Το Δεκέμβριο του 2002 ο “Ριζοσπάστης” είχε γράψει σε σχετικό με το “Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης” άρθρο, ότι ακόμα κι αν πάγωνε η σχέση εξαγωγών-εισαγωγών στην εποχή του 1980, πάλι θα υπήρχε μεγάλο εμπορικό έλλειμμα της χώρας μας απέναντι στην ΕΕ (τότε ΕΟΚ). Κι αυτό βέβαια είναι σωστό, αφού οι σχέσεις εξάρτησης της αστικής τάξης από Ευρώπη-ΗΠΑ πάλι θα υφίσταντο. Και θα “καταργηθούν” αυτές οι σχέσεις μόνο αν ανατραπεί το κοινωνικό πολιτικό καθεστώς που τις στηρίζει. Καμιά άλλη “λαϊκή οικονομία” δεν μπορεί να υποκαταστήσει την εξάρτηση από την ΕΕ όσο αυτό το καθεστώς υφίσταται.
Ομως η είσοδος στην ΕΟΚ, η πρόσδεση αργότερα στην ΕΕ, την ΟΝΕ κ.λπ., έχουν βαθύνει αυτή την εξάρτηση σε όλα τα επίπεδα. Εχει βαθύνει και επεκτείνεται η λεηλασία που υφίσταται ο ελληνικός λαός -έτσι κι αλλιώς- μέσα από τη θέση της χώρας του στο παγκόσμιο, ληστρικό ιμπεριαλιστικό σύστημα. Οι αποδείξεις και τα στοιχεία είναι αδιάσειστα.
Κερδισμένοι και …χαμένοι
Φυσικά δεν έχασαν όλοι από την είσοδο στην ΕΕ. Οι τραπεζικοί όμιλοι και οι μεγάλες επιχειρήσεις πληροφορικής που έχουν συνάψει στρατηγικές συνεργασίες μαζί τους, οι μεγάλες κατασκευαστικές επιχειρήσεις είναι π.χ. μέσα στους κερδισμένους.
Παράλληλα, με τη γνωστή προσαρμοστικότητά του το ελληνικό κεφάλαιο έχει προχωρήσει στις αναγκαίες “συμφύσεις” με τα ξένα μονοπώλια και σε παραδοσιακούς κλάδους. Θα ‘ταν ενδιαφέρον να είχαμε μια εικόνα των ανακατατάξεων που επέφερε η πρόσδεση της ΕΕ συνολικά στη συγκρότηση της αστικής τάξης (πράγμα που ξεφεύγει από τα πλαίσια αυτής της αναφοράς).
Δεν αντιμετωπίζουμε τη λεγόμενη εθνική οικονομία με ενιαία κριτήρια, ωστόσο μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι έχει βαθύνει η παραρτημοποίηση της ελληνικής οικονομίας αυτά τα 20 χρόνια της ευρωπαϊκής …πορείας της χώρας.
Το εμπορικό έλλειμμα
Μέσα στη δεκαετία του ’90 -και σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία- οι εξαγωγές προς την ΕΕ περιορίστηκαν από 68% του συνόλου των εξαγωγών στο 51%. Συγκρίνοντας το σύνολο των εισαγόμενων κοινοτικών πόρων (ΜΟΠ, Πακέτο Ντελόρ, Γ’ ΚΠΣ, Ταμείο Συνοχής) με το συνεχώς διευρυμένο εμπορικό έλλειμμα της χώρας, βλέπουμε ότι τα ελλείμματα δύο χρόνων φτάνουν για να υπερκαλύψουν το Γ’ ΚΠΣ! Ας σημειωθεί πως όλα αυτά τα χρόνια η χώρα εκτός από ανεπίσημα προσφέρει και επίσημα γύρω στα 6-7 τρισεκατομμύρια δραχμές “καθαρές αποδόσεις” στην ΕΕ (που πάνε στο κοινό ταμείο της ΕΕ)!
