Η ιμπεριαλιστική επέμβαση στη Συρία, από το ξεκίνημά της εδώ και πέντε χρόνια, χαρακτηριζόταν από το γεγονός πως οι βασικοί «παίκτες», ΗΠΑ και Ρωσία, συμμετείχαν έμμεσα. Γενικά και ψευδεπίγραφα η κατάσταση προσδιοριζόταν, από τα διεθνή ΜΜΕ, ως «εμφύλιος» με βασικά αίτια την εσωτερική κατάσταση. Η κατάσταση έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά και ένα τεράστιο χάσμα χωρίζει πλέον την πραγματικότητα από την προπαγάνδα των δυτικών ΜΜΕ.
Σήμερα η αποφασιστική στρατιωτική βοήθεια της Ρωσίας προς τον Άσαντ αποτελεί ίσως τη πιο βαθιά και σημαντική αλλαγή που επιταχύνει τις διεργασίες σε όλα τα επίπεδα. Η Ρωσία εκτός από την ενίσχυση του οπλοστασίου του Άσαντ με το πιο σύγχρονο στρατιωτικό εξοπλισμό και «στρατιωτικούς συμβούλους», δημιούργησε –πριν λίγες μέρες– μια ρωσοσυριακή στρατιωτική επιτροπή αναλαμβάνοντας στην ουσία και το επιχειρησιακό κομμάτι της αντιπαράθεσης με τους «τζιχαντιστές». Στην προσπάθεια αυτή η Μόσχα κατάφερε να εξασφαλίσει άδειες διέλευσης όχι μόνο από το Ιράν, σύμμαχο του καθεστώτος Άσαντ, αλλά και από το Ιράκ, θεωρητικό σύμμαχο των Αμερικανών, αλλά ολοένα και περισσότερο κάτω από την επιρροή της Τεχεράνης. Το ερώτημα που απασχολεί υπηρεσίες και τις κυβερνήσεις των δυτικών ιμπεριαλιστών είναι σε τι ακριβώς αποσκοπούν οι τολμηρές κινήσεις Πούτιν πάνω στη «συριακή σκακιέρα», πέρα από το προφανές ότι θωρακίζει τα στρατιωτικά οχυρά του.
Η σημερινή «κινητικότητα» προδίδει, για όλες τις πλευρές, προσπάθεια αναδιάταξης άμεσων στόχων και τακτικών, καθώς καθημερινά προστίθενται παράγοντες και όροι που περιπλέκουν περισσότερο τα πράγματα κάνοντας τα επί μέρους μέτωπα όλο και πιο δυσδιάκριτα. Οι ΗΠΑ δείχνουν να εγκαταλείπουν τη στρατηγική που πριν μερικούς μήνες άφηναν να εννοηθεί ότι προκρίνουν, με τις πρωτοβουλίες(;) του στρατηγού John Allen (οι οποίες έγιναν γνωστές από τους New York Times), όταν ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας «ζώνης ασφαλείας» στη Συρία από Ουάσιγκτον και Άγκυρα, για να «φιλοξενήσουν τους Σύριους πρόσφυγες» που στάθμευαν στην Τουρκία και σήμερα κατευθύνονται στη κεντρική Ευρώπη. Πάντως, ο δυτικός τύπος, για αρκετό διάστημα, έβριθε από φήμες για την έναρξη μιας αμερικανικής στρατιωτικής επιχείρησης στη Συρία. Μάλιστα πολλοί αναλυτές συνέδεαν αυτές τις «πληροφορίες» με μια άλλη. Ότι δηλαδή το Πεντάγωνο δίνει άδεια στον εαυτό του να υποστηρίζει τους «μετριοπαθείς αντάρτες» του, όταν γίνονται αντικείμενο επίθεσης, όποιος και να είναι ο επιτιθέμενός τους. Ερμήνευαν την πληροφορία ως έναρξη της πολυπόθητης εκστρατείας του ΝΑΤΟ εναντίον της Συρίας. Τα παραπάνω στοιχεία φαίνεται να ερμηνεύονται σήμερα με διαφορετικό τρόπο.
