Τα ερωτήματα στρατηγικής για τις ΗΠΑ όχι μόνο παραμένουν
αλλά ζητούν επιτακτικότερη απάντηση!
Η απειλή για την ειρήνη και η επικινδυνότητα άλλαξε κλίμακα!
Τελικά, τα ξημερώματα του Σαββάτου στις 14 του Απρίλη, ο μεγαλύτερος εχθρός των λαών, η πιο δολοφονική μηχανή του καπιταλιστικού- ιμπεριαλιστικού συστήματος, οι ΗΠΑ, συνεπικουρούμενοι από τους Βρετανούς και Γάλλους ιμπεριαλιστές, χτύπησαν με 105 πυραύλους Τόμαχοκ τη Συρία. Πιο συγκεκριμένα, με αυτή τη «χειρουργική» και περιορισμένου εύρουςεπίθεση, χτύπησαν και κατέστρεψαν τρεις συριακούς στόχους που η Ουάσιγκτον και οι σύμμαχοί της είχαν ενοχοποιήσει σαν κέντρα έρευνας και παρασκευής χημικών όπλων. Στόχοι που, εκτός από το ότι ήταν γνωστοί στη Ρωσία, είχαν λίγες μέρες πριν δημοσιοποιηθεί από το BBC και είχαν πριν εκκενωθεί από το καθεστώς Άσαντ.
Η προβοκάτσια με τα χημικά όπλα
Η προβοκάτσια με τα χημικά όπλα -ανάλογη είχε χρησιμοποιηθεί και για την εισβολή στο Ιράκ- δεν ήταν η πρώτη φορά που είχε ενεργοποιηθεί και στην ίδια τηΣυρία. Τον Αύγουστο του 2018, όταν είχε πάλι χωρίς αποδείξεις ενοχοποιηθεί το καθεστώς Άσαντ για ρίψη χημικών σε αντικαθεστωτικούς, η διοίκηση Ομπάμα την τελευταία στιγμή δεν έδωσε το τελικό ΟΚ σε μια επίθεση των ΗΠΑ. Γεγονός που του χρεώνεται τόσο από τη σημερινή διοίκηση του Λευκού Οίκου όσο και από τη Γαλλία, που και τότε –για δικούς της λόγους και επιδιώξεις- ήταν «βασιλικότερη του βασιλέως».
Αν και καταντάει άκρως ενοχλητική αυτή η αδίστακτη, επίμονη προσπάθεια των ιμπεριαλιστών να χρησιμοποιούν ανεπιβεβαίωτες φήμες για να προωθήσουν τους στόχους τους και τα συμφέροντά τους, ας το πούμε για μια ακόμη φορά. Ο Άσαντ δεν είναι πολιτικά ηλίθιος, ώστε να ρίξει χημικά σε μια περιοχή που ήταν –όπως και έγινε- θέμα ημερών ο στρατός του να την καταλάβει. Όταν μάλιστα ο ρώσικος ιμπεριαλισμός τις τελευταίες εβδομάδες δήλωνε με κάθε τρόπο ότι ετοιμάζεται προβοκάτσια με θέμα τη ρίψη χημικών. Το ότι οι Αμερικάνοι, Βρετανοί και Γάλλοι ιμπεριαλιστές χρησιμοποίησαν την οργάνωση «Λευκά Κράνη», που είναι γνωστό σε όλους ότι ελέγχεται από τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, δείχνει και πόσο αδίστακτοι είναι και πως τα ζόρια ήταν μεγάλα και επείγοντα, και οι… κορμοράνοι δεν βρίσκονται εύκολα πια.
