Με αυξανόμενη αγωνία παρακολουθούν οι λαοί την κλιμάκωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία. Αυτός ο άδικος πόλεμος, με τα παγκόσμια διακυβεύματά του, έχει μετατραπεί σε ένα αιματηρό εργαστήρι προετοιμασίας του Γ’ Παγκόσμιου Πολέμου. Στη φάση που βρισκόμαστε, το όριο/όρια που επιχειρούνται να ξεπεραστούν είναι ότι πιο επικίνδυνο έχει παραχθεί από την κρίση των πυραύλων στην Κούβα το 1962.
Έτσι, στις διεργασίες που λαμβάνουν χώρα στη Δύση με την, άκρως τυχοδιωκτική αλλά ταυτόχρονα αντίστοιχη με τις επιδιώξεις των ΗΠΑ αλλά και των ζητημάτων που έχουν τεθεί, «συζήτηση» ώστε να επιτραπεί στο καθεστώς του Κιέβου να πραγματοποιήσει με δυτικούς πυραύλους πλήγματα μεγάλης εμβέλειας στη Ρωσία, «παρενέβη» ο Πούτιν και ίσως για πρώτη φορά ανέβασε τόσο ψηλά τον πήχη των επίδικων.
Βαρυσήμαντες δηλώσεις της ρωσικής ηγεσίας
Την Πέμπτη 11/10, δύο μέρες πριν τη συνάντηση Μπάιντεν-Στάρμερ στην Ουάσιγκτον, ο Πούτιν δήλωσε πως οι χώρες του ΝΑΤΟ συζητούν «όχι μόνο το ενδεχόμενο να επιτρέψουν στις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας να χρησιμοποιήσουν δυτικά όπλα μεγάλου βεληνεκούς, αλλά και την άμεση συμμετοχή στη σύγκρουση στην Ουκρανία». Δικαιολόγησε την εκτίμηση αυτή ως εξής: «Μόνο το στρατιωτικό προσωπικό του ΝΑΤΟ μπορεί να εισέλθει σε αποστολές πτήσης σε αυτά τα συστήματα πυραύλων. Αυτό είναι δυνατό μόνο χρησιμοποιώντας δεδομένα πληροφοριών από δορυφόρους, τα οποία η Ουκρανία δεν διαθέτει, άρα εμπλέκονται άμεσα σε σύγκρουση. Ή μήπως όχι; [...] Επομένως, το ζήτημα δεν είναι να επιτραπεί ή όχι στο ουκρανικό καθεστώς να επιτεθεί στη Ρωσία με αυτά τα όπλα… Το ζήτημα είναι να παρθεί μια απόφαση αν οι χώρες του ΝΑΤΟ συμμετέχουν άμεσα στη στρατιωτική σύγκρουση ή όχι. Αν παρθεί μια τέτοια απόφαση, δεν θα σημαίνει τίποτε λιγότερο από την άμεση συμμετοχή των χωρών του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και των ευρωπαϊκών χωρών στον πόλεμο στην Ουκρανία». Κάτι τέτοιο, υπογράμμισε, «θα άλλαζε την ίδια τη φύση του πολέμου. Θα σήμαινε ότι οι χώρες του ΝΑΤΟ βρίσκονται σε πόλεμο κατά της Ρωσίας»! Για να καταλήξει ότι «θα πάρουμε τις απαραίτητες αποφάσεις βάσει των απειλών που θα διαμορφωθούν εναντίον μας». Μία μέρα μετά (12/10) ο πρεσβευτής της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπένζια, επαναλάμβανε στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών τα λόγια του Πούτιν. Ταυτόχρονα, ο Ρώσος πρεσβευτής στην Ουάσιγκτον, Ανατόλι Αντόνοβ, θέλησε να διαλύσει κάθε αυταπάτη -όπως είπε- των ΗΠΑ, ότι μια ενδεχόμενη πυρηνική σύγκρουση θα μπορέσουν (οι ΗΠΑ) να την περιορίσουν στην Ευρώπη…
Διχασμός στις ΗΠΑ …
Η άμεση αντίδραση των ΗΠΑ ήρθε διά στόματος Τζον Κίρμπι, του εκπροσώπου Εθνικής Ασφάλειας του Λευκού Οίκου, που δήλωσε πως «λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη τα λόγια του Πούτιν» και επιπλέον πως «δεν υπάρχει καμία αλλαγή στη γνώμη μας σχετικά με την παροχή δυνατοτήτων επίθεσης μεγάλης εμβέλειας για την Ουκρανία για χρήση εντός της Ρωσίας». Οι Financial Times αναφέρουν πως υπήρξε διχασμός στην αμερικάνικη διοίκηση. Εξάλλου, η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του Τραμπ πιστοποιεί τη θυελλώδη κατάσταση στο εσωτερικό των ΗΠΑ, συνέπεια του διχασμού που φυσικά δεν περιορίζεται στην κυβέρνηση, αλλά έχει αγκαλιάσει το σύνολο του πολιτικού συστήματος. Ενός διχασμού που επίσης δεν αφορά μόνο το τρέχον δίλλημα αλλά, όπως έχουμε τονίσει πολλές φορές, τον δρόμο αντιμετώπισης της σχετικής αποδυνάμωσης των ΗΠΑ έναντι των αντιπάλων. Γι’ αυτό και μπορούμε με σχετική άνεση να ισχυριστούμε πως αυτή η αναστάτωση στις ΗΠΑ δεν θα κοπάσει, πολύ περισσότερο δεν θα τερματιστεί μετά τις 5 Νοεμβρίου.
