης που η οδηγία προσδιορίζει. Είναι ανάγκη λοιπόν να προωθηθούν πολιτικές που προκρίνουν την πρόληψη, την διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και ότι περισσεύει στην καύση και στα ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ.
Γιατί όμως έστω και κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει; Γιατί οι πολιτικές που εξαγγέλλονται, οι σχεδιασμοί που γίνονται δεν ανταποκρίνονται στην παραπάνω ακαδημαϊκή προσέγγιση του ζητήματος;
Ας διατυπώσουμε μια γενική αλήθεια που πρέπει να αποτελέσει τον μπούσουλα της σκέψης μας όταν διαβάζουμε τις οδηγίες των καπιταλιστών-ιμπεριαλιστών. Δεν οφείλει να προσαρμοστεί η καπιταλιστική λειτουργία και οι αντίστοιχες πολιτικές που εκπορεύονται από αυτήν την λειτουργία στην ευρωπαϊκή οδηγία για τα απορρίμματα, αλλά το ακριβώς αντίθετο. Η ευρωπαϊκή οδηγία οφείλει να συμμορφώνεται στην καπιταλιστική λειτουργία και στις σχεδιαζόμενες πολιτικές, κυρίως των μεγάλων ιμπεριαλιστικών κρατών. Τι σημαίνει αυτό; Δεν έχουμε παρά να δούμε αυτό που συμβαίνει από χώρα σε χώρα. Κάθε χώρα ανάλογα με τις δυνατότητές της, την συγκρότηση της, την δομή της, την εσωτερική της διαμόρφωση και την λειτουργία της, επιλέγει και τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων της. Αλλο, λοιπόν, Γερμανία και άλλο Ελλαδα κι ας είναι και οι δύο χώρες μέλη της ΕΕ, άλλο ευρωπαϊκός βοράς κι άλλο ευρωπαϊκός νότος, άλλο Εκάλη κι άλλο Λιόσια και δυτική Θεσσαλονίκη!
Και στο ζήτημα διαχείριση των απορριμάτων υπάρχει μια ακλόνητη και αμετακίνητη σταθερά, που δεν μπορεί να παρακάμπτεται. Στον καπιταλισμό οι κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις που κυριαρχούν λειτουργούν με βάση το κέρδος. Οι μεγάλες λοιπόν ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, οι αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, οι χώρες με ένα ικανοποιητικό επίπεδο εσωτερικής καπιταλιστικής συγκρότησης και των αντίστοιχων δομών και λειτουργίας, επιλέγουν μαζί με τα άλλα και την πρόληψη, την διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση. Και αυτό όχι γιατί οφείλουν να προσαρμοστούν στην ευρωπαϊκή οδηγία, αλλά γιατί έχουν την δυνατότητα μέσα από έναν τέτοιο τρόπο αξιοποίησης των απορριμμάτων, να δημιουργήσουν, να αναπτύξουν, να εξελίξουν νέα πεδία, νέους τρόπους κερδοφορίας για το κεφάλαιο. Γιατί μπορούν με βάση τις δυνατότητες τους να αξιοποιήσουν τα σκουπίδια, ως πρώτη ύλη για τη βιομηχανία τους, να μειώσουν τα κόστη κ.τ.λ.
Το αποτέλεσμα αυτής της λειτουργίας που είναι λιγότερα σκουπίδια, δεν είναι και δεν ήταν ποτέ αυτοσκοπός για το κεφάλαιο. Είναι το παραπροϊόν του κύκλου κερδοφορίας του κεφαλαίου, μέσα από την συγκεκριμένη διαδικασία αξιοποίησης των απορριμμάτων.
Το αποτέλεσμα αυτής της διαδικασίας διαχείρισης των αστικών αποβλήτων αξιοποιείται από αυτές τις χώρες και πολιτικά, ως δείκτης πολιτισμού, για την πολιτική, κοινωνική και εσωτερική συνοχή και σταθερότητα αυτών των χωρών και ως διεθνή λούστρο.
Η τεχνογνωσία και οι τεχνικές που καταχτούν, πιο σωστά μέρος τους και συνήθως το πιο ξεπερασμένο γίνεται εξαγώγιμο προϊόν που βαπτίζεται λύση για το πρόβλημα των σκουπιδιών και με την αρωγή του αντίστοιχου νομοθετικού πλαισίου γίνεται απαιτητό να αγοραστεί από τις χώρες με χαμηλότερο επίπεδο ανάπτυξης.
Δεν σταματά να μας περνά φυσικά ούτε στιγμή από το μυαλό πως αυτές οι χώρες, με υψηλούς δείκτες ανακύκλωσης, κομποστοποίησης κ.τ.λ, αξιοποιούν παράλληλα και την πλέον “οικολογική” πυρηνική ενέργεια, στέλνουν και θάβουν τα πυρηνικά τους απόβλητα σε χώρες δορυφόρους και άλλα τόσα οικολογικά. Όπως το να στέλνουν βόμβες ουρανίου στις απείθαρχες χώρες που δεν συμμορφώνονται στις “οδηγίες”, να μακελεύουν λαούς, να επιβάλλουν μνημόνια που φέρνουν την πείνα, την φτώχεια και την εξαθλίωση, να ετοιμάζουν και να προκαλούν πολέμους, να καταστρέφουν συστηματικά, κατ εξακολούθηση και καθημερινά με την λειτουργία τους τον ίδιο τον πλανήτη.
Να γίνουμε λοιπόν κι εμείς Ευρώπη. Να αναπτυχθούμε.
Που οφείλει η αναπτυγμένη Ευρώπη, οι χώρες του πυρήνα της ΕΕ την “ανάπτυξή” τους, την εσωτερική τους συνοχή, τα διευρυμένα μεσοστρώματα; Που οφείλει η Γαλλία και η Γερμανία, την αυξημένη οικονομική και πολιτική τους ισχύ, στην οποία πατά αυτήν η ισχυρή εσωτερική συγκρότηση και ιεραρχία;
Είναι κάτι σαν τα συγκοινωνούντα δοχεία. Η καταλήστευση των χωρών του Νότου και άλλων περιοχών του κόσμου από τις πλούσιες χώρες και η μεταφορά πρώτων υλών και πλούτου με διάφορους μηχανισμούς και τρόπους (από το χρέος μέχρι τα όπλα) από τις φτωχές διατηρεί και διευρύνει σε φάση κρίσης τις άνισες συναλλαγές που με τη σειρά τους ενισχύουν τη διατήρηση των πλούσιων χωρών στην κορυφή της πυραμίδας.
Αυτή η κατεύθυνση μεταφοράς πλούτου είναι που με τη σειρά της δημιουργεί ή καταστρέφει δυνατότητες και στο επίπεδο της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων. Οταν στη πυραμίδα της ΕΕ είσαι εκεί, που πιο κάτω δεν έχει, υπάρχει πολύ σοβαρό ενδεχόμενο να βλέπεις και την πυραμίδα της ευρωπαϊκής οδηγίας ανάποδα. Αλλιώς πως να εξηγήσεις ότι η ΕΕ κάνει αναφορά σε πολιτικές για “ελάχιστο” σκουπίδι την ίδια στιγμή που στη χώρα επιλέγονταν πολιτικές και μέθοδοι διαχείρισης που θέλουν πιο πολύ σκουπίδι για την κερδοφόρα λειτουργία των μεγάλων μονάδων μεταμόρφωσης, καύσης και ταφής απορριμάτων.
Γ. Απο τον Καποδίστρια στον Καλλικράτη
Κάνουμε μιά αναφορά στην “νέα” δομή στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης γιατί πιστεύουμε πως το μοντέλο Περιφέρειες- καλλικτατικοί δήμοι και με δεδομένο τον εξαρτημένο χαρακτήρα του ελληνικού καπιταλισμού μπορεί να μας υποψιάσει για το τι θα επακολουθήσει στη χώρα στο ζήτημα της διαχείρισης των σκουπιδιών.