Τα μπρος-πίσω του Τραμπ και τι εκφράζουν
Αξίζει πράγματι κανείς να ασχοληθεί και να προσπαθήσει να ερμηνεύσει τα γεγονότα πριν από την επίθεση του Σαββάτου. Δέκα μέρες πριν, ο Τραμπ δήλωνε πως «θα φύγουμε πολύ σύντομα από τη Συρία» και πως «θα αφήσουμε άλλες χώρες να ασχοληθούν με το πρόβλημα», για να διορθωθεί από τον υπουργό άμυνας Τζέιμς Μάτις, πως τα αμερικανικά στρατεύματα στη Συρία πήγαν εκεί για να μείνουν. Αμέσως μετά την προβοκάτσια με τα χημικά (9 Απριλίου), ο Τραμπ δηλώνει πως ετοιμάζεται απάντηση εντός σαράντα οκτώ ωρών. Στη συνέχεια, την Τετάρτη 14 Απριλίου, στο πασίγνωστο πια tweetτου, αναφέρει επί λέξει:«Η Ρωσία υπόσχεται να καταρρίψει όλους τους πυραύλους που εκτοξεύονται στη Συρία. Ετοιμάσου Ρωσία, γιατί έρχονται νέοι και εξελιγμένοι».
Στη συνέχεια και ενώ ο Ματίς δηλώνει πως δεν έχει αποφασιστεί επίθεση, στέλνει άλλο tweet προσπαθώντας να κατεβάσει τους τόνους, ενώ, την Πέμπτη 12 Απριλίου,δηλώνει «Ποτέ δεν είπα πότε θα γίνει επίθεση στη Συρία. Μπορεί να γίνει πολύ σύντομα ή όχι και τόσο σύντομα τελικά!». Στη συνεδρίαση, την ίδια μέρα, του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, η σύγχυση μεγαλώνει. Από τη μια, ο Τραμπ προανήγγειλε «πολύ σύντομα αποφάσεις» ενώ, όπως γράφουν την επόμενη μέρα οι καλά πληροφορημένες NewYorkTimes, ο υπουργός άμυνας Ματίς ζητάει να δοθεί περισσότερος χρόνος για συγκέντρωση στοιχείων για τα χημική επίθεση. Επισημαίνει, επίσης, τη βασική του ανησυχία, για το πώς, σε περίπτωση που αποφασιστεί επίθεση των ΗΠΑ, θα αποτραπεί το ενδεχόμενο η κατάσταση να «κλιμακωθεί εκτός ελέγχου». Με κρίσιμο ζήτημα την πιθανότητα να πληγούν ρωσικές δυνάμεις που εδρεύουν στη Συρία.
Ήταν και είναι φανερό πως αυτά τα «μπρος- πίσω» του Τραμ, αλλά και η ανοιχτή εκδήλωση έως και διαμετρικά αντίθετων απόψεων στο επιτελείο του,δεν εκφράζουν παρά τα σημαντικά ερωτήματα που έχει η αμερικανική υπερδύναμη σε σχέση με τη Συρία. Ερωτήματα που αφορούν κύρια και καθοριστικά το εξής: με ποιους τρόπους, δρόμους και «εργαλεία» (δυνάμεις, κράτη κλπ) θα αναιρέσουν την πλεονεκτική θέση και τις νίκες της Ρωσίας στη συριακή σύγκρουση. Ερωτήματα πάνω στα οποία, ενώ προσπάθησε ένα προηγούμενο διάστημα να δώσεικάποιες απαντήσεις, έχουν αναδείξει μια σειρά αντιφάσεις (με κύριο το ζήτημα Κούρδοι-Τουρκία, σφήνες Ρωσίας στην Τουρκία) που με τη σειρά τους δεν τις αφήνουν να πάνε παραπέρα. Με άλλα λόγια, αυτό που αντιμετωπίζουν οι ΗΠΑ και εκδηλώνεται με τον αυτόν τον τρόπο είναι η έλλειψη σαφούς και συνεκτικής στρατηγικής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, που να τις οδηγήσει στην αναίρεση των ρώσικων επιτυχιών και κατά συνέπεια να ανοίξει ο δρόμος για τον πλήρη έλεγχο της στρατηγικής αυτής περιοχής.
