Είναι σίγουρο πως οι φετινές φοιτητικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στη σκιά των βουλευτικών εκλογών που ακολουθούσαν λίγες μέρες αργότερα. Αυτό κατά βάση διαμόρφωσε τους όρους και τον τρόπο με τον οποίο οι διάφορες δυνάμεις είδαν τη διαδικασία, παρέμβηκαν σε αυτήν και απευθύνθηκαν στον κόσμο. Επιπλέον, οι φετινές φοιτητικές εκλογές πραγματοποιήθηκαν στο φόντο μιας πολύ άγριας επίθεσης από μεριάς του συστήματος στη φοιτητική νεολαία, αλλά και στη νεολαία συνολικά.
Ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε την ψήφιση του νέου ν. Πλαίσιο που μεταξύ άλλων χτυπάει αποφασιστικά τα πτυχία, την προσπάθεια επιβολής της ΟΠΠΙ μέσα στις σχολές, τη λεγόμενη «διδακτική επάρκεια» στις καθηγητικές σχολές, τη δολοφονία του 16χρονου Ρομά από την αστυνομία, το ξύλο και τα χημικά που έτρωγε η νεολαία σε δρόμους, πάρκα, συναυλίες και μέσα στις ίδιες της τις σχολές. Αποκορύφωμα ήταν η δολοφονία των Τεμπών, όπου με τον πιο δραματικό τρόπο κάθε νέος και νέα αισθάνθηκε πόσο αναλώσιμη είναι η ζωή του, στον βωμό του κέρδους και της αδιαφορίας αυτού του συστήματος.
Με βάση αυτό το έδαφος μπορούν να ερμηνευτούν τα αποτελέσματα των φετινών εκλογών, αλλά και να φανερωθούν τα βήματα που πρέπει να γίνουν, ώστε οι φοιτητές να βρεθούν σε θέση να υπερασπιστούν τα δικαιώματά τους.
Η αύξηση της συμμετοχής πανελλαδικά κατά βάση αποτελεί απόρροια της σύνδεσης των φοιτητικών εκλογών με το ευρύτερο προεκλογικό πολιτικό κλίμα και του τρόπου με τον οποίο οι κυρίαρχες φοιτητικές δυνάμεις προσπάθησαν να συνδέσουν αυτά τα δύο. Σίγουρα ενέχει και στοιχεία αναζήτησης διεξόδου και απαντήσεων από ένα κομμάτι φοιτητών απέναντι στην αντιλαϊκή επίθεση που αναφέρθηκε και παραπάνω, αν και βάσει της αναντίστοιχης μαζικότητας στις γενικές συνελεύσεις και τις μαζικές διαδικασίες των συλλόγων, αυτή είναι η δευτερεύουσα πτυχή.
Η ΔΑΠ φαίνεται πως προσπάθησε να συσπειρώσει τις δυνάμεις της σε αντιπαραβολή με τις προηγούμενες εκλογικές διαδικασίες, όπου φαινόταν έντονα τα εσωτερικά της προβλήματα. Τα προβλήματα αυτά, φυσικά, δεν έπαψαν να υπάρχουν, καθώς άπτονται της πολιτικής γραμμής που επικρατεί στη ΔΑΠ ως βασική συστημική παράταξη και για λογαριασμό του συστήματος συνολικά, της γραμμής της κατάργησης των παρατάξεων. Επικράτησε σε αυτή τη φάση και στον βωμό του κεντρικού πολιτικού σκηνικού η επιλογή της προσπάθειας ενίσχυσης της δεξιάς παράταξης μέσα στα πανεπιστήμια, ώστε να δοθεί ώθηση στη ΝΔ σε ένα πεδίο που δημοσκοπικά υστερούσε, κι όχι άδικα, αυτό της νεολαίας.
Φάνηκε πως παρά τις δυσκολίες και την πλήρη αποχή από τις συλλογικές διαδικασίες, απόρροια της γραμμής που προαναφέρθηκε, η ΔΑΠ έχει αυτόν τον μηχανισμό που της δίνει δυνατότητα συσπείρωσης στο εκλογικό επίπεδο. Τα διάφορα «δίκτυα» μες στις σχολές, οι σχέσεις με τους μεγαλοκαθηγητάδες και τις διοικήσεις και φυσικά τα… κλαμπάκια φαίνεται πως συνεχίζουν να κάνουν τη δουλειά τους. Επίσης, ας μην ξεχνάμε πως η κυρίαρχη πολιτική που εκφράζεται μέσα στα πανεπιστήμια είτε στα αμφιθέατρα και στις διαλέξεις, είτε βουβά μέσω της διάλυσης και της απαξίωσης των μαζικών συλλογικών διαδικασιών, ευνοεί το σύστημα και τους εκφραστές του, πάει χέρι χέρι με τα πολιτικά προτάγματα της ΔΑΠ και τις πολιτικές του υπουργείου.