1. Διοικητικά υλοποιείται στη χώρα -και με την συνδρομή της Αριστεράς- μια συγκεντρωτική δομή στο επίπεδο της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μετά τον Καποδίστρια και τώρα με τον Καλλικράτη, επιβάλλεται από το αστικό κράτος υπό την καθοδήγηση της ΕΕ, μια συγκεντρωτική υπερδομή, στο επίπεδο του σχεδιασμού των λειτουργιών της τοπικής αυτοδιοίκησης. Οι Δήμοι είναι, πλέον, οι νέοι καλλικρατικοί Δήμοι, με πληθυσμούς στο επίπεδο των παλιών Νομαρχιών. Και πάνω από αυτούς τους δήμους είναι οι 13 Περιφέρειες που αντιστοιχούν σε μεγάλα τμήματα της χώρας, με πολλά αστικά κέντρα και μεγάλους πληθυσμούς.
Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Είναι η συγκέντρωση της λειτουργίας του σχεδιασμού και της χάραξης της πολιτικής, ώστε άμεσα, αποτελεσματικά, χωρίς καθυστερήσεις και ενδιάμεσες “νοθεύσεις”, με την παράκαμψη της κοινωνικών και πολιτικών οχλήσεων από την μεριά της τοπικής κοινωνίας να διαμορφώνεται το πλαίσιο ώστε να ανοίγονται νέα πεδία κερδοφορίας για το κεφαλαίο.
2. Αυτήν τώρα η υπερδομή μπορεί να αξιοποιηθεί πιο αποτελεσματικά από τις ιμπεριαλιστικές δυνάμεις, ώστε να υλοποιούν τους σχεδιασμούς τους στην Ελλάδα των μνημονίων, παρακάμπτοντας τις οχλήσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω. Η επίσκεψη και η δράση π.χ. του γερμανικού ιμπεριαλισμού με επικεφαλής τον Φούχτελ είναι αποκαλυπτική της νέας αυτής πραγματικότητας.
3. Η νέα υπερδομή εκφράζεται θεσμικά στον τομέα της διαχείρισης των απορριμμάτων με την κατάργηση των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΣΔΑ) σε επίπεδο νομού και τη συγκρότηση τους, πλέον, σε επίπεδο περιφέρειας. Σχεδιάζονται, λοιπόν, οι νέοι ΦΟΣΔΑ με στόχο να διευκολύνουν την δημιουργία νέων πεδίων κερδοφορίας για το ξένο κεφάλαιο και τους ντόπιους εργολάβους. Η νέα θεσμική υπερδομή των περιφερειών επιτρέπει στους παραπάνω να σχεδιάζουν πλέον ανενόχλητοι ή για την ακρίβεια καλείται να υλοποιήσει τα μνημονιακά σχέδια για την διαχείριση των απορριμμάτων.
Σύμφωνα με τον νόμο 4042/2012 που ενσωματώνει την ευρωπαϊκή οδηγία 98/2008, οι νέοι ΦΟΣΔΑ εκπονούν και υλοποιούν τα Περιφερειακά σχέδια Διαχείρισης Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), που βρίσκονται σε συμφωνία με το Εθνικό σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), που εκπονείται από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ). Έχει σημασία να σημειώσουμε πως το ΕΣΔΑ δεν έχει ακόμα κατατεθεί αν και το αναμέναμε από το 2013. Με την αναμενόμενη νομοθεσία θα γίνει αντιληπτό ότι οι νέοι περιφερειακοί σχεδιασμοί δεν είναι ούτε σχέδια επί χάρτου ούτε τόσο περιφερειακοί όσον αφορά στις ανάγκες κάθε περιφέρειας, αλλά υπηρετούν “στρατηγικές, πολιτικές και στόχους”, σύμφωνα με τα λεγόμενα του 4042/2012, που καθορίζονται άνωθεν.
Φυσικά, προς την κατεύθυνση να ανοίξουν νέα πεδία κερδοφορίας για το κεφάλαιο και παράλληλα να συμβιβάσουν τα αντιτιθέμενα συμφέροντα μερίδων του κεφαλαίου που προσανατολίζονται να την “πέσουν” στην πίτα των απορριμμάτων, πόσο μάλλον σήμερα που το ιμπεριαλιστικό κεφάλαιο αλωνίζει στη χώρα.
Η δυσκολία της σημερινής κυβέρνησης, που έχει στα χέρια της πάνω από δέκα παραδοτέες μελέτες για την εκπόνηση του νέου ΕΣΔΑ, είναι πολιτική και όχι τεχνοκρατικής φύσης. Γιατί απλά ένας άλλος εθνικός ή και περιφερειακός σχεδιασμός δεν μπορεί να κινηθεί, δεν μπορεί να σταθεί ούτε λεπτό εάν δεν λάβει υπόψη την πραγματικότητα. Δηλαδή, δεν καθορίζει ο περιφερειακός ή εθνικός σχεδιασμός τον τρόπο διαχείρισης των απορριμμάτων αλλά η αναζήτηση από το κεφάλαιο πεδίων κερδοφορίας. Κι είναι αυτό που καθορίζει τον όποιο περιφερειακό ή και εθνικό σχεδιασμό. Η 10η ανανέωση της άδειας για οδικά έργα στο “θα καταργηθεί αν γίνουμε κυβέρνηση” εργοστάσιο επεξεργασίας απορριμάτων στο Γραμματικό, υπογράφηκε από την περιφερειάρχη Δούρου με κυβέρνηση Συριζα-ΑΝΕΛ και υπουργό οικολόγο….
Δ. Δήμοι στην υπηρεσία του κεφαλαίου
Η τοπική αυτοδιοίκηση αναδιαμορφώνεται προς την κατεύθυνση να παρακάμψει ή και να ακυρώσει την “συνεννόηση” όπως την γνωρίσαμε της αστικής τάξης με τις ενδιάμεσες κοινωνικές δυνάμεις. Δεν είναι τυχαίο ότι ακούγεται πως ακόμα κι αυτή η ύπαρξη των αιρετών δεν είναι αναγκαία.
Η λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως θεσμοθετήθηκε το 1912, είχε τον χαρακτήρα του αστικού εκσυγχρονισμού και έκφραζε τα περιθώρια που έδωσε η εγχώρια αστική τάξη στα μεσοστρώματα να αναπτυχθούν. Η τοπική αυτοδιοίκηση ήταν βασικό εργαλείο της συνύπαρξης και συνεννόησης των παραγόντων του συστήματος, ακόμα και ανθρώπων της κεντρικής πολιτικής σκηνής, με αυτά τα στρώματα. Η λειτουργία της τοπικής αυτοδιοίκησης, όπως την γνωρίσαμε στα χρόνια της μεταπολίτευσης, ήταν ένα από τα πεδία όπου εκφράστηκε η συμμαχία της αστικής τάξης με τα μεσαία στρώματα. Μια συμμαχία σε όφελος της αστικής τάξης, στην προσπάθειά της να διευρύνει τα βάθρα της στήριξης της, να σταθεροποιήσει και να ισχυροποιήσει την κυριαρχία της. Μια συμμαχία αντιδραστική, σε βάρος της εργατικής τάξης, των πιο φτωχών και καταπιεσμένων, και τις 2 τελευταίες δεκαετίες ιδιαίτερα επιθετική εναντίον των μεταναστών.
Η εργατική τάξη –έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο οι εξελίξεις στο παγκόσμιο κομμουνιστικό κίνημα- είναι για δεκαετίες στο περιθώριο των κοινωνικών και πολιτικών εξελίξεων, αποσυντέθηκε οργανωτικά, συνδικαλιστικά, πολιτικά και ιδεολογικά. Επιπρόσθετα τα περιθώρια που άφηνε η ΄΄συνεννόηση΄΄ με την αστική τάξη διαμόρφωσε τους όρους ώστε και στο επίπεδο της τοπικής κοινωνίας να βρούν θέση ρεφορμιστές και κάθε λογής κονδυλοφόροι, να παραχθεί μια ΄΄εργατική αριστοκρατία΄΄, να διαμορφωθούν ανάλογα συνειδήσεις, να εκπαιδευτούν στελέχη για την κεντρική διοίκηση του κράτους, να διαφθαρούν άνθρωποι κ.λπ. Η ουσία όμως είναι σε αυτό. Οτι ,δηλαδή, ενισχύθηκαν οι ιμάντες μεταβίβασης της πολιτικής της αστικής τάξης και πέτυχε, για όσο, να μπορεί να υφαρπάζει την κοινωνική συναίνεση, να διασφαλίζονται συνθήκες κοινωνικής σταθερότητας, ώστε να μπορεί να απορροφά τους ταξικούς κραδασμούς στο πεδίο της οικονομίας και να κερδοφορεί με ασφάλεια.