Εν τω μεταξύ, βέβαια, η ένταση μέρα με μέρα κλιμακωνόταν. Ήδη τη Δευτέρα 9 Απριλίου, το Ισραήλ βομβάρδιζε βάση στη Συρία έξω από την πόλη Χομς, που χρησιμοποιείται από Ιρανούς στρατιωτικούς. Με τη βάση της Σούδας πλήρως ενεργοποιημένη για την υποστήριξη των στρατιωτικών κινήσεων των ΗΠΑ, οι Αμερικάνοι έστελναν το αεροπλανοφόρο «USSHarryS. Truman» με 6.500 πεζοναύτες, με συνοδεία άλλων πέντε πολεμικών πλοίων στα νερά της Ανατολικής Μεσογείου. Εκεί ήδη βρισκόταν το αντιτορπιλικό «USSDonaldCook», που φέρει πυραύλους Τόμαχοκ και είχε χρησιμοποιηθεί στην περσινή πυραυλική επίθεση των ΗΠΑ.Η Μέι είχε θέσει την στρατιωτική βάση στο Ακρωτήρι της Κύπρου σε ετοιμότητα και έστελνε υποβρύχια του βρετανικού βασιλικού ναυτικού ενώη Γαλλία έστελνε και αυτή φρεγάτα του πολεμικού της ναυτικού στην περιοχή. Η Ρωσία, δε, απομάκρυνε από τη ναυτική βάση Ταρτούς τα πολεμικά της πλοία για προληπτικούς λόγους.
Η πυραυλική επίθεση:τι πέτυχε και τι δεν μπορούσε να πετύχει
Με την επίθεση αυτή, οι ΗΠΑ δήλωσαν προς όλους τους υπόλοιπους ιμπεριαλιστές και πρώτα απ’ όλα στον βασικό τους στρατηγικό ανταγωνιστή, τη Ρωσία, πως εξακολουθούν να είναι η πρώτη δύναμη στον κόσμο, πως εξακολουθούν να έχουν την πρωτοβουλία των κινήσεων. Ιδιαίτερα δήλωσαν πως το συριακό ζήτημα δεν έχει τελειώσει και πως δεν είναι διατεθειμένες να δεχτούν και να ανεχτούν τις ρώσικες επιτυχίες στη Συρία. Αντίθετα, θα κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους για να ανατρέψουν αυτά τα δεδομένα. Πιθανά το γεγονός που επιτάχυνε την εκδήλωση της επίθεσης ήταν και ο σοβαρός εκνευρισμός των ΗΠΑ από την πρόσφατη τριμερή Ρωσίας- Ιράν- Τουρκίας, που συνέχιζαν να κινούνται στη λογική «διαμορφώνω την επόμενη μέρα στη Συρία» με τις ΗΠΑ «απούσες». Η πυραυλική επίθεση έθεσε έτσι και εκτός των άλλων σε πλήρη αμφισβήτηση και ότι παρήγαγε η τριμερής.
Με την επίθεση αυτή κατάφεραν να στοιχίσουν πίσω τους, εκτός από την Αγγλία, και τη Γαλλία, αν και ειδικά για τηΓαλλία μάλλον δεν χρειαζόταν και πολύς κόπος! Η Γαλλία, από την αρχή της συριακής κρίσης, επιδίωκε μέσω αυτής να προβάλλει την ισχύ της στην ΕΕ. Ώστε να αντισταθμίσει με αυτόν τον τρόπο τη γερμανική οικονομικοπολιτική ηγεμονία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, η Συρία ήταν ένα από τα βασικά οχήματα για την προώθηση των παγκόσμιων ιμπεριαλιστικών φιλοδοξιών της, γιατί την «έμπαζε» στη μοιρασιά μιας κρίσιμης ενεργειακά και γεωστρατηγικά περιοχής.Ωστόσο, αυτή η στοίχιση βοηθάει τις ΗΠΑ και είναι σε πλήρη αντίθεση με τη στάση της Γαλλίας το 2003. Ενώ και το στρίμωγμα της Γερμανίας κάθε άλλο παρά είναι κάτι που θα δυσαρεστούσε τον Λευκό Οίκο! Μια Γερμανία, που δήλωσε σχεδόν από την αρχή, όπως και η Ιταλία, πως δεν θα συμμετάσχει στην επιχείρηση, αν και τη θεωρεί επιβεβλημένη! Ίσως ήταν μάλιστα το γεγονός που άρχισαν να πληθαίνουν οι διαφοροποιήσεις, αν αναλογιστεί κανείς πως δήλωση μη συμμετοχής έφτασε να κάνει και η γνωστή φιλοατλαντική Ολλανδία, που έπαιξε έναν συμπληρωματικό λόγο στην επίσπευση της πυραυλικής επίθεσης από μεριάς των ΗΠΑ.
