Στα πεδία των μαχών οικοδομούνται οι συσχετισμοί ισχύος των ιμπεριαλιστών και των υποχείριών τους
«Το ποιος κερδίζει στο πεδίο της μάχης έχει μεγαλύτερη σημασία από το ποιος κάθεται στο τραπέζι των διαβουλεύσεων στη Γενεύη» έγραφε πρόσφατα σε κύριο άρθρο της -όπως το μετέφερε η «Εφημερίδα των Συντακτών» την περασμένη Τρίτη 3 Φεβρουαρίου- η εξειδικευμένη σε θέματα Μέσης Ανατολής Al-Monitor. Στο ίδιο πνεύμα είχαμε τοποθετηθεί και εμείς στο προηγούμενο φύλλο της Προλεταριακής Σημαίας, στις 30 Ιανουαρίου. Αλλωστε θα συνιστούσε ολική πολιτική τύφλωση μια περί του αντιθέτου εκτίμηση.
Φυσικά, εκ παραλλήλου με τις μάχες στο συριακό έδαφος, εξελίσσεται, από πλευράς ιμπεριαλιστών και περιφερειακών δυνάμεων, μια κούρσα δημιουργίας συμμαχιών, ένας «πόλεμος» πιέσεων, εκβιασμών και απειλών, ανακατεμένος με προπαγάνδα εναντίον των αντιπάλων. Δημιουργώντας, έτσι, ένα περιβάλλον αρκετά εκρηκτικό, που βάζει σε κίνδυνο ολόκληρη την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Ανατολικής Μεσογείου, αν όχι τον κόσμο ολόκληρο.
Μια διάσκεψη που δεν άρχισε ποτέ
Αν και ο υπεύθυνος από τη μεριά του ΟΗΕ προσπάθησε να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, το γεγονός πως η διάσκεψη, που καρκινοβατούσε επί πέντε μέρες, τελικά αναβλήθηκε για τις 25 Φεβρουαρίου ήταν μια τρανταχτή απόδειξη πως …κανένας δεν την ήθελε, ούτε και τη χρειάζονταν σε αυτή τη φάση. Και έχουμε πολλές αμφιβολίες εάν αυτό μπορεί και τελικά εάν θα αλλάξει μέχρι τα τέλη του μήνα.
Τα εμπόδια ήταν πολλά και οι αιτίες πολύ βαθύτερες από αυτές που διπλωματικά ανέφερε ο Γάλλος ΥΠΕΞ Λοράν Φάμπιους («Ποιος θα συμμετέχει; Τι γίνεται σε ανθρωπιστικό επίπεδο; Επί ποιων θεμάτων θα συνομιλήσουν;»). Εάν μπορούσαμε να συνοψίσουμε όλο το κουβάρι των αντιτιθέμενων ιμπεριαλιστικών γεωπολιτικών επιδιώξεων και συμφερόντων, αλλά και περιφερειακών φιλοδοξιών σε ένα μόνο ερώτημα αυτό θα ήταν: θα παραμείνει η Συρία και το καθεστώς της υπό τη ρωσική επιρροή και σύμμαχος του Ιράν ή η «Δύση» με επικεφαλής τις ΗΠΑ θα καταφέρουν να την αποσπάσουν από αυτή, περιορίζοντας δραστικά τις ιρανικές φιλοδοξίες;
Με αυτό το φόντο οι «αντιπρόσωποι» των ιμπεριαλιστών βρίσκονταν σε μια διαρκή φιλονικία και για το ποιος θα συμμετέχει και με ποιους όρους θα γίνει η συζήτηση. Από τη μια μεριά, το καθεστώς του Ασαντ και η Μόσχα απαιτούσαν να εκδιωχθούν από την λεγόμενη «Επιτροπή Υψηλών Διαπραγματεύσεων- HNG», στην οποία τις ένταξε η Σαουδική Αραβία στη συνάντηση της συριακής αντιπολίτευσης στο Ριάντ, οι οργανώσεις Αχράρ ας Σαμ και Τζαϊς Αλ Ισλάμ θεωρώντας τις τρομοκρατικές-τζιχαντιστικές. Η Τεχεράνη, για λόγους που έως τώρα δεν έχουν διαφανεί, δεν έθεσε θέμα για αυτές και αρκέστηκε να επαναλάβει πως η ίδια θεωρεί ως τρομοκρατικές μόνο τις οργανώσεις Ισλαμικό Κράτος και το Μέτωπο της Αλ Νούσρα (το παρακλάδι της Αλ Κάιντα στη Συρία) επισημαίνοντας, όμως, παράλληλα πως στη εν λόγω συνάντηση στο Ριάντ παραβρέθηκαν και 10 μέλη της Αλ Κάιντα. Κάτι που ενόχλησε ακόμα και τις ΗΠΑ και για το οποίο ζήτησαν εξηγήσεις από το σαουδαραβικό καθεστώς. Από την άλλη, αυτό το συνονθύλευμα αντικαθεστωτικών μισθοφόρων και τζιχαντιστών, ενεργούμενων των ΗΠΑ και των δυτικών ιμπεριαλιστών, της Σαουδικής Αραβίας και της Τουρκίας, έθεταν ως όρο για τη συμμετοχή τους το σταμάτημα των στρατιωτικών επιχειρήσεων από την πλευρά της Μόσχας και της Δαμασκού.