Δεν είναι άλλωστε τυχαίο το κατάντημα της τοπικής αυτοδιοίκησης. Αναδείκνυε για χρόνια ότι πιο άρρωστο και διεφθαρμένο και ξερνούσε τα πιο τίμια στοιχεία. Ακόμα και αυτά τα μικρά περιθώρια κινήσεων που δίνει στους επιμέρους τομείς είναι εμποτισμένα από μια διαδικασία αποκομμένη από την εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα, πλήρως γραφειοκρατικοποιημένη, όπου κυριαρχούν δομές και διαδικασίες, που διαμορφώνουν ένα στρώμα κονδυλοφόρων και παρατρεχάμενων κατ” εικόνα και καθ” ομοίωση της κυρίαρχης ελίτ.
Σιγά αλλά σταθερά η τοπική αυτοδιοίκηση ταυτίστηκε με τους δημιουργούς της, τα οικονομικά και κοινωνικά συμφερόντων –ντόπιων και ξένων- που κατόρθωσαν μετά και την ήττα του λαϊκού παράγοντα να αλλοιώσουν πλήρως τα χαρακτηριστικά της τοπικής αυτοδιοίκησης και τις όποιες κατακτήσεις ενσωματώνονταν στα χαρακτηριστικά της. Τελικά η τοπική αυτοδιοίκηση διαμορφώθηκε στο μακρύ χέρι της κυβέρνησης και του κεφαλαίου στην τοπική κοινωνία.
Με τέτοια χαρακτηριστικά η τοπική αυτοδιοίκηση βρέθηκε αντιμέτωπη με τον βαρύ χειμώνα της κρίσης. Το κεφάλαιο για να εξασφαλίσει με τις μικρότερες απώλειες την αναπαραγωγή του διαρρηγνύει την συμμαχία με την μεσαία τάξη στην οποία και επιτίθεται με ιδιαίτερη μανία. Αυτό εκφράζεται και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Οι αρμοδιότητες και οι λειτουργίες της, είτε συγκεντροποιούνται, είτε δίνονται απ ευθείας στο κεφάλαιο και στους ιδιώτες. Οι Δήμοι, στην πράξη, καλούνται να παίξουν τον ρόλο του θεματοφύλακα και του επόπτη της υλοποίησης των κάθε είδους αντιλαϊκών σχεδιασμών.
Η δραματική μείωση των πόρων από το κεντρικό κράτος με το εύηχο “οικονομική αυτοτέλεια” των δήμων αύξησε τα δημοτικά τέλη, την φορομπηξία και τη μεταφορά του κόστους της διαχείρισης των δημοτικών λειτουργιών στον λαό. Είναι η άλλη πλευρά του ίδιου νομίσματος της καπιταλιστικής αδηφαγίας που ζούμε. Όχι πως μέχρι σήμερα δεν προσπαθούσαν να μετακυλήσουν το κόστος στους δημότες, με την αύξηση των δημοτικών τελών. Για να πληρωθούν οι δόσεις στους ιμπεριαλιστές το φαινόμενο της λαϊκής αφαίμαξης θα πάρει διαστάσεις παροξυσμού, αφού οι Δήμοι θα καλεστούν σχεδόν με μηδενική κρατική χρηματοδότηση, να υποστηρίξουν οικονομικά τις λειτουργίες τους, από την διοίκηση έως και την αποκομιδή των σκουπιδιών. Φυσικά, από την λαϊκή τσέπη θα βγαίνουν εκτός των άλλων και τα κέρδη των εργολάβων- ιδιωτών που θα αναλάβουν τομείς που μέχρι πρότινος ήταν στην αποκλειστική ευθύνη των δήμων. Ήδη, με το μεσοπρόθεσμο δόθηκε η δυνατότητα στους Δήμους να αυξήσουν το τέλος ακίνητης περιουσίας (ΤΑΠ) έως 100 φορές προκειμένου να καλύψουν τα ελλείμματα και να μπορέσουν να ανταποκριθούν. Και αυτό δεν θα είναι παρά μόνο η αρχή.
Η οικονομική αδυναμία των δήμων να ανταποκριθούν στα στοιχειώδη καθήκοντά τους, η υποταγή στην γραμμή “όλα στο κεφάλαιο” και οι Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα(ΣΔΙΤ) οδήγησε τους δημαρχαίους (αναφερόμαστε στη βασική τάση) να ευθυγραμμίζονται απόλυτα με την κεντρική εξουσία που διαχειρίστηκε και τελικώς ευτέλισε την όποια κοινωνική λειτουργία του κράτους και των δήμων και τώρα διακηρύττει πως το ΄΄δημόσιο απέτυχε΄΄. Έχουν το θράσος να επικαλούνται ότι η χώρα είναι η τελευταία σοβιετικού τύπου(!) δημοκρατία για να καταλήξουν πως είναι λάθος να δαιμονοποιείται ο ιδιωτικός τομέας, πως είναι προς το συμφέρον της χώρας οι ιδιωτικοποιήσεις, και μας υπενθυμίζουν ότι έτσι λειτουργεί όλη η πολιτισμένη Ευρώπη. Και όταν πολιτικά απενοχοποίειται το καπιταλιστικό κέρδος -που βαπτίζεται επιμελώς επιχειρηματικότητα- ανοίγουν διάπλατα οι πόρτες στους ιδιώτες, στο ντόπιο και ξένο κεφάλαιο, που μέσω των ΣΔΙΤ θα αναλάβουν τις κοινωνικές λειτουργίες των Δήμων για να κερδοφορήσουν πάντα σε βάρος της εργατικής τάξης και του λαού.
Ότι στήθηκε για δεκαετίες γύρω από τους δήμους, τους δημαρχαίους και τους κολλητούς ήταν ένα πραγματικό φαγοπότι, ένα πάρτι σε βάρος της δημόσιας περιουσίας και του ιδρώτα του ελληνικού λαού. Τώρα στους καιρούς της κρίσης και της καπιταλιστικής επιδρομής και αφού η κατάσταση έφτασε στο απροχώρητο οι τοπικοί άρχοντες από “θεματοφύλακες της λαϊκής εξουσίας και συμμετοχικής δημοκρατίας” δίνουν την σκυτάλη στα μεγάλα σαρκοβόρα και μερικές ντόπιες ύαινες.
Ε. Για την διαχείριση των απορριμάτων. Η ελληνική περίπτωση……
Για να μπορέσει να διασφαλιστεί η καπιταλιστική λειτουργία πρέπει να μπορεί να διασφαλιστεί και μια στοιχειώδης κοινωνική λειτουργία και κάποιες στοιχειώδης συνθήκες ασφάλειας και υγείας για τον πληθυσμό. Κυρίως, στα μεγάλα αστικά κέντρα τα σκουπίδια πρέπει να μαζευτούν. Τώρα αν μεγάλα κομμάτια αυτών των κέντρων και οι κάτοικοι τους ζούνε μέσα στο σκουπίδι σαν σκουπίδια, καπιταλισμός. Τι δεν καταλαβαίνεις;
Και στην Ελλάδα του εξαρτημένου καπιταλισμού το κράτος, σαν συλλογικός καπιταλιστής, για να διασφαλιστούν οι στοιχειώδεις συνθήκες, ώστε να μπορεί να υπάρξει και να αναπαραχθεί η καπιταλιστική λειτουργία στο σύνολό της ανέλαβε -μέσω των δήμων- να μαζεύει τα σκουπίδια από τις πόλεις και να τα προωθεί… Αυτό συνέβαινε στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα.