Σημαντική πλευρά αποτέλεσεκαι η στοίχιση της Τουρκίας με τη Δύση στην επίθεση αυτή. Πρόκειται για στοίχιση που ήρθε παρά τις, επίσης αντιφατικές, δηλώσεις της τούρκικης ηγεσίας τις ημέρες πριν την επίθεση («σωστή επιλογή», «οι ΗΠΑ και η Ρωσία μαλώνουν σαν νταήδες στον δρόμο») και που εξέφραζαν το στρίμωγμά της από την αμερικανική πρωτοβουλία. Δείχνει πως δεν έχει αλλάξει και δεν μπορεί να αλλάξει έτσι απλάο στρατηγικός προσανατολισμός της Τουρκίας. Έτσι, η Τουρκία βρέθηκε στη δύσκολη θέση να παραδεχτεί μέσω του ΥΠΕΞ της πως «οι σχέσεις μιας με τηΡωσία δεν είναι μια εναλλακτική επιλογή στις σχέσεις μας με το ΝΑΤΟ ή με τους συμμάχους μας στο ΝΑΤΟ, τη Γαλλία και τις Ηνωμένες Πολιτείες», καθιστώντας σαφές το με ποιον είναι στρατηγικά. Βέβαια, και δεν θα μπορούσε να είναι αλλιώς, ο Τούρκος ΥΠΕΞ έσπευσε να δηλώσει πως «οι σχέσεις μας με τη Ρωσία δεν είναι τόσο αδύναμες ώστε ο Γάλλος πρόεδρος να μπορεί να τις διαρρήξει».Απάντησε έτσι στον Μακρόν, που δήλωσε πως η Τουρκία δείχνει ότι έχει διαχωρίσει τη θέση της από τη Ρωσία, αλλά ουσιαστικά απευθυνόμενος προς τις ΗΠΑ, γα να στηρίξει τις τακτικές επιλογές της τούρκικης αστικής τάξης και να ξαναθέσει το υπαρξιακό γι’ αυτήν κουρδικό ζήτημα. Το σίγουρο είναι πως η αμερικανική ανοχή στις διαφοροποιήσεις της Τουρκίας δεν είναι ανεξάντλητη και στο επόμενο διάστημα οι τακτικές πιρουέτες της τελευταίας θα γίνονται όλο και πιο δύσκολες αλλά και επικίνδυνες (και για την ίδια).
Μέσα από την κίνηση αυτή, οι ΗΠΑ ήθελαν, επιπλέον, να διαπιστώσουν τις αντοχές και τις δυνατότητες των αντιπάλων, τη δική τους δυνατότητα να παράγουν δεδομένα στο πεδίο των συμμαχιών, να δοθεί χρόνος για την επόμενη κίνηση. Επίσης αν και η πυραυλική επίθεση δεν διαφοροποίησε στο ελάχιστο τα δεδομένα στο πεδίο των μαχών και των στρατιωτικών συσχετισμών στο έδαφος, κατοχύρωσε παραπέρα το επεμβατικό «δίκαιο» των ΗΠΑ στη Συρία.Ωστόσο, αυτή η επίθεση, με τον περιορισμένο και στοχευμένο τρόπο που έγινε, δεν μπορούσε -και δεν ήταν αυτός ο στόχος της- να δώσει απάντηση στα ερωτήματα και τα προβλήματα στρατηγικής από την πλευρά των ΗΠΑ, που αναφέραμε προηγουμένως. Και οι ΗΠΑ γνωρίζουν καλύτερα από τον καθένα πως, εάν η κίνηση αυτή μείνει μετέωρη, τα προβλήματα θα μεγαλώσουν, διότι τώρα τα ερωτήματα που αφορούν την στρατηγική τους ζητούν ακόμα πιο επίμονα απαντήσεις!