Πιο δραματική είναι η εικόνα του αγροτικού εμπορικού ισοζυγίου. Το 1997 ήταν 280,8 δισ. δραχμές και το 1998 είχε φτάσει τα 317,5 δισ. δραχμές. Και έχουν περάσει από τότε 6 χρόνια διαρκούς επιδείνωσης, ξεκληρίσματος της αγροτιάς. Είναι χαρακτηριστικό ότι μετά το 1993 από χώρα με πλεόνασμα στην αλιεία έχουμε μετατραπεί σε χαρακτηριστικά ελλειμματική χώρα (ειδικά στα φρέσκα ψάρια). Τα ίδια ισχύουν και για το ισοζύγιο καπνού-τσιγάρων.
Η διείσδυση του ευρωπαϊκού κεφαλαίου
Το “Βήμα” το 1998 μελαγχολικά παρατηρούσε ότι ο κλάδος των τροφίμων, στον οποίο είχε ενταθεί η πολυεθνική -ιδιαίτερα ευρωπαϊκή- παρουσία, δεν έχει να επιδείξει αξιόλογη δραστηριότητα στα Βαλκάνια. Από τότε μέχρι σήμερα το “καμάρι” της ελληνικής βιομηχανίας, τα τρόφιμα, περνούν στην συντριπτική τους πλειοψηφία στον έλεγχο μεγάλων ευρωπαϊκών μονοπωλίων. Τα ίδια συμβαίνουν και σε άλλους κλάδους όπως στα φάρμακα όπου οι βιομήχανοι (5 στους 7) μετατρέπονται σε …εισαγωγείς.
Λουμίδης, Παυλίδης, ΑΓΕΤ Ηρακλής και Χάλυψ, ήταν χαρακτηριστικά ελληνικά ονόματα της βιομηχανίας που πέρασαν στα χέρια των ξένων μονοπωλίων. Και φυσικά όλα αυτά προτού ξεκινήσει το “μεγάλο παζάρι” της ιδιωτικοποίησης του λεγόμενου ευρύτερου δημόσιου τομέα (ΔΕΗ, ΟΤΕ κ.λπ.), ενώ το πανηγύρι έχει ξεκινήσει στις τράπεζες και τις ασφαλιστικές εταιρείες. Η σχέση πάντως στις εξαγορές-συγχωνεύσεις των ευρωπαϊκών προς τις αμερικανικές εταιρείες είναι 9 προς 1,5 (τουλάχιστον μέχρι στιγμής) υπέρ φυσικά των ευρωπαίων. Στοιχείο που προσφέρεται για γενικότερη αξιολόγηση.
Το ποιοτικό στοιχείο
Θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί τι σημασία έχουν για τον απλό έλληνα εργαζόμενο, για το λαό, οι διαπιστώσεις αυτές.
Οταν σήμερα πάνω από 50% των βιομηχανικών προϊόντων εισάγονται σε μια χώρα που έχει κλειδώσει το νόμισμά της σε συναλλαγματικά επίπεδα που δεν αντιστοιχούν στην πραγματική της θέση, κατανοούμε ότι το “ακριβό” ευρώ δεν είναι αποτέλεσμα κάποιων μικρομέγαλων (ή σκέτα μεγάλων) απατεώνων που στρογγύλεψαν τις τιμές.
Οταν τα θύματα των συγχωνεύσεων και των εξαγορών είναι οι απολυμένοι και “εξυγιασμένοι” εργαζόμενοι, είναι επίσης κατανοητό γιατί αφορά τον εργαζόμενο η παραρτημοποίηση της ελληνικής οικονομίας. Πολύ περισσότερο που το δέλεαρ των άμεσων επενδύσεων απαιτεί ακόμα μεγαλύτερη ευελιξία στην αγορά εργασίας, παγετώνες… στους μισθούς, απελευθέρωση των απολύσεων.
