Ο δρόμος προς τη Ράκα, η μάχη της Συρίας… και ο πόλεμος στη Μέση Ανατολή
Η πυραυλική επίθεση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού στη Συρία, όπως είχαμε επισημάνει, δεν έστελνε μόνο μηνύματα γενικού χαρακτήρα και προς όλους (ανταγωνιστές και συμμάχους), αλλά είχε και έναν εντοπισμένο στόχο. Να αποτελέσει το εναρκτήριο λάκτισμα μιας «επανεκκίνησης» της αμερικανικής πολιτικής στην περιοχή της Μέσης Ανατολής, ώστε να καλύψουν την απόσταση που τους χωρίζει από τη Ρωσία, ειδικά στη διαπάλη για τον έλεγχο της Συρίας. Είχαμε επίσης επισημάνει πως οι ΗΠΑ γνώριζαν, παρά τις αντιφάσεις που εμπεριέχουν οι επιλογές τους (π.χ. Τουρκία-Κούρδοι), ότι έχουν αυξημένες, σε σχέση με τη Ρωσία, δυνατότητες κινητοποίησης δυνάμεων στην περιοχή. «Τέλος», θεωρούσαμε πως στην επόμενη περίοδο η μάχη της Ράκα και ευρύτερα η διαπάλη για την κατοχύρωση θέσεων, νευραλγικών πόλεων, περιοχών και περασμάτων, η σύγκρουση για την εδαφική κυριαρχία στη Συρία θα μπει σε κρίσιμη φάση. Νομίζουμε πως τα γεγονότα των τελευταίων εβδομάδων πιστοποιούν, δυστυχώς για το λαό της Συρίας και τους λαούς της περιοχής, αυτές τις εκτιμήσεις.
Έχουμε εισέλθει λοιπόν σε μια ακόμη μικροπερίοδο επιτάχυνσης των εξελίξεων στη Συρία και στην ευρύτερη περιοχή της Μέσης Ανατολής. Έτσι, την άμεση απάντηση του ρώσικου ιμπεριαλισμού στην πυραυλική επίθεση των ΗΠΑ, που ήταν η διακοπή του μνημονίου συνεννόησης με τις ΗΠΑ για τις αεροπορικές πτήσεις (και με ό,τι επικίνδυνο αυτό συνεπάγεται) και ο εξοπλισμός του καθεστώτος Άσαντ με αντιπυραυλικά όπλα, διαδέχτηκε η απάντηση στο διπλωματικό πεδίο. Ξανά λοιπόν στην πρωτεύουσα Αστάνα του Καζαχστάν, Ρωσία, Ιράν και Τουρκία και παρά τις αντιδράσεις των σύρων αντικαθεστωτικών συμφώνησαν στη δημιουργία τεσσάρων ζωνών «αποκλιμάκωσης της έντασης», που θα υποβοηθήσουν, κατά τα λεγόμενά τους, στην επέκταση της ήδη υφιστάμενης εκεχειρίας.
Αυτές οι ζώνες αφορούν αποκλειστικά τη δυτική Συρία και συγκεκριμένα όλη την επαρχία Ιντλίμπ καθώς και τμήματα του Χαλεπίου, της Λαττάκειας και της Χομς. Οι Ρώσοι επέβαλαν μάλιστα απαγόρευση πτήσεων στις περιοχές αυτές για τον αμερικάνικο «Συνασπισμό ενάντια στον ISIS». Οι αμερικάνοι ιμπεριαλιστές, όπως και οι σύροι αντικαθεστωτικοί, αντέδρασαν στο σχέδιο αυτό, χρησιμοποιώντας κύρια την έλλειψη εεμπιστοσύνηε τους στο ρόλο του Ιράν ως εγγυήτριας δύναμης. Ουσιαστικά όμως οι ΗΠΑ αντέδρασαν γιατί αυτή η συμφωνία δίνει τη δυνατότητα στη Ρωσία, το Ιράν και το καθεστώς Άσαντ,να «παγώσουν» έστω προσωρινά και εν μέρει τα πολεμικά μέτωπα σ’ αυτές τις περιοχές, για να επιταχύνουν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις τους προς τα ανατολικά.
Επιπλέον, μέσω της συμφωνίας δυναμώνει η συνεργασία Ρωσίας-Τουρκίας, κάτι που αποτελεί κόκκινο πανί για τις ΗΠΑ μιας και δίνεται η δυνατότητα στην Τουρκία να προστατέψει τους δικούς της αντικαθεστωτικούς, αλλά και να διαμορφώνει σε βάθος χρόνου τη δική της εδαφική επιρροή μέσα στη Συρία. Έτσι, και σε ένα πλαίσιο εκατέρωθεν υποχωρήσεων, παραδόθηκε η πόλη Χομς στο συριακό στρατό με αντάλλαγμα τη μεταφορά των αντικαθεστωτικών στην περιοχή της Ιντλίμπ που ελέγχεται από τις δυνάμεις τους και τη μεθοριακή πόλη Τζαραμπλούς που είναι στη «ζώνη ασφαλείας» -σφήνα στα κουρδικά καντόνια- που έχει φτιάξει η Τουρκία με την εισβολή της στη Βόρεια Συρία.