Όπως επίσης γνωρίζουν ότι θα εξανεμιστεί και ό,τι πολιτικά κερδήθηκε με τη συμπόρευση της Αγγλίας και της Γαλλίας. Ήδη οι αντιδράσεις στο εσωτερικό και της μιας και της άλλης είναι δηλωτικές των διχασμών που ενυπάρχουν και στις δύο αυτές χώρες για το τι μπορεί να δώσει μια στοίχιση με τις «απρόβλεπτες» ΗΠΑ. Την ίδια στιγμή, άλλωστε, η Γερμανία παίρνει πρωτοβουλία σε διεθνές επίπεδο για τη διευθέτηση της συριακής κρίσης, επιχειρηματολογώντας πως δεν πρέπει να επιδεινωθούν περαιτέρω οι σχέσεις με τη Ρωσία και θεωρώντας την (Ρωσία) αναντικατάστατο μέρος αυτής της προσπάθειας.
Η στάση της Ρωσίας και των συμμάχων της: όρια και δυνατότητες
Καταρχήν, η Ρωσία δεν μπορούσε να αποτρέψει την επίθεση και αυτό από μόνο του είναι ένα δεδομένο. Επίσης, δεν γνωρίζουμε αν είναι αλήθεια τα λεγόμενά της, για κατάρριψη από μέρους της συριακής αντιπυραυλικής άμυνας (σύστημα ρώσικης προέλευσης και παλιάς τεχνολογίας, που αγοράστηκε από τη Συρία το 1978) των 70 από τους 103 πυραύλους που εκτοξεύθηκαν. Αυτό θα είχε μια σημασία αλλά και πάλιπεριορισμένη. Επίσης, φάνηκε πως δεν απάντησε, στο μέγεθος που ορισμένοι ανώτεροι Ρώσοι αξιωματούχοι προεξοφλούσαν. Ωστόσο, εάν ξαναδιαβάσουμε πιο προσεκτικά τις δηλώσεις των βασικών πρωταγωνιστών εκμέρους της Ρωσίας (Πούτιν, Λαβρόφ), σε αυτές αναφέρθηκε πως η Ρωσία θα καταρρίψει τους πυραύλους, αλλά και θα βάλλει επιπλέονκατά των σημείων που αυτοί εκτοξεύθηκαν εάν χτυπηθούν ρώσικες δυνάμεις. Άφησαν, έτσι, να εννοηθεί ότι η αντίδρασή τους δεν θα είναι του ίδιου επιπέδου σε περίπτωση που το χτύπημα είναι περιορισμένο και δεν αφορά τις δυνάμεις τους. Αυτό ήταν και μια (κατα)κόκκινη γραμμή, που έπαιξε κάποιο ρόλο στην έκταση της επίθεσης και τις θέσεις των στόχων (και οι τρεις τουςμακριά από ρώσικες θέσεις) που επιλέχτηκαν από τους Αμερικανούς.
Το καθεστώς Άσαντ υπερέβαλε στο να δείξει ότι δεν το έθιξε καθόλου η επίθεση, αλλά είναι σίγουρο πως η συριακή ηγεσία είναι βαθιά προβληματισμένη για το τι θα επακολουθήσει. Το ίδιο και το Ιράν, που οι σκληρές δηλώσεις του δείχνουν ότι νιώθει ήδη την πίεση που ασκούν οι ΗΠΑ, αλλά και είναι ανήσυχο για τις εξελίξεις της επόμενης μέρας.
