Ο νόμος για την «Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση» ψηφίστηκε την Πέμπτη 18/1 με τις ψήφους της Νέας Δημοκρατίας, των ακροδεξιών Σπαρτιατών και της συστημικής Πλεύσης Ελευθερίας, την ίδια ώρα που η νεολαία βρίσκεται στους δρόμους ενάντια στο νομοσχέδιο για την ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων και την παράκαμψη του άρθρου 16. Ως κρίκοι στην αλυσίδα μιας ενιαίας πολιτικής, τα νομοσχέδια Πιερρακάκη έρχονται να καταργήσουν το λαϊκό δικαίωμα στις σπουδές.
Είναι σαφές ότι ο νέος νόμος για την επαγγελματική εκπαίδευση δεν έρχεται να λύσει τα χρόνια προβλήματα που αντιμετωπίζουν τα ΕΠΑΛ και η λεγόμενη τεχνική εκπαίδευση σε μια βιομηχανικά ρημαγμένη-εξαρτημένη χώρα. Κυβέρνηση και υπουργείο, αντί να ασχοληθούν με τις ελλείψεις στα εργαστήρια, με τα κενά σε μόνιμες θέσεις εκπαιδευτικών, με τα ταβάνια που στην κυριολεξία πέφτουν στα κεφάλια των παιδιών και τις κακές σε πολλές περιπτώσεις κτιριακές υποδομές, σχεδιάζουν πώς θα τους στερήσουν το δικαίωμα στην ανώτατη εκπαίδευση. Θέλουν να προβάλουν με πειστικότητα έναν δήθεν εναλλακτικό χώρο υποδοχής όσων πετιούνται έξω από το πανεπιστήμιο. Συγχωνεύοντας όλη τη μεταλυκειακή «σούπα» μαζί με τα ΕΠΑΛ, θέλουν να στρέψουν ένα μεγάλο τμήμα της αποκλεισμένης νεολαίας προς τα εκεί.
Σε αυτή την κατεύθυνση έχουν ήδη γίνει βήματα. Ο όγκος της αποκλεισμένης νεολαίας από την ανώτατη εκπαίδευση μεγαλώνει συνεχώς. Πόσοι δεν άφησαν πίσω τη σκέψη να περάσουν σε μια σχολή λόγω της ΕΒΕ και των ταξικών φραγμών; Πόσοι δεν εγκατέλειψαν την ιδέα να συνεχίσουν στο ΓΕΛ των σκληρών εξετάσεων όπου στον τελικό βαθμό για την εισαγωγή στο πανεπιστήμιο θα συνυπολογίζονται οι βαθμοί και από τις τρεις τάξεις του Λυκείου με εξέταση στην Τράπεζα Θεμάτων; Ήδη πλέον, για κάθε δύο (2) μαθητές που επιλέγουν το ΓΕΛ με την προοπτική των σπουδών, ένας (1) μαθητής επιλέγει το ΕΠΑΛ με την προοπτική της ένταξης στην «αγορά». Τα όνειρα της νεολαίας για σπουδές τσαλαπατιούνται και φράζεται ο δρόμος της στο μέλλον.
Συγκεκριμένα, νέος νόμος προβλέπει τη δημιουργία 60 campuses πανελλαδικά, όπου πρόκειται να ενσωματωθούν τα ΕΠΑΛ, τα ΙΕΚ (τα οποία μετονομάζονται σε Σχολές Ανώτερης Επαγγελματικής Κατάρτισης - ΣΑΕΚ) και τα Επαγγελματικά Εργαστήρια. Οι επιπτώσεις που φέρνουν οι διατάξεις του είναι πολλαπλές:
-Συγχωνεύσεις και σχολεία τερατώδη στις ήδη υπάρχουσες ρημαγμένες υποδομές. Ο νέος νόμος αναφέρει ότι όσα ΕΠΑΛ συστεγάζονται, πάνε για συγχώνευση και μάλιστα γίνεται έμμεση αναφορά για σχολεία μέχρι και με 700 (!) μαθητές.