Όσον αφορά το τρέχον (και πολύ κρίσιμο) δίλλημα, όπως όλα δείχνουν, ο ΥΠΕΞ Μπλίνκεν αλλά και ο Μπάιντεν θεωρούν πως πρέπει να προχωρήσουν στην άρση των περιορισμών στη χρήση των αμερικανικών πυραύλων από το Κίεβο, ενώ το Πεντάγωνο και ο Υπουργός Άμυνας, Όστιν, είναι κάθετα αντίθετοι. Μάλιστα, ανήμερα της συνάντησης Μπάιντεν-Στάρμερ, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας ανακοίνωνε πως διαθέτει περιορισμένα αποθέματα οπλικών συστημάτων μεγάλης εμβέλειας, καλώντας την Ουκρανία να τα χρησιμοποιήσει με το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα, υποδεικνύοντας εμμέσως πλην σαφώς τη Χερσόνησο της Κριμαίας.
Υπό αυτούς τους όρους, η επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού Κιρ Στάρμερ στις ΗΠΑ και η συνάντησή του με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν, στις 13 Σεπτεμβρίου, απέκτησε άλλη βαρύτητα, σημασία και κρισιμότητα. Αν ήταν έτσι κι αλλιώς δύσκολο αλλά και αχρείαστο να ανακοινωθεί επίσημα μια τέτοια απόφαση άρσης των περιορισμών, στις συνθήκες αυτές έγινε απαγορευτικό. Έτσι από «το εξετάζουμε αυτή τη στιγμή» του Μπάιντεν και ενώ η Βρετανία ήταν ήδη στην κατεύθυνση της άρσης των περιορισμών και με τον Ζελένσκι να πιέζει, η συνάντηση δεν έδωσε το πράσινο φως για τη χρησιμοποίηση από το Κίεβο δυτικών πυραύλων μεγάλου βεληνεκούς για να πληγούν στόχοι βαθιά στο ρωσικό έδαφος.
Ωστόσο, όχι μόνο δεν έχει κλείσει η όλη συζήτηση, μιας και παραπέμφθηκε για αργότερα μέσα στον Σεπτέμβριο (στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ;) ή στην επόμενη σύνοδο του ΝΑΤΟ, αλλά ήδη βρετανικές διπλωματικές πηγές διαρρέουν πως ΗΠΑ και Βρετανία το έχουν αποφασίσει ήδη, αλλά δεν ήθελαν να το ανακοινώσουν εκείνη τη χρονική στιγμή. Βέβαια, είναι ένα ερώτημα για το αν οι «διαρροές» της βρετανικής διπλωματίας θέλουν να προετοιμάσουν τα έδαφος, αλλά και να δουν τις ρωσικές αντιδράσεις ή αποτελούν κι αυτές τμήμα της τακτικής του βρετανικού ιμπεριαλισμού να πιέσει προς την τυχοδιωκτική κατεύθυνση που ο ίδιος επιθυμεί. Γι’ αυτήν, μάλλον, δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία, μετά και την ανοιχτή επιστολή του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον και πέντε πρώην Υπουργών Άμυνας της Βρετανίας, που ζητούν την άρση των περιορισμών για τους εγγλέζικους πυραύλους.
Επίσης, όχι τυχαία, ο Λευκός Οίκος δήλωσε πως οι δύο ηγέτες (Μπάιντεν-Στάρμερ) εξέφρασαν «βαθιά ανησυχία για την παροχή θανατηφόρων όπλων από το Ιράν και τη Βόρεια Κορέα στη Ρωσία» επαναφέροντας τη ρητορική των αξόνων του κακού. Επιπλέον, ο Μπάιντεν κατέληξε με έμφαση πως «ο Βλαντίμιρ Πούτιν δεν θα επικρατήσει στον πόλεμο με την Ουκρανία», προσθέτοντας -για να προετοιμάσει κι αυτός το έδαφος;- ότι δεν αποδέχεται πως αν η Ουκρανία χρησιμοποιήσει πυραύλους Storm Shadow δυτικής κατασκευής για να βομβαρδίσει στόχους εντός της Ρωσίας, αυτό θα ισοδυναμεί με τον πόλεμο του ΝΑΤΟ με τη Μόσχα.