Ποια θα είναι η επόμενη μέρα;
Στο παραπάνω ερώτημα υπάρχουν μεγάλες βεβαιότητες αλλά και σοβαρά ερωτηματικά. Οι βεβαιότητες αφορούν το γεγονός πως οι ΗΠΑ θα συνεχίσουν να αναζητούν και πιο επιτακτικά την στρατηγική για να πάρουν το πάνω χέρι στη Συρία, αλλά και το γεγονός πως η Ρωσία δεν θα παραιτηθεί από τα γεωστρατηγικά της κέρδη στην περιοχή και τις ανάσες που δίνει η Συρία στην περικύκλωσή της από τις ΗΠΑ. Αφορούν πως οι υπόλοιποι ιμπεριαλιστές και οι διάφορες τοπικές και περιφερειακές δυνάμεις θα συνεχίσουν να αναζητούν μια θέση και έναν ρόλο στη ματωμένη αυτή σκακιέρα. Τελικά, οι βεβαιότητες αφορούν πως η Συρία δεν θα ησυχάσει, ο λαός της θα συνεχίσει να ματώνει και να γίνεται κρέας για τα κανόνια των μεγάλων και μικρών φονιάδων που κομματιάζουν τη χώρα του.
Τα ερωτηματικά αφορούν τους δρόμους, τα επόμενα βήματα της σύγκρουσης αυτής. Η Αγγλία και η Γαλλία έσπευσαν γρήγορα να δηλώσουν πως η επιχείρηση στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία. Αλλά και ο Τραμ,ενώ με το αρχικό «αποστολή εξετελέσθη» έδειχνε να θέλει να βάλει μια άνω τελεία στην όλη κλιμάκωση,στη συνέχεια δήλωσε πως αυτή η φράση θα ακούγεται πολύ συχνά! Στη συνέχεια, οι τρεις δυνάμεις (ΗΠΑ, Αγγλία, Γαλλία) μαζί με τη Γερμανία συζητούσαν στο Λονδίνο για ένα σχέδιο απόφασης για τη Συρία, που θα ζητά από τον Άσαντ τη διεξαγωγή διαπραγματεύσεων αλλά και τον σεβασμό των έως τώρα συνομιλιών της Γενεύης(;)! Την επόμενη μέρα, ενώ ο εκπρόσωπος του Τραμπ δήλωνε πως «οι δυνάμεις μας θα επιστρέψουν στην πατρίδα το συντομότερο δυνατό», η Αμερικανίδα πρέσβης στον ΟΗΕ Χέιλιδιαβεβαίωνε πως τα αμερικανικά στρατεύματα θα αποχωρήσουν από τη Συρία εάν επιτευχθούν τρεις στόχοι: να εξαλειφθεί απειλή χρήσης χημικών τρόπων που θα έθετε με οποιονδήποτε τρόπο τα αμερικανικά στρατεύματα σε κίνδυνο (!), να ηττηθεί ολοκληρωτικά το Ισλαμικό Κράτος και να επιβλέπεται η δράση του Ιράν (!).Πράγμα που έδειχνε ότι συνεχίζεταικαι πιθανά έχει ανεβάσει ντεσιμπέλ η εσωτερική διαμάχη στο κατεστημένο των ΗΠΑ για το ποιεςείναι οι επόμενες κινήσεις.
Αξίζει,όμως, σ’ αυτό το τελευταίο σημείο της αναφοράς της Χέιλι να σταθούμε περισσότερο. Γιατί έχει αρχίσει να επικεντρώνεται μια φημολογία για το Ιράν, με σημεία αναφοράς την στρατιωτική παρουσία του στη Συρία και την αύξηση της επιρροής του στους σιιτικούς πληθυσμούς της Αραβικής Χερσονήσου, που ενοποιεί Ισραήλ και Σαουδική Αραβία κάτω από την αντιιρανική ρητορική των ΗΠΑ. Αυτή, με τη σειρά της, υπηρετεί τους ευρύτερους επιθετικούς σχεδιασμούς των ΗΠΑ, και φυσικά την επικείμενη σύνοδομέσα στον Μάιογια τα Πυρηνικά του Ιράν και το τι μέλλει γενέσθαι με τη συμφωνία,τη χρησιμότητα της οποίας η νέα διοίκηση των ΗΠΑ έχει αμφισβητήσει.
Όπως και να έχει, όλα δείχνουν πως η επικινδυνότητα ανέβηκε κλίμακα και αυτό παράγει καθήκοντα και απαιτήσεις άλλης κλίμακας για τους λαούς της περιοχής και του κόσμου ολάκερου!