Σε ότι αφορά τους δυτικούς ιμπεριαλιστές, δείχνουν να αντιλαμβάνονται πως δεν υπάρχει σήμερα καμία αντικυβερνητική ένοπλη ομάδα που να μη συνδέεται με τους τζιχαντιστές. Αυτό είναι τόσο προφανές, ώστε το Πεντάγωνο αναγνωρίζει ότι δεν έχει πλέον νέα από τους «μετριοπαθείς αντάρτες» που είχε εκπαιδεύσει για την καταπολέμηση του ΙΚ, γιατί όλοι, χωρίς εξαίρεση, εντάχθηκαν ήδη σε αυτό! Στο εσωτερικό ταμπλό θέλει να παίξει και η Ρωσία –επικαλούμενη το πλαίσιο του Ανακοινωθέντος της Γενεύης της 30ης Ιουνίου 2012– επιδιώκοντας το ξεκίνημα διαλόγου μεταξύ της κυβέρνησης και της «μετριοπαθούς» αντιπολίτευσης. Έτσι και η παράλληλη ενεργοποίηση του διπλωματικού επιπέδου θα έπρεπε να θεωρείται αναμενόμενη λόγω των σοβαρών δυστοκιών προώθησης των ανταγωνιστικών ιμπεριαλιστικών σχεδίων. Όλοι δέχονται πως η σημερινή κατάσταση δεν μπορεί να παραταθεί για πολύ.
Την περασμένη εβδομάδα, η Μόσχα και η Ουάσινγκτον ξεκίνησαν για πρώτη φορά έναν διάλογο για τη Συρία, μεταξύ των ΥΠΕΞ Ρωσίας και ΗΠΑ, για τον συντονισμό τους ακόμα και σε στρατιωτικό επίπεδο! Οι εκτιμήσεις αυτές ενισχύονται από δημοσιεύματα για συζητήσεις του Ρώσου και του Αμερικανού υπουργού Άμυνας. Στη φάση αυτή, οι Ρώσοι δείχνουν να διερευνούν (άσχετα αν το πιστεύουν ή όχι) τη δυνατότητα μιας διεθνούς στρατιωτικής ανάπτυξης υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Αλλά και οι ΗΠΑ παρουσιάζονται, όπως δήλωσε ο Τζον Κέρι, πρόθυμες να διαπραγματευτούν με την κυβέρνηση της Συρίας, χωρίς την άμεση απομάκρυνση του Άσαντ ως μια προφανή προϋπόθεση! «Δεν χρειάζεται να γίνει σε μία ημέρα ή σε διάστημα ενός μήνα… Υπάρχει μια διαδικασία βάση της οποίας όλα τα μέρη πρέπει να συνεργαστούν για να υπάρχει μια συμφωνία για το πώς αυτό μπορεί να επιτευχθεί», δήλωσε στο Reuters.
Η επέμβαση στη Συρία ξεκινώντας και πατώντας στο πρότυπο των «Αραβικών ανοίξεων», κατέληξε σε πραγματική αδυναμία προώθησης των αρχικών σχεδιασμών των ιμπεριαλιστών της Δύσης και βασικά των ΗΠΑ (όπως το διώξιμο του Άσαντ και Ρωσίας, πίεση στο Ιράν, κλπ). Η Συρία απέδειξε ότι δεν ήταν Λιβύη, αν και έδειχνε να είχε ανάλογες προδιαγραφές! Σήμερα και μετά το «κουβάρι» που δημιούργησαν, προσπαθούν να ξαναβρούν την άκρη του νήματος. Έτσι, ο Άσαντ από μέρος του προβλήματος φαίνεται να γίνεται μέρος της (προσωρινής ή μερικής) λύσης.
Λογικά, με όσα φαίνονται να συμβαίνουν, στο επόμενο βήμα θα πρέπει να περιληφθούν οι ρωσικές δυνάμεις στον Συνασπισμό κατά του ΙΚ. Αλλά κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανο. Όχι μόνο οι Γάλλοι αλλά και ισχυρά κέντρα στις ΗΠΑ που αντιτίθενται και στην συμφωνία με το Ιράν, σκοπεύουν να επεκτείνουν το χάος, όχι μόνο στη Συρία αλλά και στη Βόρεια Αφρική και τη Μαύρη Θάλασσα. Γι αυτό, ίσως είναι το πιο πιθανό να δούμε τους δύο ξεχωριστούς συνασπισμούς να συνεχίζουν να βομβαρδίζουν το ΙΚ με κάποια οριοθέτηση επιχειρησιακών ζωνών για περιορισμό «ατυχήματος». Είναι φανερό πως στα πλαίσια της Δύσης εξακολουθούν να επικρατούν διαφορετικές προσεγγίσεις. Πρώτη η Γερμανία εξέφρασε την άποψη ότι ο πόλεμος θα τελειώσει μόνο «με τη στήριξη του συνόλου της διεθνούς κοινότητας». Μέχρι πριν λίγο, επισήμως, οι Βρετανοί και οι Γάλλοι ισχυρίζονταν ότι δεν συμμετέχουν σε επιχειρήσεις σε συριακό έδαφος. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι αυτό δεν είναι αλήθεια. Άλλωστε, πριν από λίγες ημέρες, η Βρετανία το παραδέχθηκε, η δε Γαλλία είναι κοντά να το κάνει, αφού πλέον ο Ολάντ θέλοντας να δικαιολογήσει την αναποτελεσματικότητα των βομβαρδισμών κατά του ΙΚ στο Ιράκ, επανέρχεται στο παλιό επιχείρημα του Ομπάμα που απέρριψε το ’14. Ωστόσο, δεν είναι βέβαιο αν σήμερα ο Ομπάμα έχει τα ίδια επιχειρήματα! Όπως παρατηρείται, «η Γαλλία προσπαθεί να πάρει το τραίνο εν κινήσει», σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μην απομονωθεί από τη Μέση Ανατολή.
