Αποτελέσματα φοιτητικών εκλογών 2022
Επιτακτικό καθήκον η ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλογών, κόντρα στα αστικά σχέδια διάλυσης και τη ρεφορμιστική γραμμή απονέκρωσής τους
Στις 18 Μάη πραγματοποιήθηκαν οι φοιτητικές εκλογές, έπειτα από τρία χρόνια «πάγου». Το λοκντάουν που μεσολάβησε και η πολιτική επιλογή του συστήματος να κλειδώσει για περίπου δύο χρόνια τις σχολές, συνέβαλλαν στην ακόμη μεγαλύτερη αποσύνδεση των φοιτητών από τα συλλογικά τους όργανα. Η αποχή παρέμεινε υψηλή με περίπου 52.000 φοιτητές (10.000 λιγότερους από το 2019) να συμμετέχουν στη διαδικασία. Ωστόσο, σε πείσμα των καιρών, χιλιάδες φοιτητές επιβεβαίωσαν με τη συμμετοχή τους ότι οι φοιτητικές εκλογές παραμένουν πανελλαδικό πολιτικό γεγονός. Πόσο μάλλον που κατάφεραν να πραγματοποιηθούν με τον «παραδοσιακό» τρόπο, όταν πέρυσι η Υπουργός Παιδείας Ν. Κεραμέως, εισηγούνταν την πλήρη αλλαγή του τρόπου σχεδιασμού των φοιτητικών εκλογών, με την κατάργηση των φοιτητικών παρατάξεων και τη διεξαγωγή των εκλογών με ενιαίο ψηφοδέλτιο. Πρόκειται για μέτρα που η κυβέρνηση προανήγγειλε ότι θα συμπεριλάβει στο νέο Νόμο Πλαίσιο για τα πανεπιστήμια που βρίσκεται στα σκαριά.
Αδιαμφισβήτητο αποτέλεσμα των φετινών φοιτητικών εκλογών είναι το γκρέμισμα της κυβερνητικής παράταξης, της ΔΑΠ-ΝΔΦΚ, στη δεύτερη θέση, μετά από τρεις δεκαετίες και η ανάδειξη της Πανσπουδαστικής (ΠΚΣ) σε πρώτη δύναμη. Αυτό, μόνον η κυβέρνηση και τα δημοσιογραφικά παπαγαλάκια της αρνούνται να αποδεχτούν. Τα ζητήματα που αναδεικνύει αυτή η εξέλιξη είναι πολλαπλά.
Κρίσιμος παράγοντας είναι η δυσαρέσκεια της φοιτητικής νεολαίας απέναντι στην κυβερνητική πολιτική της καταστολής και των ταξικών φραγμών. Αυτή η δυσαρέσκεια κλιμακώθηκε μέσα στην πανδημία του τηλεφιάσκου και της φασιστικοποίησης και εκδηλώθηκε την περασμένη άνοιξη στα συλλαλητήρια ενάντια στον νόμο 4777 των Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη (ΟΠΠΙ, ΕΒΕ, διαγραφές) και στους δρόμους της Νέας Σμύρνης. Είναι μια δυσαρέσκεια που συνεχίζει να μεγαλώνει με τα μέτρα λιτότητας, την ακρίβεια και την έλλειψη εργασιακής προοπτικής. Που διογκώνεται με τις άγριες εισβολές της αστυνομίας μέσα στις σχολές. Θετικό μήνυμα των φετινών εκλογών αποτελεί το ότι η ΔΑΠ-ΝΔΦΚ πληρώνει το τίμημα για την κυβερνητική επίθεση σε βάρος της νεολαίας.