Το σίγουρο είναι πως το σύστημα θα κάνει ό,τι περνάει από το χέρι του, ώστε να τσακίσει το φοιτητικό κίνημα και τις δομές του. Αυτό φάνηκε με την πρώτη προσπάθεια εφαρμογής των συμβουλίων Κεραμέως και την ανοιχτή αμφισβήτηση των φοιτητικών εκλογών σε διάφορους συλλόγους πανελλαδικά, που έφτασε ως και τη μη παράδοση στις εφορευτικές των λιστών με τους εγγεγραμμένους φοιτητές. Αυτή η πολιτική συνδέεται απόλυτα με τη γραμμή της ΔΑΠ, από πριν το ’20 ακόμα, για κατάργηση των παρατάξεων. Το ότι αυτό σημαίνει και αυτοκατάργησή της, αποτελεί μια αντίφαση που δημιουργεί εσωτερικές αντιθέσεις, οι οποίες εκφράζονται (π.χ. διαφορετική στάση απέναντι στις εκλογές Κεραμέως), αλλά συνεχίζει να είναι η κεντρική επιλογή όπως φαίνεται. Συνολικά, πάντως, η απουσία της ΔΑΠ από τα τραπεζάκια, τα ΔΣ, τις συνελεύσεις δεν συνεπάγεται από μόνη της πρόοδο για το κίνημα. Ίσα ίσα έρχεται να ενισχύσει την απαξίωση των διαδικασιών και την απονομιμοποίηση της πολιτικής δράσης μέσα στις σχολές, όσο το σύστημα συνεχίζει να παίζει την μπαλίτσα του ανενόχλητο και να εγκλωβίζει συνειδήσεις στον ατομικό δρόμο, τον επιστημονισμό, τον κοινωνικό κανιβαλισμό και όλα τα υπόλοιπα σάπια ιδεολογήματά του.
Η ΠΚΣ αναδείχθηκε για δεύτερη συνεχόμενη φορά πρώτη δύναμη. Βέβαια, η εκλογική άνοδος της ΠΚΣ τα τελευταία χρόνια συνοδεύεται από μια ανάλογη όλο και πιο δεξιά μετατόπιση του πολιτικού της λόγου, αλλά και της πρακτικής της μέσα στους συλλόγους. Δεν θα ήταν υπερβολή να πούμε πως στον μικρόκοσμο των σχολών παίζει το παιχνίδι του ΣΥΡΙΖΑ στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Δηλαδή, της προοδευτικής δύναμης και του καλού παιδιού, που θα του απευθυνθείς «για να σου λύσει το πρόβλημα». Το «να φύγει ο Μητσοτάκης» αντικαθίσταται επάξια με το «να πέσει η ΔΑΠ» και προσπαθεί να ψαρέψει στα θολά νερά του αντι-ΔΑΠ αισθήματος που έχει μεγάλη μερίδα του φοιτητόκοσμου. Ταυτόχρονα, όμως, αναπαράγει τις ίδιες απολιτίκ σχέσεις ανάθεσης, που είναι το βασικό πολιτικό πρόταγμα της ΠΚΣ. Οι αγωνισταράδες εκπρόσωποι της ΠΚΣ θα εκλεγούν στο ΔΣ και θα σου λύσουν τα προβλήματα. Θα αγωνιστούν για εσένα ή ακόμα και σε κάποιες περιπτώσεις θα τα βολέψουν σε συνεννόηση με καθηγητάδες, πρυτάνεις και αντιπρυτάνεις… ναι, κάτι μας θυμίζει αυτό.
Ένας χρόνος με ΠΚΣ πρώτη δύναμη, πάντως, ήταν αρκετός ώστε να φανεί ο ρόλος που θέλει να παίξει στους συλλόγους. Οι συνελεύσεις, οι διαδηλώσεις και οι καταλήψεις αντικαταστάθηκαν από τουρνουά σκάκι και μπάλας, επιστημονικές εκδηλώσεις, μπλοκ αντικατάληψης σε όποιες συνελεύσεις έγιναν, εικονικές κινητοποιήσεις και αποτυχημένες απολιτίκ αφίσες. Εν τέλει, πώς να προσδώσει και άλλα καθήκοντα στον εαυτό της μια δύναμη που δίνει τη μάχη των αμφιθεάτρων, όπως είπε ο Κουτσούμπας στην αρχή της χρονιάς, μια δύναμη που είναι υπέρ της εντατικοποίησης και του κυνηγητού γνώσης, την ώρα που η πλειοψηφία των φοιτητών δουλεύει για να σπουδάζει; Γιατί να παλέψει για το δωρεάν πλέγμα μια δύναμη που συμφωνεί με τον έλεγχο πάσο στις λέσχες, άρα και με τα όρια σπουδών; Γιατί να προασπίσει τα συμφέροντα των φοιτητών μια δύναμη που δεν θέλει την ανατροπή των αντιλαϊκών νόμων για την εκπαίδευση; Και αυτή τη χρονιά, όπως και τη χρονιά που πέρασε, η πρωτιά της ΠΚΣ στους συλλόγους μόνο εμπόδιο θα αποτελέσει στην ουσιαστική από τα κάτω συγκρότηση των συλλόγων και την επικράτηση της αγωνιστικής κατεύθυνσης μέσα σε αυτούς.