Και τον λογαριασμό πληρώνει ο λαός που πληρώνει 4 φορές το υλικό που λέγεται σκουπίδι: πληρώνει όταν το αγοράζει, πληρώνει μεγαλύτερη τιμή προϊόντος υπέρ της ανακύκλωσης, πληρώνει δημοτικό τέλος για την ανακύκλωση, και επειδή η ανακύκλωση δεν γίνεται πληρώνει για να πεταχτεί το σκουπίδι στη χωματερή.
1. Τριπλή διελκυστίνδα: Δήμος – Εταιρίες Ανακύκλωσης – Μεγάλες Ανάδοχες Εταιρίες
Μάθαμε να πετάμε τα σκουπίδια μας και ο δήμος ή διάφορα παρασυστήματα αναλόγως της αξίας του προϊόντος να αναλαμβάνουν να τα πετάξουν σε σκουπιδότοπους, να τα θάψουν σε επίσημες χωματερές, να τα κάψουν ή εν πάση περιπτώσει οτιδήποτε μπορούσε να γίνει, αρκεί να μην τα βρίσκουμε μπροστά μας, να μην μυρίζουν τα σαπισμένα, να μην πάθουμε καμιά αρρώστια ή να μην δυσαρεστήσουμε τους τουρίστες….
Στο πέρασμα του χρόνου εμφανίστηκε μια διαδικασία λεγόμενη επανάκτηση ή ανακύκλωση των απορριμμάτων. Βέβαια, όπως είναι επιχειρηματικώς ορθόν, οι διάφοροι που μπλέχτηκαν με τη ανακύκλωση μάζευαν μόνο τα καλά «κομμάτια» που η πώληση του απέδιδε οικονομικά όπως αλουμίνιο, σίδερο, χαλκό και «άφηναν» τα υπόλοιπα άχρηστα «κομμάτια»“ να τα μαζέψει ο δήμος για λόγους κυρίως υγειονομικούς, χωρίς ίδιον όφελος.
Έτσι, από την μεριά του δήμου αναζητήθηκε κομμάτι της πίτας και με την βοήθεια ορισμένων περιβαλλοντολογικά ευαισθητοποιημένων, οι άλλοι, οι σκεπτόμενοι τις οικονομικές ωφέλειες άρχισαν δειλά να κάνουν προσπάθειες κομποστοποίησης ή διαχείρισης ακριβών «κομματιών» πχ ηλεκτρονικών υπολογιστών προκειμένου να αντιμετωπίσουν πρωτίστως την ταμειακή ένδεια των δήμων .
Από την μεριά του παλαιού δομημένου συστήματος, οι επιχειρήσεις ανακύκλωσης έβλεπαν να αδειάζουν οι κάδοι γρήγορα και παράλληλα να αρχίζουν οι δήμοι να γίνονται ανταγωνιστικοί προς αυτές.
Μεγαλοεπιχειρηματίες μυρίζονται χρυσάφι από το σκουπίδι και μέσω επιχορηγήσεων τύπου ΕΣΠΑ και σε συνεργασία με τραπεζικούς ομίλους και την περιφερειακή αρχή προχωρούν στο σχεδιασμό Φαραωνικών τεραστίων έργων με την μεθοδολογία της συγκέντρωσης τεράστιων ποσοτήτων σύμμεικτων σκουπιδιών (τρέμε ανακύκλωση!) σε τεράστια εργοστάσια καύσης και ταφής.
Όμως η κρίση έβγαλε στην επιφάνεια το πρόβλημα της χαμηλής παραγωγής αποβλήτων !
Οι Δήμοι βλέποντας το πουγκί των δημοσιονομικών μέτρων να τους πνίγει προσπαθούν να βρουν εναγωνίως πόρους μέσα από εναλλακτικές μεθόδους διαχείρισης απορριμάτων, όπου όμως πάντα έβγαινε παθητικό αποτέλεσμα δεδομένου ότι τα «καλά» κομμάτια τα εξαφάνιζαν την νύχτα οι ρακοσυλλέκτες και άλλοι, αφήνοντας τον Δήμο με την λάσπη και οτιδήποτε δεν είχε οικονομική ωφέλεια για αυτόν .
Οι επιχειρήσεις ανακύκλωσης περίμεναν τις επόμενες κινήσεις υποστηρίζοντας σταθερά στις “άξιες” του πλιάτσικου σε κάδους και χωματερές ή προσπαθώντας νόμιμα μέσω τιμολογίων να αγοράζουν σκαρπ (τα παλιοσίδερα) από εταιρείες συλλογής.
Οι μεγάλοι επιχειρηματίες για να μην έχουν απώλεια εσόδων έστησαν κοινοπραξίες όπου μέσω ΣΔΙΤ αποκτούσαν άμεση προσβασιμότητα ξανά στα υλικά του κάδου που τα θεωρούν ιδιοκτησία τους!
Και ναι! Στο αλαλούμ διαχείρισης παρεμβαίνει η Ε.Ε. που βάζει στόχους και πιέζει σε επίπεδο επίτευξης στατιστικών στόχων τις κυβερνήσεις να βρουν τρόπους να επιτύχουν τους στόχους που όμως λόγω επιπέδου ανάπτυξης οι υποανάπτυκτοι του Νότου δεν μπορούν να τους πιάσουν και πέφτουν πρόστιμα!
Εφτασε η εποχή που εμφανίζεται ο ΕΟΑΝ (οργανισμός ανακύκλωσης) ο όποιος σαν ρυθμιστικός παράγοντας επιβάλει την νομοθεσία της Ε.Ε. και «επιβάλει» εισφορά σε κάθε προϊόν που διακινείται και επιδέχεται ανακύκλωση . Ο ΕΟΑΝ παραχωρεί το δικαίωμα εισφοράς σε αδειοδοτημένα συστήματα -οπως η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ (ΕΕΑΑ)- που με την σειρά τους συνεργάζονται με επιχειρήσεις που παράγουν αλλά και συσκευάζουν προϊόντα ανακυκλώσιμα ή ακόμα και απλά απόβλητα εισπράττοντας για λογαριασμό του κράτους την εισφορά.
Οι δήμοι -με 35% συμμετοχή στην ΕΕΕΑ-μπλε κάδοι- αναγκάζονται να συνεργαστούν, χωρίς να εισπράττουν, με αδειοδοτημένα συστήματα τύπου ΕΕΑΑ που τους παραχωρούν φορτηγό και κάδους (τους κάδους τους πληρώνουμε). Κι ενω οι εταιρείες που συνεργαζονται με π.χ. την ΕΕΑΑ απολαμβάνουν τα οφέλη φτηνής πρώτης ύλης το κόστος συλλογής λειτουργίας αλλά και γενικών εξόδων συντήρησης παραμένει στους δήμους που ασφυκτιούν έτσι να βρουν χρήματα για να στηριχτεί το σύστημα αποκομιδής αλλά και να κρατήσουν ένα αξιοπρεπές υγειονομικό επίπεδο των δήμων. Παράλληλα στους εργαζόμενους στην καθαριότητα στους δήμους έχει φορτωθεί άλλο ένα φορτίο να απασχολούνται και τους μπλε κάδους.
Τα ντόπια μεγάλα αρπακτικά, στο χώρο των απορριμάτων, που έχουν δυνατότητα εντάσεως κεφαλαίου και κεφαλαιακή επάρκεια «στήνουν» συστήματα διαχείρισης προσπαθώντας να απομονώσουν τα ανταγωνιστικά συστήματα ή και να τα εξαφανίσουν. Γι αυτό και στήνουν κοινοπραξίες σε συνεργασία με ξένα κεφάλαια για να διεκδικήσουν να στήσουν τεράστιους ιδιωτικούς ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ, προσπερνούν τον δήμο, αξιοποιούν τις καλλικρατικές υπερδομές – περιφέρειες και συμμετέχουν σε διαγωνισμούς ΣΔΙΤ κ.α.
