Ψηφίστηκε στη Βουλή την Τρίτη 10/5 το νομοσχέδιο «Γιατρός για όλους, ισότιμη και ποιοτική πρόσβαση στις υπηρεσίες του Εθνικού Οργανισμού Παροχής Υπηρεσιών Υγείας και στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας». Οι σύντροφοι και συναγωνιστές που έχουν στα χέρια τους αυτήν την εφημερίδα δεν έχουν καμία αυταπάτη για το αντιδραστικό περιεχόμενο του νομοσχεδίου, παρά τον εύσχημο τίτλο που φρόντισε να δώσει η κυβέρνηση. Η πολιτική της επίθεσης όπως μορφοποιείται και προχωρά στο χώρο της περίθαλψης όλα τα προηγούμενα χρόνια τόσο απ’ την κυβέρνηση της ΝΔ όσο και απ’ τις προηγούμενες, δεν αφήνει περιθώριο σκέψης και στον πιο αψίλιαστο ότι μπορεί η κυβέρνηση να νοιάστηκε για τις λαϊκές ανάγκες. Άλλωστε τα τελευταία 2,5 χρόνια, ο λαός, αντιμέτωπος με τον υγειονομικό κίνδυνο της πανδημίας, βίωσε με το χειρότερο τρόπο τις συνέπειες τις αντιλαϊκής πολιτικής του συστήματος πληρώνοντας βαρύ φόρο αίματος που ξεπερνά σήμερα τους 30.000 νεκρούς.
Η κυβέρνηση της ΝΔ, έχοντας απ’ την μια προίκα το προχώρημα της επίθεσης απέναντι σε εργαζόμενους και λαό κατά τη διάρκεια της πανδημίας χωρίς να αντιμετωπίσει σοβαρές αντιστάσεις, και απ’ την άλλη δημοσιονομικές δεσμεύσεις προς τα ιμπεριαλιστικά αφεντικά της, προχωρά στην ψήφιση του εν λόγω νομοσχεδίου, με το οποίο διαμορφώνει ποιοτικής κλίμακας χτύπημα στο δικαίωμα του λαού σε ίση, πλήρη και δωρεάν περίθαλψη και διαμορφώνει ένα πλαίσιο που θα επιδεινώσει σε βάθος τα εργασιακά δικαιώματα των υγειονομικών εργαζόμενων. Το παρόν νομοσχέδιο επικεντρώνεται στην Πρωτοβάθμια Περίθαλψη, αν και φέρνει σημαντικές τομές και στα νοσοκομεία, όπως τη θεσμοθέτηση των απογευματινών χειρουργείων με απ’ ευθείας πληρωμή του ασθενούς.
Πριν αναφερθούμε συγκεκριμένα στα επιμέρους, πρέπει να γίνει κατανοητό ότι αυτό που αναιρείται είναι η σχέση που ως τώρα είχε ο λαός με τα δημόσια νοσοκομεία. Με ένα γενικό τρόπο, κάθε ασθενής, όταν είχε ανάγκη, είχε το δικαίωμα ν’ απευθυνθεί σε όποιο νοσοκομείο της επιλογής του και μάλιστα τυπικά από εκεί και πέρα αναγνωριζόταν και μια ευθύνη στο σύστημα υγείας να περιθάλψει τον ασθενή. Βέβαια, αυτή η συνθήκη σχεδόν από πάντα τελούσε υπό αιρέσεις, θεσμικές και μη, που όλο και μεγάλωναν όσο προχωρούσαν οι αντιλαϊκές πολιτικές και ανάγκαζαν το λαό να βάζει το χέρι στην τσέπη, να ταλαιπωρείται ή να οδηγείται στον ιδιωτικό τομέα με το αζημίωτο. Με τη θεσμοθέτηση του προσωπικού γιατρού και του ηλεκτρονικού συστήματος παραπομπών μπαίνει φραγμός στην πρόσβαση, ο οποίος ομολογείται ανοιχτά και ορίζεται ως τέτοιος («gatekeeping»). Ο προσωπικός γιατρός θα είναι η «πύλη εισόδου» για το σύστημα υγείας. Θα είναι επιφορτισμένος με τη δημιουργία ηλεκτρονικού φακέλου και με τη συνταγογράφηση, πρόληψη, θεραπεία, σχέση με ειδικό θεράπων και άλλα ευφάνταστα σχέδια. Η εμπειρία από συστήματα υγείας του εξωτερικού όπου εφαρμόζονται ανάλογα μοντέλα, που είναι μάλιστα και πιο στελεχωμένα με ανθρώπινο δυναμικό και υλικοτεχνικό εξοπλισμό, είναι μεγάλες καθυστερήσεις στη διάγνωση και στη θεραπεία. Στην ουσία πρόκειται για ριζική αλλαγή που αποκλείει το λαό από τη δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια περίθαλψη.