-Περιορισμός των ειδικοτήτων. Φαίνεται ότι ανάλογα με την περιοχή όπου βρίσκεται κάθε σχολείο, το πρόγραμμά του θα προσανατολίζεται περισσότερο στο τι έχουν ανάγκη οι εργοδότες της περιοχής και η «τοπική κοινωνία» (βλ. εργαζόμενους με τα εξαντλητικά ωράρια της σεζόν στον τουρισμό ή εργατικά χέρια για τη ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος).
-Εδραίωση των πολλαπλών «επιπέδων» στην επαγγελματική εκπαίδευση σύμφωνα με το Εθνικό Πλαίσιο Προσόντων και κατάργηση των τριών βαθμίδων εκπαίδευσης. Άρα «σπάσιμο» των απολυτηρίων-πτυχίων σε πολλά κομμάτια, παραπέρα χτύπημα επαγγελματικών δικαιωμάτων που αυτά κατοχύρωναν.
-Πρακτική άσκηση στα ΕΠΑΛ. Η πρακτική άσκηση που εισάγει το νομοσχέδιο στα ΕΠΑΛ για 22 μέρες δεν είναι μέτρο για να βρίσκει η νεολαία πιο εύκολα δουλειά. Είναι μέτρο για να συνηθίσει από μικρή ηλικία να δουλεύει με χαμηλούς μισθούς και με χειρότερους όρους. Αρκεί να δούμε το νόμο του 2020 που έφερνε το θεσμό της μαθητείας στα σχολεία -δηλαδή την παιδική εργασία- με μισθό στο 75% του κατώτερου μισθού.
-Απώλεια θέσεων εργασίας και υποβάθμιση εργασιακού καθεστώτος για χιλιάδες εκπαιδευτικούς των ΕΠΑΛ οι οποίοι σήμερα εργάζονται ως εκπαιδευτικοί του δημοσίου και αύριο μπορεί να βρεθούν με την ετικέτα του «εκπαιδευτή» να αγωνιούν για τη δουλειά τους.
Φυσικά, δεν είναι δυνατόν να στηθεί μία ελκυστική εναλλακτική διέξοδος για τη νεολαία που πετάγεται έξω από τις σπουδές, όταν δεν υπάρχει καμία εθνική στρατηγική για την εκπαίδευση και την οικοδόμηση βιομηχανικής παραγωγής. Έτσι, όσο και να μιλούν τάχα για «αναβάθμιση», ο πραγματικός προορισμός των αποφοίτων της λεγόμενης Επαγγελματικής Εκπαίδευσης στην Ελλάδα θα είναι η «βαριά βιομηχανία του τουρισμού», τα άθλια μεροκάματα, ο καιάδας της ναυπηγοεπισκευαστικής ζώνης του Περάματος, η υποαπασχόληση και η εποχιακή ή πλήρης ανεργία.
Οι μαθητές που βγαίνουν αυτές τις μέρες μαζικά στο δρόμο του αγώνα μαζί με τους φοιτητές ενάντια στην ίδρυση ιδιωτικών Πανεπιστημίων στη χώρα χρειάζεται να συνδέσουν αυτό τον αγώνα με την πάλη ενάντια στο νόμο για την επαγγελματική εκπαίδευση. Πρέπει οι μαθητικές καταλήψεις να πολλαπλασιαστούν και να γίνουν συνελεύσεις που να συζητήσουν πάνω στις στοχεύσεις του υπουργείου και την ανάγκη να ανατραπεί ο νέος νόμος για την «Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση». Οι εκπαιδευτικοί και ο λαός μαζί με τα παιδιά του χρειάζεται να πουν ένα μεγάλο όχι στην παιδική εργασία της μαθητείας, στις απλήρωτες και μαύρες πρακτικές και να υπερασπιστούν το δικαίωμα της νεολαίας στις σπουδές και στο μέλλον.