Ετσι, σχεδιάστηκαν κεντρικές μονάδες που θα υποδέχονταν το σύνολο σχεδόν των απορριμάτων σε σύμμεικτη μορφή και τα παραγόμενα υλικά θα ήταν κατάλληλα είτε για ταφή είτε για καύση. Για να τροφοδοτούνται αυτές οι μονάδες σχεδιάστηκαν και αντίστοιχοι σταθμοί μεταφόρτωσης όπου τα σκουπίδια συνθλίβονται και συμπιέζονται για να μεταφέρονται μακριά.
2. Για την επιλογή της καύσης των απορριμάτων…
Η καύση σαν μέθοδος αξιοποίησης των απορριμάτων για παραγωγή ενέργειας έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται σε χώρες της ΕΕ, στις Η.Π.Α. ως ζημιογόνα για το περιβάλλον και την υγεία των πολιτών. Και γιατί όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα οι ισχυρά οικονομικά χώρες έχουν κι άλλους τρόπους να αντλούν κέρδη από τα απορρίμματα.
Στα μειονεκτήματα της καύσης, συμπεριλαμβάνονται ενδεικτικά: το υψηλό κόστος, η εξάρτηση από την χώρα εισαγωγής της υψηλής τεχνολογίας, η εκπομπή επικίνδυνων αέριων και επικίνδυνης στάχτης και σκουριάς που πρέπει να ταφούν σε ειδικούς χώρους ταφής τοξικών αποβλήτων. Οι πληθυσμοί που ζουν στην ευρύτερη περιοχή τέτοιων μονάδων έχουν μικρότερο προσδόκιμο όριο ζωής και προσβάλλονται πιο συχνά και πυκνά από τις γνωστές ασθένειες των καρδιοαγγειακών παθήσεων, των πνευμόνων, του καρκίνου κ.α.
Η μέθοδος της καύσης για να είναι κερδοφόρα και αποδοτική, έχει ανάγκη από τεράστιες ποσότητες “ποιοτικού” σκουπιδιού, για να αποδώσει μεγάλα ποσά ενέργειας (θερμότητα, ηλεκτρικό ρεύμα).
Με τον όρο “ποιοτικό” σκουπίδι εννοούμε το σύμμεικτο σκουπίδι, δηλαδή όλα τα υλικά μαζί και πρώτα απ’ όλα τα ανακυκλώσιμα όπως το χαρτί, το πλαστικό, κ.α. για να επιτευχθούν με την καύση τους υψηλότερες θερμοκρασίες και συνεπώς μεγαλύτερα ποσά ενέργεια.
Τέτοιου είδους φαραωνικές εγκαταστάσεις, τέτοιες τεράστιες και ρυπογόνες βιομηχανίες και όχι μόνον αυτές, τοποθετούνται σε υποβαθμισμένες περιβαλλοντικά περιοχές, που στην γηραιά ήπειρο τις βρίσκεις όσο κατεβαίνεις νοτιότερα μέχρι να φτάσεις στα Βαλκάνια και μετά στη Μεσόγειο που εκτός των άλλων “φιλοξενεί” και τα χημικά της Συρίας!
Σε αυτό το έγκλημα συμμετέχουν μεγαλοεπιχειρηματίες τύπου Λάτση, Μπόμπολα κ.α. καθώς και η Γερμανία και άλλα ξένα αρπακτικά. Υπάρχουν κάμποσα τέτοια αρπακτικά στην 5η μεγαλύτερη βιομηχανία του πλανήτη.
Με τη σειρά της η προηγούμενη κυβέρνηση ανέλαβε και φρόντισε να στέλνει τα λεφούσι των δυνάμεων καταστολής όπου η λαϊκή οργή και κινητοποίηση έπαιρνε διαστάσεις που έβαζαν σε κίνδυνο τα σχέδια των αρπακτικών. (Ζήλεψε και η τωρινή κυβέρνηση και τα έστειλε στις Σκουριές της Χαλκιδικής να προστατέψουν την επένδυση. Ποτέ, λοιπόν, μην λες ποτέ όταν ο λαός δεν είναι στην εξουσία!)
Με την καύση, οι καπιταλιστές που καίνε τα σκουπίδια (τσιμεντοβιομηχανίες και άλλοι ιδιώτες) κερδίζουν πολλαπλά κέρδη. Ο καπιταλιστής κερδίζει γιατί αποκτά «δευτερογενή καύσιμα» για την λειτουργία του εργοστασίου του. Επίσης κερδίζει γιατί μεταπουλά την ενέργεια που παράγει η καύση. Επίσης πληρώνεται για αυτό που του έχει μεταφερθεί στις αποθήκες του εργοστασίου του – ο κάθε τόνος έχει το αντίτιμο του. Επίσης θα πάρει μια επιδότηση από το Ελληνικό κράτος, από την Ε.Ε. για το ευεργετικό έργο που προσφέρει στον τόπο, για την συμβολή του στην ανάπτυξη, για τον σεβασμό που επιδεικνύει προς το «περιβάλλον».
Η καύση των σκουπιδιών!! Να η πραγματικότητα του ελληνικού εξαρτημένου καπιταλισμού! Βρέθηκε ο νέος τρόπος και το νέο πεδίο κερδοφορίας για το ξένο και ντόπιο κεφάλαιο, όπου με το μικρότερο δυνατό κόστος θα επιτυγχάνεται το μεγαλύτερο δυνατό κέρδος. Να, λοιπόν, η επιλογή, που εκτιμήθηκε από τους αρμόδιους πως αντιστοιχείται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην ελληνική πραγματικότητα.
3. Οι λαϊκές αντιδράσεις έφεραν καθυστερήσεις…..
Τα τελευταία χρόνια εξελίχτηκαν αγώνες που έγιναν γνωστοί στο πανελλήνιο όπως της Λευκίμμης , της Κερατέας, της Ευκαρπίας και άλλοι λιγότερο γνωστοί σε όλη σχεδόν την Ελλάδα. Κοινός παρανομαστής αυτών των αγώνων η μαζική αντίσταση του συνόλου σχεδόν των κατοίκων στα σχέδια επιχειρηματικών ομίλων και κυβερνήσεων να χωροθετήσουν και να στήσουν εργοστάσια καύσης και τεράστιους ΧΥΤΑ-ΧΥΤΥ, τεράστιους σταθμούς μεταφόρτωσης με ανυπολόγιστες συνέπειες για τους κατοίκους και τις περιοχές τους. Ας κάνουμε μια μικρή αναφορά στους σπουδαιότερους από αυτούς τους αγώνες χωρίς να σημαίνει ότι υποτιμούμε τους άλλους τους “μικρότερους”.
i) ΛΕΥΚΙΜΜΗ
Η Λευκίμμη ήταν γνωστή από τον Κάβο, μια περιοχή μαζικού τουρισμού στην Κέρκυρα. Το 2008 η Λευκίμμη ήρθε στο προσκήνιο ως άλλη μια περιοχή της οποίας οι κάτοικοι ξεσηκώθηκαν για να αποτρέψουν τη δημιουργία ενός νέου ΧΥΤΑ -ξεσηκωμός που είχε ως αποτέλεσμα τη βίαιη επέμβαση των αστυνομικών δυνάμεων και το θανάσιμο τραυματισμό μιας 43χρονης γυναίκας κατά τη διάρκεια της αναταραχής.
Ο χώρος που επιλέχτηκε για να κατασκευαστεί ο ΧΥΤΑ στα Μισοράχια Λευκίμμης βρίσκεται σε απόσταση 500 μέτρων από σπίτια, στο κέντρο 10 οικισμών και πάνω σε γη που έχει χαρακτηριστεί υψηλής παραγωγικότητας. Η περιοχή είναι γεμάτη πηγάδια και διαρρέεται από δύο ποτάμια.