Η κίνηση των ΗΠΑ δεν άργησε να έρθει. Μία μέρα πριν από την κρίσιμη συνάντηση Τραμπ-Λαβρόφ και λίγες μέρες πριν από την συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν και αφού είχε παρέλθει το δημοψήφισμα στην Τουρκία, ανακοινώθηκε ο εξοπλισμός των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF), που αποτελούνται από τις κουρδικές πολιτοφυλακές YPG και σύρους αντικαθεστωτικούς αραβικής καταγωγής, με βαριά όπλα. Παρά την αντίδραση της Τουρκίας, που έθεσε το θέμα και στη συνάντηση Τραμπ-Ερντογάν, οι ΗΠΑ φάνηκαν αποφασισμένοι να υλοποιήσουν την εξαγγελία τους για να διασφαλιστεί, όπως είπε το Αμερικανικό Πεντάγωνο, η νίκη στην επιχείρηση ανακατάληψης της Ράκα.
Την ίδια στιγμή, οι δυνάμεις των SDF ανακοίνωναν μια ακόμη στρατηγική νίκη επί του ISIS, με την ανακατάληψη της πόλης Τάμκα και του παρακείμενου φράγματος στον ποταμό Ευφράτη, που αποτελούσαν το τελευταίο οχυρό πριν από τη Ράκα.
Η σημασία της στήριξης των SDF-YPG από τις ΗΠΑ αυξήθηκε κατακόρυφα, ενόσω οι αμερικάνοι ιμπεριαλιστές διαπίστωναν τα εξής: Πρώτον, ότι οι στρατιωτικές δυνάμεις των αντιπάλων (Άσαντ, Ρωσία, Ιράν) κατευθύνονται προς τα ανατολικά, πράγμα που μπορεί να οδηγήσει στην κατάληψη από μέρους τους μεγάλου τμήματος της Νότιας και Ανατολικής Συρίας, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα τον έλεγχο των συνόρων με το Ιράκ και την επικοινωνία με αυτό. Δεύτερον, ότι οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις (Μαγκαουεΐρ Αλ Τάουρα) που είχαν εκπαιδευτεί στις ΗΠΑ και μέσω Ιορδανίας επιχειρούσαν στην περιοχή αυτή θα βρίσκονταν σε λίγο σε δύσκολη θέση. Έτσι, η κατάληψη της Ράκα θεωρείται, και σωστά, από τις ΗΠΑ νίκη στρατηγικής σημασίας, που θα μπορούσε να γίνει το εφαλτήριο για την κατάληψη και άλλων εδαφών νοτιότερα πριν φτάσουν εκεί οι δυνάμεις του συριακού στρατού.
Πιο συγκεκριμένα, και για να γίνει κατανοητή η σημασία της, η κίνηση του συριακού στρατού γίνεται σε τρεις άξονες. Ο ένας είναι στην κεντρική επαρχία Χάμα, με κατεύθυνση την Ντέιρ Αλ Ζορ, την ανατολική και πετρελαιοπαραγωγό επαρχία που βρίσκεται υπό τον έλεγχο του ISIS. Επιμέρους αλλά σημαντικός στόχος είναι και το σπάσιμο της πολιορκίας της ομώνυμης πόλης Ντέιρ Αλ Ζορ από το ISIS. Ο δεύτερος ξεκινούσε κοντά στην Παλμύρα και με κατεύθυνση την στρατηγικής σημασίας πόλη Αλ Σόχνα. Ήδη τα συριακά στρατεύματα βρίσκονταν, τις ώρες που γράφονταν αυτές οι γραμμές, είκοσι χιλιόμετρα έξω από την Αλ Σόχνα, με την κατάληψη της οποίας θα ξεκινήσει ένα δεύτερο μέτωπο για την κατάκτηση της Ντέιρ Αλ Ζορ. Και ο τρίτος, εξίσου σημαντικός άξονας κίνησης αφορά τον πλήρη έλεγχο του αυτοκινητόδρομου που ενώνει τη Δαμασκό με τη Βαγδάτη και περνά από την πόλη Αλ Τανφ κοντά στο τριεθνές των συνόρων Συρίας-Ιορδανίας-Ιράκ, μιας και αποτελεί τη βασικότερη γραμμή ανεφοδιασμού των ιρανικών στρατιωτικών δυνάμεων που μάχονται στη Συρία. Και για να προστατευτεί από τυχόν προσπάθεια των ΗΠΑ και των αντικαθεστωτικών που δρουν στην περιοχή, να την κλείσουν.