Ο τίτλος του νομοσχεδίου θα ήταν ορθότερος αν λέγαμε «ένας… γιατρός για όλους» αφού σε κάθε γιατρό θα αντιστοιχούν 2.000 ασθενείς! Μάλιστα συμπεριλαμβάνονται και οι ιδιώτες γιατροί οι οποίοι «μπορούν να λαμβάνουν επιπλέον αμοιβές». Αν ο ασθενής είναι δυσαρεστημένος ή δεν εξυπηρετείται, μπορεί ν’ αλλάξει προσωπικό γιατρό μία φορά το χρόνο! Γίνεται κατανοητό ότι το κουστούμι γίνεται τόσο στενό που όποιος έχει και μπορεί να πληρώσει εκτός διαδικασίας, θα το κάνει. Όποιος δεν έχει, θα πρέπει να περιμένει το ραντεβού στον προσωπικό γιατρό και τη διακίνηση μέσω του συστήματος παραπομπών.
Η κατάσταση αλλάζει ριζικά και σε όλη τη δομή και την οργάνωση της πρωτοβάθμιας υγείας. Οι αλλαγές διαμορφώνουν ένα τοπίο όπου μπαίνει ταφόπλακα στην όποια περίπτωση μόνιμων προσλήψεων υγειονομικών και στη δωρεάν περίθαλψη για το λαό. Όλες οι δομές της πρωτοβάθμιας περίθαλψης εντάσσονται στον ΕΟΠΠΥ και ανήκουν στις αρμόδιες υγειονομικές περιφέρειες (ΥΠΕ). Ο ΕΟΠΠΥ με ευθύνη και απόφαση της ΥΠΕ μπορεί να έχει συμβάσεις οποιουδήποτε τύπου με τον ιδιωτικό τομέα μέσω των λεγόμενων ΣΔΙΤ. Είναι γνωστό ότι, ήδη στην παρούσα κατάσταση, στον ιδιωτικό τομέα και σε συμβεβλημένους φορείς υπάρχει οικονομική επιβάρυνση για τους ασθενείς. Μερικές φορές -με πρόσχημα το clawback- και επιπλέον «καπέλα». Κατά συνέπεια, από την κατάσταση όπου η κάθε κυβέρνηση είχε την πολιτική ευθύνη να διατηρεί δομές δωρεάν πρωτοβάθμιας περίθαλψης 24ωρης λειτουργίας και κοντά στον ασθενή, διαμορφώνει τον ΕΟΠΠΥ ως manager και τον προσωπικό γιατρό ως τροχονόμο. Όντως, με την παρούσα κατάσταση η κάθε κυβέρνηση χρεωνόταν πολιτικά τις ελλείψεις προσωπικού, την εντατικοποίηση της εργασίας, τη χαμηλής ποιότητας περίθαλψη. Με το νέο σχέδιο, πέραν της αποκέντρωσης των ευθυνών καλύπτονται και τα κενά μέσω του ιδιωτικού τομέα με κόστος που με βεβαιότητα θα μετακυλήσει στον ασθενή. Γίνεται κατανοητό ότι μια τέτοια λειτουργία που εξυπηρετείται με ΣΔΙΤ ανατρέπει άρδην το εργασιακό πλαίσιο των υγειονομικών εργαζόμενων, που θα βρεθούν αντιμέτωποι με μεγάλα πλήγματα στα δικαιώματά τους (ωράριο, μισθός, μονιμότητα). Ποιον λόγο θα έχει ένα ΚΥ να προσλάβει έναν ακτινολόγο αν μπορεί να κάνει σύμβαση με ιδιωτικό διαγνωστικό κέντρο; Γιατί να μην επεκταθούν οι εργολαβίες που έχουμε δει στην καθαριότητα και στο νοσηλευτικό τομέα;