Ένας φτωχός και απομονωμένος δήμος βρέθηκε εναντίον ενός ισχυρού και δολοφονικό βίαιου κράτους. Η Μαρία Κουλούρη, η 43χρονη μητέρα δύο 4χρονων διδύμων από πολλούς θεωρείται το πρώτο θύμα των περιβαλλοντικών αγώνων της Ελλάδας. Και η Λευκίμμη υψώνεται ως σύμβολο αντίστασης. Σε δεκάδες πόλεις σε όλη την Ελλάδα στήθηκαν πανό «Έξω τα ΜΑΤ από τη Λευκίμμη» ή «Η Λευκίμμη θα νικήσει».
ii) ΕΥΚΑΡΠΙΑ
Κάθε χρόνο ο Σταθμός Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων (ΣΜΑ) Ευκαρπίας θα μεταφορτώνει 400.000 tn σκουπίδια, όλα δηλαδή τα σκουπίδια της Δυτικής Θεσσαλονίκης και το 60% των σκουπιδιών του Δήμου Θεσσαλονίκης. Και όλα αυτά τα σκουπίδια θα μαζεύονται και θα μεταφορτώνονται σε απόσταση λιγότερη από 1000 μέτρα από τον οικισμό της Ευκαρπίας και 100! μέτρων από τον Τιτάνα.
Οι κάτοικοι μιας ήδη επιβαρυμένης περιοχής οργίστηκαν και εναντιώθηκαν στο φαραωνικό έργο. Πάρθηκαν ομόφωνα ψηφίσματα από τον Δήμο Παύλου Μελά ενάντια στην κατασκευή του ΣΜΑ, υπάρχουν αποφάσεις εναντίωσης από δεκάδες συλλόγους και φορείς και χιλιάδες υπογραφές κατοίκων. Σύσσωμη η τοπική κοινωνία αντιδρά, παρά την έντονη αστυνομοκρατία στην παραπέρα περιβαλλοντική υποβάθμιση της περιοχής της.
Ο αγώνας των κατοίκων συνεχίζεται με επιμονή. Καθημερινά δίνουν το παρόν, με ζέστη και κρύο στην σκοπιά, στις καθημερινές δράσεις, έως και στην σύγκρουση με τις δυνάμεις καταστολής. Ένας πολύμορφος αγώνας, δικαστικός, πολιτικός, κινηματικός που θα συνεχιστεί.
ii) ΑΤΤΙΚΗ-ΚΕΡΑΤΕΑ
Σύμφωνα με τον Περιφερειακό Σχεδιασμό Διαχείρισης Απορριμμάτων για την Αττική» η Φυλή, το Γραμματικό και η Κερατέα θα αποτελούσαν τους χώρους υποδοχής των απορριμμάτων της Αττικής. O σχεδιασμός προέβλεπε τη δημιουργία 4 εργοστασίων ξήρανσης και καύσης απορριμμάτων. Στην πραγματικότητα δεν επρόκειτο παρά για τοξικές βόμβες μέσα σε κατοικημένες περιοχές.
Επόμενο ήταν να γεννηθούν και τροφοδοτηθούν λαϊκές αντιστάσεις ενάντια στους σχεδιασμούς του συστήματος: Στη Φυλή το 2005 ενάντια στη μεταφορά της λυματολάσπης, αλλά κι ενάντια στα εργοστάσια καύσης, στο Γραμματικό το 2009 ενάντια στη δημιουργία της χωματερής εκεί, και ιδιαίτερα στην Κερατέα σ΄ έναν σκληρό αγώνα που ξεκίνησε το Δεκέμβρη του 2011, που κράτησε μήνες ενάντια στη δημιουργία της χωματερής στο Οβριόκαστρο. Στο μπλόκο του ΒΙΟ.ΠΑ., μέσα στην ίδια την πόλη της Κερατέας, αλλά και στο κέντρο της Αθήνας, σε μικρότερο βαθμό, ο λαός πάλευε καθημερινά, με διαδηλώσεις, συγκεντρώσεις, συνελεύσεις και εκδηλώσεις για μια δίκαιη υπόθεση.
Οι αγώνες αυτοί είχαν σαν βασική αιχμή την αντίθεση στη δημιουργία χωματερών μέσα στις κατοικημένες περιοχές, συσπείρωσαν χιλιάδες λαού, συγκρούστηκαν με την κυβερνητική πολιτική και τους κατασταλτικούς και δικαστικούς μηχανισμούς του αστικού κράτους, κέρδισαν τον σεβασμό και την αλληλεγγύη σε κάθε γωνία της χώρας όπου διάβαζες στους τοίχους «όλη η Ελλάδα=Κερατέα» και πέτυχαν την αναστολή των σχεδίων για τη δημιουργία χωματερών σε Γραμματικό και Κερατέα, αποδεικνύοντας ότι οι αγώνες μπορούν να έχουν αποτέλεσμα.
Στους αγώνες αυτούς γίναμε μάρτυρες και μιας άλλης πλευράς. Η πολιτική πίεση που ασκεί το σύστημα να ζητά εδώ και τώρα λύση από το λαό για προβλήματα που το ίδιο θέριεψε λόγω της φύσης του και η πολιτική υπόκλιση της ρεφορμιστικής Αριστεράς σε αυτή την πίεση αποτέλεσαν τους βασικούς λόγους ώστε να εκδηλωθούν αυταπάτες για μια «άλλη διαχείριση» των απορριμμάτων, στο πλαίσιο του εξαρτημένου καπιταλιστικού συστήματος στο οποίο ζούμε. Μια διαχείριση υποτίθεται φιλολαϊκή, με χρήση μεθόδων «κομποστοποίησης» και ανακύκλωσης, διαλογής στην πηγή κ.λπ. Οι αυταπάτες αυτές εγκυμονούν και τους κινδύνους υποχώρησης και υποστολής των αγώνων…
4. Οι δυσκολίες της νέας κυβέρνησης…..
Θα συγκρουστεί η νέα κυβέρνηση με τα ιδιωτικά επιχειρηματικά συμφέροντα στο χώρο της διαχείρισης των απορριμάτων;
Θα ικανοποιήσει ή θα διαψεύσει αγωνίες και απαιτήσεις και μελών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ που μετείχαν την προηγούμενη περίοδο σε αγώνες ενάντια σε αυτά τα συμφέροντα και απαιτούν από την κυβέρνηση τους μια άλλη πολιτική για τα σκουπίδια;
Αν πιάσουμε το ζήτημα της αλλαγή πολιτικής στα σκουπίδια κεντρικά σαν υποπροϊόν της γενικότερης στάσης του ΣΥΡΙΖΑ και της συγκυβέρνησης απέναντι στους ιμπεριαλιστές – δανειστές τα πράγματα δεν είναι ευοίωνα για όσους ονειρεύονται λαγούς με πετραχήλια στον τομέα διαχείριση απορριμάτων.
Αν τώρα το ζήτημα το δούμε πιο “αυτοδιοικητικά” θα διαπιστώσουμε πως η κυβέρνηση και τα στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ στις περιφέρειες δεν αμφισβητούν στο ελάχιστο τη συγκέντρωση και συγκεντροποίηση των λειτουργιών διαχείρισης των απορριμμάτων, αποδέχονται μια διοικητική υπερδομής που δεν ενθαρρύνει την διαλογή στην πηγή και την ανακύκλωση. Αυστηρή συγκεντροποίηση, απρόσωπη διοίκηση μακριά από τον λαό, σχεδιασμός σε επίπεδο περιφέρειας ακόμα και χώρας ευνοεί τα μεγάλα εργοστάσια καύσης και αντίστοιχη πολιτική διαχείρισης των απορριμμάτων.
Προς το παρόν αναμένουμε το εθνικό σχέδιο διαχείρισης που θα ορίσει από τα πάνω τους όρους του παιχνιδιού. Εν τω μεταξύ το μπαλάκι πετιέται στους δήμους της Αττικής που καλούνται μέχρι τα μισά του Ιούνη του 2015 να καταθέσουν στην Περιφέρεια Αττικής Τοπικά Σχεδία Διαχείρισης Απορριμμάτων, που όπως αναφέρει η Δούρου στην επιστολή που έστειλε πριν το Πάσχα στους 66 δημάρχους «συνιστά το κρίσιμο εργαλείο υλοποίησης της ευρωπαϊκής και εθνικής νομοθεσίας, με την εφαρμογή των αρχών της πρόληψης και της μείωσης των σύμμεικτων αποβλήτων σε επίπεδο δήμου με κοινωνικό, περιβαλλοντικό και οικονομικό όφελος.