Αφετέρου, στο αποτέλεσμα της ΔΑΠ συνέβαλε και ο τρόπος που επέλεξε να συμμετάσχει σ' αυτές τις εκλογές -πιο υποτονικά- από παλιότερές της παρεμβάσεις, όταν θεωρούσε ότι οι εκλογές στους φ.σ. έδιναν αέρα στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό υπέρ της ΝΔ κι επειδή δεν έβλεπε τους φοιτητικούς συλλόγους μέσα από το πρίσμα του ν-π της Κεραμέως, που προτείνει να υποκαταστήσει τους συλλόγους από το συμβούλιο φοιτητών που θα διαμορφώνεται με ενιαίο ψηφοδέλτιο. Η ΔΑΠ για πρώτη φορά απουσίαζε προεκλογικά ή συγκρότησε ισχνά ψηφοδέλτια σε μεγάλους συλλόγους που κυριαρχούσε (βλ. Πάντειος), ενώ σε πλήθος συλλόγων δεν συμμετείχε καθόλου. Για πρώτη χρονιά δεν εμφάνισε προεκλογική αφίσα. Οι αιτιολογίες «είμαστε κατά της αφισορρύπανσης» και «δεν κόπηκε φέτος κονδύλι» εναρμονίζονται πλήρως με τις δηλώσεις Μητσοτάκη στην 82η ΔΕΘ το 2017: «Δεν θέλω να ξαναδώ αφίσα της ΔΑΠ σε κανένα πανεπιστήμιο», όπου τονιζόταν ότι: «Αλλάζει ο ρόλος της ΔΑΠ, δεν έχει λόγο να συμμετέχει σε φοιτητικές εκλογές που αφορούν τους λίγους και αποξενώνουν τους πολλούς. Αντίθετα, η έμφαση πρέπει να δοθεί στη δημιουργία Εθνικού Συμβουλίου Φοιτητών, όπου η ΔΑΠ θα μπορεί να συμμετέχει, αλλά με ενιαίο ψηφοδέλτιο, έτσι ώστε να περιοριστεί το αποτύπωμα των φοιτητικών παρατάξεων στον τρόπο με τον οποίο διοικούνται τα Πανεπιστήμια». Η γραμμή αυτή γέννησε όλα τα προηγούμενα χρόνια σφοδρές κόντρες στο εσωτερικό της γαλάζιας παράταξης, που είδε ξαφνικά να χάνει «ρόλους» και «πόστα» και την οδήγησε σήμερα να πληρώσει το τίμημα της «απόσυρσης» από τον φοιτητικό συνδικαλισμό και τους συλλόγους, με τους οποίους η κυβέρνηση επιδιώκει να ξεμπερδεύει ολοκληρωτικά. Ήδη ο νέος Νόμος Πλαίσιο τίθεται ως σταθμός από κυβερνητικά χείλη. Η έκβαση, φυσικά, μένει να κριθεί στο πεδίο της πάλης.
Την ίδια ώρα, η άνοδος της ΠΚΣ-ΚΝΕ στη θέση της πρώτης δύναμης, όχι απλά δεν εγγυάται το ζωντάνεμα και την ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων, αλλά πρόκειται να αποτελέσει ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια όσων επιχειρήσουν να κινηθούν προς αυτή την κατεύθυνση το επόμενο διάστημα. Ως πολιτική παράταξη έχει δώσει εξετάσεις «υπευθυνότητας» απέναντι στο σύστημα όλα αυτά τα χρόνια. Είναι η πολιτική δύναμη που στη διάρκεια των απανωτών lockdown «τα μασούσε» απέναντι στο βάσανο της τηλεκπαίδευσης. Που τη στιγμή που φούντωνε το κίνημα ενάντια στον ν. Κεραμέως-Χρυσοχοΐδη, με πρόσχημα το λουκέτο των σχολών απέφευγε τον αγώνα για την ανατροπή του και «πάγωσε» κάθε κινητοποίηση στην πρωτεύουσα. Που ζητούσε αναπληρώσεις, ενισχύοντας την εντατικοποίηση σε βάρος των φοιτητών αμέσως μετά την καραντίνα. Που καλλιεργώντας τη λογική της ανάθεσης στους «εκλεγμένους της» και επενδύοντας σε μία κεντρώα μετατόπιση λόγων και έργων μέσα στις σχολές, προσπάθησε να καλύψει το κενό εκ δεξιών της και να καρπωθεί την αντικυβερνητική διάθεση ενός κόσμου. Οι φοιτητικοί σύλλογοι που βρέθηκαν όλα τα προηγούμενα χρόνια υπό την πολιτική κυριαρχία της ΠΚΣ-ΚΝΕ, «σφραγιδοποιήθηκαν», απονεκρώθηκαν από μαζικές διαδικασίες (για συνελεύσεις ούτε λόγος) και μπήκαν στην… «κόκκινη λίστα» ως πολιτικά τρόπαια στις ανακοινώσεις του ΚΚΕ. Τα παραπάνω αρκούν για να σκιαγραφήσουν την επόμενη μέρα των εκλογών.