Τα ίδια ισχύουν και για την αγροτική παραγωγή και για τους “εξυγιασμένους” αγρότες. Το αγροτικό ισοζύγιο της ΕΕ από το 1983 (επί ΕΟΚ) ακόμα ήταν ελλειμματικό στα φρούτα και τα λαχανικά, στα έλαια και στις φυτικές ίνες (βαμβάκι). Αυτό καθόλου δεν εμπόδισε την ΕΟΚ και (μετέπειτα ΕΕ) να εκπονήσει ένα σκληρό πρόγραμμα ξεκληρίσματος της αγροτιάς, ειδικά των εξαρτημένων μεσογειακών χωρών. Την ίδια στιγμή υπήρχε κρίση υπερπαραγωγής στους κλάδους των γαλακτοκομικών προϊόντων, όπου βέβαια κυριαρχούσαν και κυριαρχούν οι ιμπεριαλιστικές χώρες της ΕΕ. Οπως έγραφε από το 1989 η “Ελευθεροτυπία”, η λεγόμενη αναδιάρθρωση περιελάμβανε μεταξύ των άλλων την παραρτημοποίηση της αγροτικής παραγωγής στη βιομηχανία τροφίμων, “όπου οι οριακές μονάδες άρα και οι οριακές περιοχές πρέπει να εκλείψουν”.
Δύο παραδείγματα επιβεβαιώνουν την πραγματοποίηση αυτών των επιδιώξεων, όπως γράφτηκαν στην (όχι και τόσο) μακρινή εκείνη εποχή: Σήμερα μόνο το 17% της συγκέντρωσης του γάλακτος βρίσκεται στα χέρια των συνεταιρισμών. Το υπόλοιπο το συγκεντρώνουν και το επεξεργάζονται οι μεγάλες βιομηχανίες του χώρου που διαθέτουν πια τις δικές τους φάρμες (ΦΑΓΕ, ΔΕΛΤΕ κ.λπ.) παράγοντας νέα προϊόντα με υψηλή προστιθέμενη αξία, όπως είναι το “γάλα μακράς διάρκειας” και οι διάφορες εκδοχές γιαουρτιών που κατακλύζουν την αγορά και αλλάζουν τις διατροφικές συνήθειες των νεότερων γενιών. Είναι καιρός που τα ευρωπαϊκά μονοπώλια έχουν επεκταθεί και στον κλάδο των γαλακτοκομικών προϊόντων.
Την ίδια στιγμή οι ακακίες της πρόωρης συνταξιοδότησης (δέντρα που επιδοτήθηκε η φύτευσή τους εξασφαλίζοντας πρόωρη συνταξιοδότηση) έχουν μεγαλώσει στα χωράφια πολλών περιοχών της χώρας. Με τη διαφορά ότι δεν βρίσκονται αγρότες να …εκμεταλλευτούν την ξυλεία γιατί ήδη συνταξιοδοτούνται από τον ΟΓΑ. Αλλά και να ήθελαν να καλλιεργήσουν κάποιοι τα χωράφια, τώρα πια χρειάζεται κανονικός βομβαρδισμός προκειμένου να εκχερσωθούν οι ρίζες.
Πρόκειται για την εκσυγχρονιστική ερημοποίηση της υπαίθρου μιας χώρας που παρά τα συνεχή ΚΠΣ εξακολουθεί να διαθέτει τις πιο φτωχές περιοχές της ΕΕ (Ηπειρος, Εύβοια, Δ. Μακεδονία, Θράκη), τους πιο κακοπληρωμένους και πολυαπασχολούμενους (σε ώρες και αντικείμενα) εργαζόμενους οι οποίοι πρόκειται (σύμφωνα με έκθεση της Ten HELLAS) μέχρι το 2005 να πληρώνουν 20.047 δραχμές τη διαδρομή Θεσσαλονίκη-Αθήνα. Αυτήν που χρηματοδοτήθηκε από το Γ’ ΚΠΣ και το Ταμείο Συνοχής.
Είναι απορίας άξιον πόσες φορές θα πληρώσει και θα ξαναπληρώσει ο εργαζόμενος λαός την κοινοτική κοσμογονία!
φ.503, 12/6/04