Απο δικούς της ανθρώπους η κυβέρνηση ακούει τις σοβαρές συστάσεις-προειδοποιήσεις για να μην γίνουν οι προεκλογικές εξαγγελίες και στο χώρο της διαχείρισης των απορριμάτων σκωπτικά ανέκδοτα. Αυτοδιοικητικά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ υπογραμμίζουν ότι η αλλαγή πολιτικής προϋποθέτει συγκρούσεις μ,ε τα επιχειρηματικά συμφέροντα, ξένα και ντόπια που θέλουν να τα οικονομήσουν από τα τεράστια εργοστάσια συγκέντρωσης-καύσης-ταφής των σκουπιδιών. Και υπενθυμίζουν ότι η αλλαγή πολιτικής απαιτεί κονδύλια προς τους Δήμους, προσλήψεις προσωπικού, και λαϊκή επαγρύπνηση και συμμετοχή.
Τι από όλα θα γίνει ή δεν θα γίνει θα το δούμε. Αν τα πρώτα δείγματα της νέας κυβέρνησης προϊδεάζουν για το τι έρχεται θα λέγαμε ότι και στον τομέα διαχείρισης των απορριμάτων η νέα κυβέρνηση θα αναζητήσει έναν συμβιβασμό. Συμβιβασμός που -όπως έχουμε αναφέρει και αλλού- θα γίνει με τους όρους των οικονομικοκοινωνικωνν δυνάμεων που έχουν το πάνω χέρι στον εξαρτημένο ελληνικό καπιταλισμό δεν θα είναι και πολύ έντιμος…
Δεν μας χαροποιεί το γεγονός αλλά υποπτευόμαστε (διαβάζοντας τα πολιτικά δεδομένα) ότι η όποια κόντρα της κυβέρνησης και του ΣΥΡΙΖΑ θα έχει βασικό της περιεχόμενο την διαμόρφωση όρων για να συνδεθεί το κόμμα αυτό με κέντρα εξουσίας. Ισως δούμε να επιχειρείται από τον ΣΥΡΙΖΑ να αξιοποιηθεί η σύγκρουση αντιτιθέμενων οικονομικών συμφερόντων στον τομέα της διαχείρισης των απορριμάτων και να υποστηριχτεί η συμμετοχή νέων παιχτών που για αυτο το λόγο θα υποστηρίζουν την νέα κυβέρνηση. Στο κομμάτι τώρα της εναλλακτικής διαχείρισης των απορριμάτων βλέπουμε να επικρατούν οι ρεαλιστικές φωνές που δεν θα αμφισβητήσουν τους ήδη χωροθετημένους χώρους. Δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο να μπουν σε διαπραγμάτευση και να επιχειρηθεί να απλώσουν οι υπάρχουσες συμβάσεις. Ο ρεαλισμός που θα συνοδευτεί και με ολίγη από ανακύκλωση για να μην τρωθεί ανεπανόρθωτα το οικολογικό προφίλ του ΣΥΡΙΖΑ.
5. Η ανακύκλωση…..
Οταν διαβάσεις ένα έντυπο που επιχειρηματολογεί υπέρ της ανακύκλωσης γίνεται αμέσως φανερό ότι προηγείται η περιγραφή ενός πολιτικού-κοινωνικού-μορφωτικού πλαισίου σαν προϋπόθεση για την επιτυχημένη εφαρμογή της ανακύκλωσης.
Αντιλαμβάνεσαι να γίνεται μια υπέρβαση κι από τον εξαρτημένο καπιταλισμό μας και ότι αυτός έχει ξεράσει στο διάβα της κυριαρχίας του πάνω στον κόσμο της δουλειάς να περνάμε έτσι χαλαρά σε κάτι άλλο πιο βολικό για τη σκέψη και τις προτάσεις μας. Για να πάνε όλα καλά με την εναλλακτική πρότασή μας για τα απορρίμματα θέλουμε εδώ και τώρα ένα άλλο μοντέλο ανάπτυξης της πόλης και της υπαίθρου που έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με μια Αθήνα των 5.000.000, του μισού και πλέον πληθυσμού και με μια τάση παραπέρα γιγάντωσης των μεγάλων αστικών κέντρων και της ερημοποίησης της υπαίθρου. Θέλουμε ένα άλλο βιοτικό επίπεδο του πληθυσμού που να αντιστοιχείται σε μια άλλη πολιτιστική και μορφωτική στάθμη που έρχεται σε ευθεία αντιπαράθεση με την Ελλάδα του μνημονίου. Θέλουμε διοικητικές αποκεντρωμένες δομές, ενεργή και διαδραστική σχέση του δημότη με τον δήμο του, συμμετοχικές-συνελευσιακές διαδικασίες που καμία σχέση δεν έχουν με τις υπάρχουσες υπερδομές του Καλλικράτη. Θέλουμε εδώ και τώρα κάτι που μάλλον θα το βρούμε σε μια εξελιγμένη καπιταλιστική οικονομία ή σε μια χώρα του αναπτυγμένου σοσιαλισμού… Τέλος θέλουμε να γίνει αυτό που θέλουμε χωρίς τις τρικλοποδιές και μακριά απο την κερδοφορία όπως την έχει υπόψιν του το κεφάλαιο, ντόπιο και ξένο. Σίγουρα είμαστε σε χώρα του αναπτυγμένου σοσιαλισμού με κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ!!!
Σε όλα τα παραπάνω είναι που κολλάει στη χώρα η ανακύκλωση. Γιατί η αστική τάξη στη χώρα δεν μπορεί να ξεπεράσει τον εαυτό της. Να γίνει κάτι άλλο. Να πάψει ως δια μαγείας να είναι καπιταλιστική, εξαρτημένη και μεταπρατική.
Η εκλογή της νέας κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν μπορεί να υπερβεί αυτό το όριο. Δηλαδή της αστικής τάξης που υπάρχει σε αυτήν την χώρα. Αυτό ακριβώς δημιουργεί και το πολιτικό πρόβλημα στον ΣΥΡΙΖΑ που προς στιγμήν το παίζει καθυστέρηση.
Και επειδή στην πραγματική ζωή δεν χωράνε φλυαρίες και χωρατά ας δούμε στο σήμερα σε ποιες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις (υπάρχουν;) πέφτει ο κλήρος για να υποστηρίξουν και να υλοποιήσουν την ανακύκλωση; Αυτές οι δυνάμεις δεν πρέπει να΄χουν ρόλο και στο επίπεδο άσκησης της κεντρικής πολιτικής, υποσύνολο της οποίας είναι η διαχείριση των απορριμμάτων; Αυτές οι δυνάμεις τι αλλαγές σχεδιάζουν και υλοποιούν στο επίπεδο της οικονομίας, της κοινωνίας, της κεντρικής εξουσίας;
Μπορεί να γίνει εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων σε κάποιο Δήμο την ίδια ώρα που το κεφάλαιο εκτοξεύει πολιτικές φτώχειας, γιγαντώνει τους αστέγους, εμπορευματοποιεί τις υπηρεσίες και διαμορφώνει μια πραγματικότητα, που θα έρχεται καθημερινά σε πλήρη και κάθετη εναντίωση με τα εναλλακτικά προγράμματα, έως ότου αυτά δεν θα μπορούν να σταθούν καθόλου;
Μπορεί η νέα κυβέρνηση να εμπνεύσει δυνάμεις να δώσουν την μάχη για εναλλακτική διαχείριση απορριμμάτων ενάντια στα συμφέροντα των επιχειρηματικών ομίλων και των ξένων αρπακτικών όταν τόσο γρήγορα ξεχνάει τις προεκλογικές της εξαγγελίες και στο επίπεδο της κεντρικής πολιτικής βαδίζει ολοταχώς τον δρόμο του συμβιβασμού (=υποταγής) στους ιμπεριαλιστές και που δεν γνωρίζει πόσο έντιμος θα είναι;
6. Ποια διαχείριση των απορριμάτων θα επιλεγεί;
Η διαχείριση των απορριμάτων είναι ένα πρόβλημα στην ουσία του κεντρικό πολιτικό. Η διαχείριση των απορριμμάτων δεν ασκείται αυτόνομα, αλλά είναι υποσύνολο της ευρύτερης πολιτικής που εφαρμόζεται. Καθορίζεται από την κεντρική πολιτική και την υπηρετεί. Καθορίζεται από το ελληνικό κεφάλαιο και τον ιμπεριαλισμό. Τα συμφέροντα αυτών των κοινωνικών και οικονομικών δυνάμεων θα καθορίσουν τον ‘οποιο κεντρικό στρατηγικό σχεδιασμό. Ο κεντρικός στρατηγικός σχεδιασμός θα καθορίσει με την σειρά του το πλαίσιο δράσης των περιφερειακών σχεδιασμών. Το πλαίσιο δράσης του περιφερειακού σχεδιασμού θα καθορίσει και το πλαίσιο δράσης των δήμων. Με αυτή τη σειρά θα προκύψει η πολιτική για τα σκουπίδια.