Με κίνδυνο ένα συνολικό φιάσκο, επιλέχθηκε η οδός της αναβολής για τα τέλη του μήνα, ενώ όλες οι πλευρές έχουν το βλέμμα τους στο πεδίο των μαχών. Αν θα θέλαμε να διακινδυνεύσουμε μια πρόβλεψη είναι πως δεν θα μπορέσει να υπάρξει στα σοβαρά μια προσπάθεια διακανονισμού –πάντα προσωρινού- πριν να δημιουργηθούν τετελεσμένα τόσο ισχυρά προς τη μία πλευρά, που να είναι αδύνατο από την άλλη να τα παρακάμψει. Πολύ περισσότερο που, όπως θα αποδείξουμε και παρακάτω, είμαστε στην «καρδιά» της φάσης όπου οι αντιμαχόμενες πλευρές παλεύουν με νύχια και με δόντια να κερδίσουν θέσεις στο συριακό έδαφος και, πάντως, βρίσκονται στη φάση ξετυλίγματος των κινήσεών τους. Βέβαια, και πριν αναφερθούμε στις εξελίξεις στο πεδίο των μαχών, μια ορισμένη σημασία θα έχει η συνεδρίαση της (κατ’ ευφημισμόν) «Ομάδας Στήριξης της Συρίας», δηλαδή οι διαβουλεύσεις των ιμπεριαλιστών –δυτικών και ανατολικών- και των περιφερειακών δυνάμεων της περιοχής, όχι γιατί θα καταλήξουν κάπου, αλλά διότι ίσως δώσουν κάποια επιπλέον στοιχεία για το πώς θα κινηθεί ο καθένας τους και βασικά οι δύο πρωταγωνιστές της σύγκρουσης, οι ΗΠΑ και η Ρωσία.
Η επέλαση του συριακού στρατού και ο εκνευρισμός της Τουρκίας
Ξαναγράψαμε ότι η άμεση ρώσικη επέμβαση ήταν μια υψηλής κλίμακας κίνηση που είχε ένα βάθος σχεδιασμού και μια καλή εκτίμηση δεδομένων. Αυτό αποδεικνύεται σήμερα, που ο στρατός του Ασαντ, από το σημείο ναδίρ που είχε φτάσει το καλοκαίρι με τη βοήθεια των ρωσικών βομβαρδισμών έχει φτάσει να πολιορκεί με αξιώσεις τη στρατηγικής σημασίας πόλη του Χαλεπίου (η οικονομική πρωτεύουσα της χώρας πριν τον πόλεμο). Εχοντας φτάσει σε απόσταση μόλις 25 χιλιομέτρων από τα σύνορα με την Τουρκία, αν καταφέρει να ελέγξει το Χαλέπι αποκόβει, σε μεγάλο βαθμό, την κύρια οδό ανεφοδιασμού των αντικαθεστωτικών δυνάμεων του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού» και των υπόλοιπων ισλαμιστικών ομάδων (Αλ Νούσρα κ.λπ.) οι οποίες έχουν «συμμαχήσει τακτικά» (sic!) –όπως γράφουν ακόμη και δυτικά ΜΜΕ- με το Ισλαμικό Κράτος.