Πολύ στοχευμένος ήταν λοιπόν ο αεροπορικός βομβαρδισμός εκ μέρους των ΗΠΑ θέσεων-σημείων ελέγχου που έχει καταφέρει να δημιουργήσει ο συριακός στρατός στην πόλη Αλ Τανφ στις 18 Μαΐου, που πέρασε στα αζήτητα της αστικής ειδησεογραφίας. Άλλωστε ο ίδιος ο αμερικάνος υπουργός Άμυνας, Τζέιμς Μάτις, δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «υπερασπιζόμαστε τα στρατεύματά μας»!
Τελευταία σημαντική εξέλιξη αποτελεί η περιοδεία του Τραμπ στη Μέση Ανατολή (θα ακολουθήσει η Ευρώπη) με πρώτο σταθμό το Ριάντ. Χαρακτηριστική, για τις «σκέψεις» των αμερικανικών επιτελείων όσον αφορά τα επόμενα βήματά τους, ήταν η συμφωνία-μαμούθ, όπως δίκαια χαρακτηρίστηκε, ύψους 380 δισ. δολαρίων ΗΠΑ– Σαουδικής Αραβίας, από τα οποία τα 110 δισ. αφορούν την προμήθεια στρατιωτικού εξοπλισμού από τις ΗΠΑ.
Αυτή η συμφωνία συνδυάστηκε με τη δημιουργία μιας περιφερειακής δομής, του Κέντρου Κατά της Χρηματοδότησης της Τρομοκρατίας. Τόσο η συμφωνία όσο και το Κέντρο αυτό «καλύφθηκαν» πολιτικά από την επαναφορά της αντιιρανικής ρητορικής, παρά το γεγονός πως στο Ιράν και στην πρόσφατη εκλογική αναμέτρηση επικράτησε ο τωρινός πρόεδρος και θεωρούμενος μετριοπαθής, Χασάν Ρουχανί, ο οποίος είχε χαρακτηριστεί και «αρχιτέκτονας» -από την πλευρά του Ιράν- της συμφωνίας για τα πυρηνικά που είχε υποστηρίξει η κυβέρνηση Ομπάμα. Έτσι, ο υπουργός Τίλερσον δήλωσε πως οι αμυντικές συμφωνίες έχουν στόχο να αντιμετωπίσουν την «κακή ιρανική επιρροή». Ενώ από την Ουάσιγκτον δηλώθηκε επίσης πως στόχος του Κέντρου θα είναι οι «απειλές» που προέρχονται από το Ιράν και το συριακό καθεστώς.
Ας σημειωθεί πως στο Κέντρο θα συμμετάσχουν εκτός από τη Σαουδική Αραβία και οι άλλες πέντε αντιδραστικές μοναρχίες του Κόλπου (Κουβέιτ, Κατάρ, Μπαχρέιν, Ομάν, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα), γεγονός που προκαλεί συνειρμούς για την εδώ και χρόνια συζήτηση για τη δημιουργία του λεγόμενου (αν και με δόση υπερβολής) «αραβικού ΝΑΤΟ». Στον δεύτερο και τελευταίο σταθμό της περιοδείας, στο Ισραήλ, ο Τραμπ, απευθυνόμενος στην ηγεσία του φασιστικού σιωνιστικού κράτους, δήλωσε εμφατικά πως «υπάρχει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση μεταξύ των αράβων γειτόνων σας ότι έχουν κοινό σκοπό μαζί σας όσον αφορά την απειλή που συνιστά το Ιράν».
Στη βάση των προηγουμένων, δύσκολα θα μπορούσε να διαφωνήσει κανείς με το σχολιασμό των New York Times πως «ένας από τους πρωταρχικούς σκοπούς του ταξιδιού του κ. Τραμπ ήταν να εδραιώσει την αναδυόμενη ευθυγράμμιση μεταξύ του Ισραήλ και των σουνιτικών αραβικών κρατών ενάντια στο σιιτικό Ιράν». Επίσης να σημειώσουμε πως βγαίνουν ειδήσεις για ενεργοποίηση των αντιδραστικών ηγετών του ιρακινού Κουρδιστάν για τον επηρεασμό των εσωτερικών συσχετισμών του ιρακινού καθεστώτος (που λοξοκοιτάει προς το Ιράν), αλλά και για παραπέρα συμβολή της ιορδανικής μοναρχίας στα μέτωπα της Συρίας.
Όλα αυτά δεν φανερώνουν παρά το ότι οι ΗΠΑ μπαίνουν σε μια φάση κινητοποίησης όλων των δυνάμεων που επηρεάζουν-ελέγχουν στην περιοχή, κάνοντας ακόμα και κινήσεις που αρχίζουν να διαφοροποιούν σημαντικά επιλογές της προηγούμενης διακυβέρνησης. Γεγονός που διευρύνει και κλιμακώνει την αντιπαράθεση στην ήδη σπαρασσόμενη Μέση Ανατολή, πολλαπλασιάζοντας τα δεινά για τους λαούς και τις χώρες της περιοχής.