Μια άλλη σημαντική εξέλιξη, ίδιας βαρύτητας με την αποφασιστική στήριξη του Άσαντ από τη Ρωσία, αφορά την ανακοίνωση ενώπιον της Γερουσίας που έκανε ο στρατηγός Ώστιν (επικεφαλής της Κεντρικής Διοίκησης των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων), ότι «οι Αμερικανικές Ειδικές Δυνάμεις βρίσκονται στο πλευρό των Κούρδων της Συρίας και τους ενισχύουν στο αγώνα κατά των τζιχαντιστών του ΙΚ». Σύμφωνα με το αμερικανικό δίκτυο NBC, ο στρατηγός ανέφερε πως άνδρες των αμερικανικών Ειδικών Δυνάμεων θα «συμβουλεύουν» αλλά και θα ενισχύουν τους Κούρδους μαχητές του YPG (της οργάνωσης δηλαδή που στηρίζει το ΡΚΚ και η διάλυσή της αποτελεί στόχο της Τουρκίας).
Σε κάθε περίπτωση, η «συνεργασία» μεταξύ του Κρεμλίνου και του Λευκού Οίκου έχει τα όριά της: Η Ρωσία επιθυμεί να τελειώνει με τους τζιχαντιστές πριν στραφούν εναντίον της, αλλά οι ΗΠΑ ελπίζουν ότι κάποιοι απ’ αυτούς θα μπορέσουν να χρησιμοποιηθούν σε άλλες συγκρούσεις, όπως έγινε κατά το παρελθόν στο Αφγανιστάν, Τσετσενία, κλπ. Ήδη, ορισμένα στοιχεία του ΙΚ έφτασαν στην Ουκρανία, όπου βρίσκεται ήδη μια υποτιθέμενη «εξόριστη κυβέρνηση της Κριμαίας». Η Ουάσινγκτον θα είναι ευτυχής αν καταφέρει να μειώσει και να ελέγξει τη δράση των τζιχαντιστών, αλλά δεν θα ήταν δυσαρεστημένη αν η Ρωσία βάλτωνε, εξ αιτίας τους, στη Συρία.
Σε ότι αφορά τις διαπραγματεύσεις, που σχεδόν όλες οι πλευρές δείχνουν να προκρίνουν, τόσο μέσα στη Συρία όσο και σε διεθνές επίπεδο, ακόμα και τα πιο προχωρημένα σενάρια θεωρούν ότι η «τελική λύση» δεν θα αποφύγει τον ντε φάκτο διαμελισμό της Συρίας.
Σε αυτό το φόντο, η Ρωσία θωρακίζοντας τα οχυρά του Άσαντ επιδιώκει να ενισχύσει τα δικά της στρατηγικά συμφέροντα. Τα οποία, πέρα από τα προφανή (διατήρηση της ναυτικής βάσης της Ταρτούς, απόκτηση αεροπορικής βάσης στη Λαττάκεια), αφορούν την κατοχύρωσή της στον ρόλο του ισχυρού παράγοντα που όλοι θα οφείλουν στο εξής να υπολογίζουν πολύ σοβαρά, «την πάντα συνετή ρωσική πολιτική στη Μέση Ανατολή σε οποιαδήποτε εξέλιξη», όπως τόνισε ο Πούτιν στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, ο οποίος επισκέφτηκε τη Μόσχα την περασμένη Δευτέρα, για να ξεκαθαρίσει την πολιτική του, έτσι ώστε «να μην υπάρχει καμία παρεξήγηση μεταξύ των δυνάμεών μας».
Χ.Β