Εκτός κι αν η “αριστερή διακυβέρνηση” καταργήσει με μαγικά όλες τις αντιθέσεις και μας διακτινίσει στο σοσιαλισμό, πράγμα που καθόλου δεν εκτιμούμε και πολύ σωστά κάνουμε!
Γι αυτό είναι αναγκαίο να βλέπουμε το πρόβλημα της διαχείρισης των σκουπιδιών από την ταξική του σκοπιά και χωρίς αταξικούς περιβαλλοντικούς συναισθηματισμούς.
Μιλώντας από την ταξική σκοπιά το ερώτημα δεν είναι καύση ή ανακύκλωση, ούτε είναι με αυτήν ή μια άλλη εναλλακτική και πιο οικολογική διαχείριση των απορριμμάτων.
Δεν υποτιμούμε το γεγονός ότι υπάρχει προβληματισμός έως και ανησυχία. Τι θα κάνουμε τελικά με το σκουπίδι; Ποιος να τα αναλάβει, που να τα πάει και με ποιο τρόπο να τα διαχειριστεί; Μπορούμε να έχουμε άποψη, να πάρουμε θέση, οφείλουμε, υπάρχει λόγος να τοποθετηθούμε απέναντι στο ερώτημα;
Στον δοσμένο συσχετισμό αυτός που μπορεί να δώσει απαντήσεις είναι το σύστημα. Οι δυνάμεις του θα αναλάβουν την διαχείριση των απορριμάτων και με γνώμονα τα ταξικά τους συμφέροντα θα επιχειρήσουν. Και θα τα πάνε εκεί που θα αποφασίσουν αυτοί πάλι με γνώμονα τα ταξικά τους συμφέροντα που σημαίνει στις υποβαθμισμένες και φτωχές περιοχές θα πάνε οι χωματερές. Και ο τρόπος διαχείρισης που θα επιλεγεί θα υπηρετεί τα ταξικά τους συμφέροντα επίσης, δηλαδή, θα συμβάλλει στο να εξασφαλιστεί γρήγορα υψηλό ποσοστό κέρδους για το κεφάλαιο, ντόπιο και ξένο.
Οι απόψεις που προτείνουν έναν εναλλακτικό τρόπο διαχείρισης των απορριμάτων στις συνθήκες του εξαρτημένου ελληνικού καπιταλισμού θέτουν την ανακύκλωση αντιπαραθετικά από την καύση όχι ως ένα αίτημα ζύμωσης και προπαγάνδας αλλά άμεσης πάλης και υλοποίησης. Που σημαίνει υλοποίηση υπό το πρίσμα της λειτουργίας και όσων αναφέραμε παραπάνω. Οπου ο κόσμος που συμμετέχει και υλοποιεί αυτήν την κατεύθυνση είναι συνυπεύθυνος για τα αποτελέσματα αυτής της διαδικασίας και μάλιστα με όρους και προϋποθέσεις που ο ίδιος δεν ορίζει αφού άλλες οικονομικές και κοινωνικές δυνάμεις καθορίζουν τα πράγματα.
Και τι θα μας πούνε αύριο εάν η ανακύκλωση αποτύχει ή την «αποτύχουν», εάν γίνει με όρους κερδοφορίας κ.τ.λ. Θα σηκώσουμε φασαρία για να συμβουλέψουμε την κυβέρνηση (μας;) να ακούσει τις προτάσεις μας και να αφήσει τον στραβό τον δρόμο;
7. Τι κάνουμε;
Στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε και κόντρα στην προσωρινή κινηματική αδράνεια και αμηχανία μετά την κυβερνητική αλλαγή αυτό που πρέπει και μπορεί να γίνει είναι συμβάλλουμε με όλες μας τις δυνάμεις είναι να συγκροτηθούν οι λαϊκές δυνάμεις σε κίνημα αντίστασης που να παλεύει απέναντι και ενάντια στις πολιτικές του κεφαλαίου, για μια ανθρώπινη ζωή, για μια ανθρώπινη πόλη, για καλύτερες συνθήκες ζωής για όλο τον λαό, για να φύγουν τα σκουπίδια μακριά από τα σπίτια και τις γειτονιές μας. Ο ρόλος ενός τέτοιου λαϊκού κινήματος δεν είναι να είναι συμβουλάτορας της κάθε εξουσίας για το τι πρέπει να κάνει τα απορρίμματα της.
Στις δύσκολες συνθήκες που βιώνουμε τίποτα δεν θα γίνει χωρίς την μαζική λαϊκή συμμετοχή και ενεργοποίηση, για την ενίσχυση αυτής της κατεύθυνσης πρέπει να επιμείνουμε.
Να πασχίζουμε να συνδεθούν πολιτικά οι δράσεις, οι αγώνες και οι αγωνίες των κατοίκων, ανεξάρτητα από το σε ποιο Δήμο ανήκουν, γιατί όλα τα προβλήματα έχουν κοινή αιτία, έχουν κοινή πηγή, εκπορεύονται από τις ίδιες πολιτικές και από τις ίδιες δυνάμεις που προωθούν αυτές τις πολιτικές.
Να ενισχύουμε με την στάση μας την αγωνιστική κατεύθυνση και τη μαζική συμμετοχή και όχι την λογική της ανάθεσης και της αναμονής της λύσης που θα φέρει(;) η νέα κυβέρνηση.
Το σύστημα κάνει τη δουλειά του και προσπαθεί να λύσει τα προβλήματα που το ίδιο παράγει με τρόπο που να αναπαράγεται με σχετική ασφάλεια σαν τέτοιο. Και φορτώνει τις όποιες επιπτώσεις της πολιτικής του και των αδιεξόδων που δημιουργεί στο λαό.
Από την άλλη ο λαός, οι εργαζόμενοι, οι κάτοικοι μιας περιοχής έχουν το απόλυτο δικαίωμα να συγκροτήσουν τις αντιστάσεις τους και τα δικά τους εργαλεία δράσης ώστε να αντιμετωπίσουν μαζικά και αποφασιστικά τις επιλογές των κρατούντων και να μην επιτρέψουν να φορτώνεται στην πλάτη τους η πολιτική του σάπιου συστήματος σε κάθε τομέα που αφορά τη ζωή τους, τη δουλειά τους, τα παιδιά τους, στο χώρο που ζουν και αναπνέουν.
Αυτά τα ζητήματα έχουν αναδειχθεί από τους προηγούμενους αγώνες. Ζητήματα τα οποία πρέπει να μελετηθούν και να ενταχθούν στην προβληματική μας σε σχέση με επόμενους αγώνες που έρχονται.
Καραμήτρος Γιάννης
Μπαμπίλης Δημήτρης