Άλλωστε, θεσμοθετείται υποχρέωση επί αναγκών σε συμβεβλημένους γιατρούς στον ΕΟΠΠΥ και ΗΔΙΚΑ να προσφέρουν υπηρεσίες μερικής απασχόλησης. Ένα κεκτημένο της κυβέρνησης κατά την πανδημία που γίνεται εργαλείο ενάντια σε προσλήψεις προσωπικού. Εξέλιξη που γυρνάει μπούμεραγκ στις ρεφορμιστικές δυνάμεις του ΚΚΕ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, που έθεσαν στην προμετωπίδα των αγώνων όλη την περίοδο της πανδημίας την επίταξη του ιδιωτικού τομέα.
Στην πλειοψηφία των εργαζομένων και στο λαό δεν έχει γίνει αντιληπτό το βάθος των εξελίξεων που στοχεύει το νομοσχέδιο. Ωστόσο διατάξεις όπως η θεσμοθέτηση απογευματινών χειρουργείων με απευθείας πληρωμή του ασθενούς (γιατί όπως μας πληροφορεί η αναπληρώτρια υπουργός «οι ασθενείς θέλουν να πληρώνουν το γιατρό τους») είναι αρκετά προκλητικές και κραυγαλέες και σηματοδοτούν τον αντιλαϊκό χαρακτήρα του νομοσχεδίου.
Απέναντι σε όλα αυτά, η επιλογή των συνδικαλιστικών ηγεσιών ήταν η προκήρυξη μιας στάσης εργασίας και μάλιστα τελευταία στιγμή και ενώ υπήρχε και άλλο κάλεσμα με αφορμή το νόμο Χατζηδάκη. Το νομοσχέδιο ψηφίστηκε χωρίς αντιστάσεις απ’ την πλευρά των εργαζόμενων και του λαού. Θα αποτελέσει άλλο ένα βαρίδι στον αρνητικό συσχετισμό που έχει διαμορφωθεί απ’ την ένταση της επίθεσης και την οπισθοχώρηση των λαϊκών αντιστάσεων. Δίπλα στην ακρίβεια, την ανεργία, το νόμο Χατζηδάκη, τη φασιστικοποίηση, ο λαός θα βάλει πιο βαθιά το χέρι στην τσέπη για να αγοράσει την υγειά του, θα πληρώσει κι άλλο φόρο αίματος από τον αποκλεισμό. Οι υγειονομικοί εργαζόμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι μ’ αυτές τις εξελίξεις.
Η οργάνωση αγώνων αντίστασης και διεκδίκησης είναι αναγκαία κατεύθυνση πάλης για εργαζόμενους και λαό. Για την υπεράσπιση του δικαιώματος στη μόνιμη και σταθερή δουλειά. Για αυξήσεις στους μισθούς. Για ίση, πλήρη και δωρεάν περίθαλψη για όλους. Ενάντια στο νέο νόμο και στο επόμενο νομοσχέδιο που έχει η κυβέρνηση στα σκαριά στο πλαίσιο του «νέου ΕΣΥ».