Την ίδια ώρα, τα αποτελέσματα των ΕΑΑΚ αποτύπωσαν άνοδο στη συνιστώσα ΑΡΑΣ-ΝΑΡ-ΑΡΕΝ και πτώση της συνιστώσας της ΑΡΙΣ. Ωστόσο, η συνολική συγκράτηση και άνοδος των ψήφων των ΕΑΑΚ, παρά τη χρόνια οργανωτική αποδιοργάνωση και την αδιέξοδη πολιτική τους, δείχνει ότι ο «ριζοσπαστικός» ρεφορμισμός στην Ελλάδα συνεχίζει να παγιδεύει μεγάλο κομμάτι της φοιτητικής νεολαίας στα αδιέξοδά του. Είναι η γραμμή του να φύγουν οι πολιτικοί εκφραστές (βλ. «κάτω η κυβέρνηση» και «…παραιτήσου»), θεωρώντας ότι αλλάζει η αντιδραστική πολιτική με άλλα πρόσωπα. Είναι η γραμμή που παρά τις συγκρουσιακές κορώνες, τα «μασάει» γύρω από τη δυνατότητα ανατροπής των νόμων Κεραμέως και ζητάει «να μείνουν στα χαρτιά». Που συνεχίζει να αναπαράγει κοινοβουλευτικές αυταπάτες για «μεταβατικές λύσεις» με αριστερούς πρωταγωνιστές και πιο «συνεπείς» εκδοχές του ΣΥΡΙΖΑ. Που αναζητά συμμαχίες με καθηγητές και «αντιπολιτευόμενους» πρυτάνεις. Που διψάει για συνδιοίκηση και «φοιτητικό έλεγχο» στο αστικό ταξικό πανεπιστήμιο. Που σε κρίσιμα ζητήματα, όπως αυτό του πολέμου στην Ουκρανία, καταλήγει σε αντιτιθέμενες και επικίνδυνες θέσεις, με την ΑΡΑΣ να επιλέγει το στρατόπεδο του ρωσικού ιμπεριαλισμού στον άδικο πόλεμο.
Με τη σειρά της, η φοιτητική παράταξη Bloco σημείωσε άνοδο, αποτυπώνοντας την προσπάθεια οργανωτικής αναβάθμισης του ΣΥΡΙΖΑ -όπως έδειξε και το πρόσφατο συνέδριό του- με ξεκάθαρο συστημικό αντιλαϊκό προσανατολισμό. Ωστόσο, συνεχίζει να απέχει παρασάγγας από το να αναδειχθεί σε «αξιωματική αντιπολίτευση» μέσα στους χώρους σπουδών, διατηρώντας χαμηλή σύνδεση με τις φοιτητικές μάζες και αδυνατώντας να πείσει ότι έχει πράγματι κάτι το διαφορετικό να πει.
Την ίδια ώρα, η προσπάθεια της ΠΑΣΠ να ανασυγκροτήσει την παρουσία της στους φοιτητικούς συλλόγους δεν έδωσε ιδιαίτερους καρπούς. Οι φοιτητές δεν έδειξαν να αναζητούν «αντιπολιτευτική διέξοδο» σε μία αστική παράταξη που δεν έχει τίποτε το νέο να παρουσιάσει, παρά μόνο την ίδια αντιλαϊκή πολιτική, φτιασιδωμένη με ένα άλλο περιτύλιγμα.
Οι Αγωνιστικές Κινήσεις συμμετείχαν στις φοιτητικές εκλογές σε 26 συλλόγους σε 9 πόλεις της χώρας με κεντρικό σύνθημα «Για τη γενιά που δεν έχει αύριο, οι αγώνες είναι το μέλλον». Το αποτέλεσμα των 336 ψήφων και των 11 εδρών καταγράφει τη διάθεση πανελλαδικά μερίδας του φοιτητόκοσμου να παλέψει τη γραμμή της αντίστασης και της διεκδίκησης, της ανεξαρτησίας των φοιτητικών συλλόγων και της αντιιμπεριαλιστικής πάλης. Αυτή η σύνδεση σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις σημερινές κρίσιμες συνθήκες επίθεσης στα φοιτητικά και λαϊκά δικαιώματα, αλλά φανερώνει ότι ένα πανελλαδικό δίκτυο αγωνιστών, παρά τη χρόνια αποδιοργάνωση του φοιτητικού κινήματος και τη δεξιά μετατόπιση του πολιτικού καμβά, είναι εδώ και επιμένει. Το εκλογικό αποτέλεσμα θέτει καθήκοντα αναβάθμισης των σχέσεων με τις φοιτητικές μάζες και γείωσης των κατευθύνσεων μέσα στις σχολές. Θέτει το καθήκον πιο αποφασιστικής δουλειάς, για να εκφραστεί ενιαία και πανελλαδικά μέσα στους συλλόγους η γραμμή του μαζικού αγώνα κόντρα στην «ανάθεση» και τη συνδιαλλαγή. Η οργή της νεολαίας πρέπει πέρα από τις κάλπες να αποτυπωθεί στους δρόμους και στις συνελεύσεις άμεσα. Το κρίσιμο στοίχημα είναι η ανασυγκρότηση των φοιτητικών συλλόγων κόντρα στα αστικά σχέδια διάλυσης και τη ρεφορμιστική γραμμή απονέκρωσής τους. Απαιτείται τολμηρή και μαζική έξοδος των φοιτητών ξανά στον δρόμο του αγώνα για να σπάσει ο κλοιός της επίθεσης.