Παράλληλα, ο συριακός στρατός προωθείται βορειότερα προς την πόλη Ταλ Ραφαάτ και με προοπτική να καταλάβει την πόλη Αζάζ, η οποία απέχει μόλις λίγα χιλιόμετρα από το συνοριακό πέρασμα Μπαμπ Αλ Σαλάμ, απέναντι από την Τουρκική πόλη Κιλίς, εκεί που συνωστίζονται χιλιάδες πρόσφυγες τις τελευταίες ημέρες μετά το κλείσιμο των συνόρων από τον Ερντογάν. Η πτώση της Αζάζ θα σημάνει, πρακτικά, την εξάλειψη της βασικής εστίας των ένοπλων αντικαθεστωτικών ομάδων και την επανάκτηση του ελέγχου της βορειοδυτικής Συρίας από τα κυβερνητικά στρατεύματα.
Αυτές οι κινήσεις έχουν δώσει τη δυνατότητα στις κουρδικές αντάρτικες δυνάμεις να επιχειρήσουν την ενοποίηση του αποκομμένου κουρδικό θύλακα-καντονιού γύρω από την πόλη Αφρίν, που οριοθετεί το δυτικό άκρο της «ζώνης ασφαλείας» που ήθελε να φτιάξει η Τουρκία με την περιοχή της Ροζάβα. Ηδη, παρά τις απειλές της Αγκυρας, κουρδικές δυνάμεις από την περιοχή της Ροζάβα, κοντά στο Κομπάνι, έχουν περάσει δυτικά του ποταμού Ευφράτη και επιχειρούν μαζί με τις ένοπλες αραβικές ομάδες των «Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων» στην πόλη Τζαραμπλούς, ώστε να κόψουν την τελευταία οδό χερσαίας επικοινωνίας του Ισλαμικού Κράτους με την Τουρκική επικράτεια.
Σ’ αυτές τις σοβαρές εξελίξεις στα πεδία των μαχών οφείλουμε να προσθέσουμε τη σημαντική από πολιτική άποψη επίσκεψη του Μπρετ Μάγκουρκ, απεσταλμένου του Αμερικανού προέδρου Ομπάμα, στο Κομπάνι, όπου είχε διαβουλεύσεις με την ηγεσία των Κούρδων της Συρίας, καθώς και τις δηλώσεις του εκπροσώπου του Στέητ Ντηπάρτμεντ ότι το Κόμμα Δημοκρατικής Ενωσης (το PYD που έχει και την ένοπλη πτέρυγα YPG) δεν αποτελεί τρομοκρατική οργάνωση. Εξελίξεις που έχουν φέρει την τουρκική ηγεσία στα πρόθυρα νευρικής κρίσης. Ο αναγνώστης ας συνυπολογίσει πως ο Μπαρζανί, ο αντιδραστικός αυτός ηγέτης των Κούρδων του Ιράκ, εξήγγειλε την διενέργεια δημοψηφίσματος για την ανεξαρτησία της, αυτόνομης σήμερα, περιοχής του Ιρακινού Κουρδιστάν.
Η τούρκικη ηγεσία, φανερά ανήσυχη, σε όλους τους τόνους δηλώνει πως δε θα επαναλάβει τα λάθη του 2003, που οδήγησαν στην αυτονόμηση του Ιρακινού Κουρδιστάν. Σε μια επίσης ολοφάνερη ένδειξη εκνευρισμού, ο Ερντογάν επιτέθηκε φραστικά κατά των ΗΠΑ, που συμπλέουν με «τρομοκράτες», επαναλαμβάνοντας τις απειλές -εμμέσως πλην σαφώς- για χερσαία επέμβαση στη Συρία ενάντια στο ΙΚ και τους Κούρδους, ουσιαστικά ενάντια στους δεύτερους και την εδαφική κυριαρχία της Συρίας. Και με επιπλέον πρόσχημα την ανάγκη δημιουργίας της «ζώνης ασφαλείας» που έχει προτείνει εδώ και πολύ καιρό εντός της συριακής επικράτειας και κατά μήκος των τουρκοσυριακών συνόρων, τάχα για την προστασία των προσφύγων. Οι οποίοι συσσωρεύονται στα τουρκοσυριακά σύνορα εγκλωβισμένοι από την επιλογή της ίδιας της Τουρκίας να κλείσει τα σύνορα! Παράλληλα, χρησιμοποιώντας πάλι κυνικά –όπως και όλοι τους άλλωστε- το δράμα των προσφύγων προσπαθεί να παίξει (επικίνδυνα) και με τον γερμανικό ιμπεριαλισμό, αλλά και το ΝΑΤΟ όσον αφορά το Αιγαίο (από κοντά ασθμαίνοντας και η κυβέρνηση της χώρας μας).