Το Δίκτυο (πρώην Bloco) αφενός πέτυχε μια μικρή αύξηση, αφετέρου για κανέναν λόγο η δυναμική του δεν αντιστοιχεί στη δυναμική του ΣΥΡΙΖΑ στο κεντρικό πολιτικό σκηνικό. Αυτό φανερώνει τις αδυναμίες του ΣΥΡΙΖΑ ως αστικού κόμματος να δημιουργήσει ισχυρό μηχανισμό σε μια σειρά πεδία, όπως και στο πανεπιστήμιο. Αυτόν τον πολιτικό χώρο που μένει κενός φαίνεται πως προς το παρόν καλύπτει επάξια η ΠΚΣ, καθώς και στο πολιτικό επίπεδο και στα προτάγματα, το Δίκτυο δεν έχει να προβάλει κάτι διαφορετικό από την κυρίαρχη ρεφορμιστική αριστερά, πέρα από μια γενική επίκληση στην «προοδευτική διακυβέρνηση».
Η ΠΑΣΠ, ως συστημική δύναμη, φαίνεται να διατηρεί έναν μηχανισμό και μια παρέμβαση σε ορισμένους συλλόγους που της επιτρέπουν να υπάρχει, με σαφώς μικρότερες δυνατότητες.
Τα ΕΑΑΚ κατάφεραν μια εκλογική άνοδο, που ερμηνεύεται από τη διάθεση κομματιού της νεολαίας να ψηφίσει πιο αριστερά. Τα αδιέξοδα στο εσωτερικό τους βέβαια έχουν οξυνθεί, κάτω από το βάρος του συσχετισμού, του κεντρικού πολιτικού σκηνικού, αλλά και της αναζήτησης νέων… αυταπατών. Εμφανίζονται πλέον τρεις διακριτές τάσεις των ΑΡΙΣ, ΑΡΑΣ & ΑΡΑΝ και ΝΑΡ γκρεμίζοντας εξ ολοκλήρου το αφήγημα για ενιαία και ανεξάρτητη αριστερά που πουλούσαν τα ΕΑΑΚ εδώ και δεκαετίες. Οι τελευταίες εκλογές ήταν αρκετές για να φανερώσουν το πολιτικό ρήγμα, με τους μεν να δηλώνουν ανοιχτή στήριξη στο ΚΚΕ, τους δε να προσδένονται στο ΜΕΡΑ25 και τους τρίτους να μένουν στην ΑΝΤΑΡΣΥΑ. Όπως και να ‘χει, ό,τι κι αν απογίνει αυτός ο χώρος, το σίγουρο είναι πως το μίγμα πολιτικής που τους συνδέει έχει την ίδια ρίζα, αυτή του μεταβατικού προγράμματος, που αποκρυσταλλώνεται στο επίπεδο του Πανεπιστημίου στην αυταπάτη της αποσύνδεσης της εκπαίδευσης από τον καπιταλισμό, κάτι που καταλήγει στη διατύπωση μιας σειράς αποπροσανατολιστικών αιτημάτων για το φοιτητικό κίνημα.
Οι Αγωνιστικές Κινήσεις πέτυχαν μέσα σε αυτό το κλίμα της βάρβαρης επίθεσης ένα σημαντικό εκλογικό ανέβασμα. Η επίμονη παρουσία τους στις σχολές παρά τις περιορισμένες δυνάμεις, αλλά κατά βάση η ταξική σκοπιά μέσω της οποίας προσεγγίζουν την επίθεση είναι τα βασικά συστατικά αυτού του θετικού αποτελέσματος. Φαίνεται πως αυτή η άποψη, όταν ανοίγεται θαρρετά στον φοιτητόκοσμο, βρίσκει ακροατήριο, καθώς απαντάει σε πραγματική βάση αυτά που βιώνουν οι φοιτητές από τα φτωχά και λαϊκά στρώματα. Η αντισυνδιαχειριστική κατεύθυνση, όταν γειώνεται στην πάλη μέσα στις σχολές και στις συνελεύσεις, καταφέρνει να γίνει κατανοητή και διακριτή από τις υπόλοιπες φωνές που ψάχνουν κολπάκια και συμμαχίες με τον διάβολο. Το αποτέλεσμα αυτό μόνο δέσμευση και κουράγιο μπορεί να σημαίνει για όλο το δυναμικό των Αγωνιστικών Κινήσεων, ώστε να συνεχίσουν ακόμα πιο αποφασιστικά να δίνουν τις μάχες μέσα από τους συλλόγους, μαζί με τους συμφοιτητές τους, προβάλλοντας τη γραμμή της αντίστασης και της διεκδίκησης.
Αναλυτικά τα αποτελέσματα των Αγωνιστικών Κινήσεων εδώ