Αντίστοιχα, τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο και οι υπόλοιπες πετρομοναρχίες έχουν ενοχληθεί σφόδρα από τις εξελίξεις και ζητούν ανοιχτά χερσαία επέμβαση στη Συρία, «αρκεί επικεφαλής να είναι οι ΗΠΑ», ρίχνοντας και αυτές με τη σειρά τους και άλλη εύφλεκτη ύλη στο ήδη φλεγόμενο έδαφος της Μέσης Ανατολής.
«Περιμένοντας» την κίνηση των ΗΠΑ
Από τις ίδιες τις εξελίξεις είναι φανερό πως οι ΗΠΑ προσπαθούν να παίξουν ταυτόχρονα σε πολλά ταμπλό, με κύριο γνώμονα να καλύψουν τα κενά της έως τώρα τακτικής τους στο ζήτημα. Εχοντας αποδειχθεί πια αρκετά προβληματική η μονόπλευρη στήριξη στο συνονθύλευμα του «Ελεύθερου Συριακού Στρατού», έχοντας αρκετά ερωτήματα με το κατά πόσο οι τουρκικές αλλά και οι σαουδαραβικές φιλοδοξίες μπορούν να χωρέσουν στους δικούς τους σχεδιασμούς ή τους δυσχεραίνουν, επιχειρούν να χρησιμοποιήσουν και τους Κούρδους της Συρίας. Θεωρώντας, ίσως, πως η αντίστοιχη διαδικασία στο Ιράκ ήταν από τις πλέον επιτυχημένες γι’ αυτές, πόσο μάλλον εάν σκεφτούμε τη γενικότερη αποτυχία που γνώρισε η πολιτική τους εκεί. Βέβαια, επειδή τόσο η Σαουδική Αραβία, όσο -και περισσότερο- η Τουρκία αποτελούν χώρες-κλειδιά για το ξετύλιγμα της πολιτικής του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στην περιοχή, εμείς δεν μπορούμε να αποκλείσουμε μια «στροφή» των τακτικών τους κινήσεων. Η οποία όχι απλά να λαμβάνει υπόψη τις ανησυχίες τους, αλλά να τις χρησιμοποιεί για προώθηση των επιθετικών τους σχεδιασμών. Παραδείγματος χάριν, μένει να δούμε τι θα γίνει αυτό το Σαββατοκύριακο στη σύσκεψη που συγκαλεί η Σαουδική Αραβία, με αντικείμενο την επέμβαση στη Συρία και στην οποία έχουν καλεστεί και οι ΗΠΑ.
Οπως και να έχει, η ηγεσία του αμερικανικού ιμπεριαλισμού, πρέπει να αισθάνεται κάθε άλλο παρά ικανοποιημένη από τα γεγονότα όλης της τελευταίας περιόδου. Συνηθισμένη να έχει αυτή την πρωτοβουλία των κινήσεων, ως η πρώτη ιμπεριαλιστική δύναμη στον πλανήτη, εδώ και ένα διάστημα είναι αναγκασμένη να κινείται προσπαθώντας να αντιμετωπίσει τις αποφασιστικού χαρακτήρα επιλογές του ρωσικού ιμπεριαλισμού. Αυτό δε γίνεται και δεν θα κρατήσει πολύ…
Το αίμα στη Συρία εξακολουθεί να ρέει άφθονο από το συνωστισμό των βομβαρδιστικών, των τανκς και των κανονιών των ιμπεριαλιστών και των ενεργούμενών τους στην περιοχή, ενώ τα κύματα της προσφυγιάς συνεχίζονται και μεγαλώνουν. Οι εξελίξεις βαδίζουν, λοιπόν, σε όλο και πιο επικίνδυνα για τους λαούς μονοπάτια. Και, όπως έχει αποδειχθεί έστω και από την ανάποδη έως τώρα, μόνο οι λαοί της περιοχής με την αντιιμπεριαλιστική και αντιπολεμική πάλη τους, οικοδομώντας κίνημα για το διώξιμο όλων των ιμπεριαλιστών από την περιοχή, κόντρα στις ηγεσίες των αντιδραστικών τοπικών καθεστώτων, μπορούν να ελπίζουν σε ένα μέλλον αντίθετο από αυτό που σήμερα είναι συνώνυμο με την κόλαση.
Τ.Σ.