Η αμφιθυμία, που δεν αφορά εδώ και καιρό μόνο την αντιπαράθεση δημοκρατικών και ρεπουμπλικάνων, αλλά εκφράζεται και στην αμερικανική κυβέρνηση, συνεχίστηκε τις επόμενες μέρες, με αναλυτές να θυμίζουν τις δηλώσεις του Όστιν από το Ραμστάιν της Γερμανίας την εβδομάδα πριν από τις δηλώσεις του Πούτιν, σύμφωνα με τις οποίες «δεν υπάρχει καμιά ασημένια σφαίρα που θα επιτρέψει στην Ουκρανία να νικήσει αυτή τη σύγκρουση». Στον «χορό» έχουν μπει εφημερίδες όπως η Wall Street Journal, που επικαλούμενη Αμερικάνους αξιωματούχους, επισημαίνει ότι «μια απόφαση να χρησιμοποιηθούν αμερικανικά όπλα για επιθέσεις σε στόχους βαθιά στο ρωσικό έδαφος δεν θα λύσει τα σοβαρά προβλήματα του ουκρανικού στρατού στο πεδίο της μάχης». Μάλιστα, η γνωστή εφημερίδα, επικαλούμενη δηλώσεις στελέχους της γνωστής δεξαμενής σκέψης «Ατλάντικ», μιλά για μια στρατηγική που «μοιάζει σαν συνταγή για έναν ακόμη ατέλειωτο πόλεμο» που κινδυνεύει να κλιμακωθεί, κάτι που είναι επικίνδυνο, δεδομένης της παρουσίας πυρηνικών όπλων.
…τρανταγμοί και αναστάτωση στην Ευρώπη
Τα ρωσικά συντριπτικά χτυπήματα του τελευταίου διαστήματος (όπως αυτό στην Πολτάβα) αλλά κυρίως οι ανοιχτές προειδοποιήσεις της ρωσικής ηγεσίας, δημιούργησαν σοβαρούς τριγμούς στους ιμπεριαλιστές της ηπειρωτικής Ευρώπης. Η πασίγνωστη γαλλική εφημερίδα Le Monde αποκάλυψε πως ο Γάλλος πρόεδρος Μακρόν έψαχνε τον Ζελένσκι, προκειμένου να αποφευχθεί μια μοιραία κλιμάκωση. Οι Γάλλοι αξιωματούχοι θέλουν να αποφύγουν με κάθε τρόπο το ξέσπασμα του Γ’ Παγκοσμίου Πολέμου, συνεχίζει η Le Monde, επικαλούμενη διπλωματική πηγή. Μετά τον Γάλλο πρόεδρο, που γεμάτος ανησυχία αναζητούσε τον Ζελένσκι, ανάστατος εμφανίζεται και ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σόλτς, ο οποίος χαρακτήρισε απαράδεκτο το ουκρανικό αίτημα. Δήλωσε, μάλιστα, πως είναι πρόβλημα να παράσχει στις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις τη δυνατότητα να εξαπολύσουν χτυπήματα βαθιά στη Ρωσία και διαβεβαίωσε ότι δεν θα το επιτρέψει. Ταυτόχρονα, κάλεσε τη γερμανική Γενική Εισαγγελία να διεξαγάγει έρευνα για τις εκρήξεις στους αγωγούς φυσικού αερίου Nord Stream και Nord Stream 2 με αμερόληπτο πνεύμα (!), ζητώντας οι υπεύθυνοι για τις βομβιστικές επιθέσεις να οδηγηθούν στη δικαιοσύνη στη Γερμανία. Αυτό ενώ λίγες μέρες πριν, με γερμανική πρωτοβουλία, αποκαλύπτεται ότι οι σαμποτέρ ήταν Ουκρανοί. Ενδεικτικό των μεγάλων πιέσεων που βιώνουν οι ιμπεριαλιστές της ΕΕ από την κλιμάκωση της σύγκρουσης είναι πως το Bloomberg αναφέρει ότι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν ότι το διάστημα μεταξύ των αμερικανικών εκλογών και της ορκωμοσίας του νέου προέδρου των ΗΠΑ τον Ιανουάριο μπορεί να προσφέρει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» για μια συμφωνία για το τέλος του πολέμου στην Ουκρανία.
Μέσα στην ταραχώδη αυτή κατάσταση, ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, συνεχίζει τις πρωτοβουλίες του για «ειρήνευση» σε άλλο μήκος κύματος από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ, ενώ ο βοηθός του Ρώσου προέδρου δήλωνε πως η Τουρκία υπέβαλε αίτημα για πλήρη ένταξη στους BRICS! Οι Αμερικάνοι αξιωματούχοι εκτιμούν πως ο Τούρκος πρόεδρος, Ταγίπ Ερντογάν, και η κυβέρνησή του «φαίνεται να υποκινούνται κυρίως από δύο παράγοντες: Μια στρατηγική παράδοση διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων... και μια επιθυμία να τρομάξουν λίγο τη Δύση, ως διαπραγματευτική τακτική για να αποσπάσουν παραχωρήσεις». Ακόμα και αν έχουν δίκιο, δεν είναι και η πιο ευχάριστη είδηση για τους δυτικούς στο σύνολό της, ενώ σίγουρα περιπλέκει παραπέρα τις ήδη «ιδιόρρυθμες» σχέσεις Τουρκίας-Δύσης.
Με τις εξελίξεις τόσο στο μέτωπο της Ουκρανίας όσο και στην εισβολή στην περιοχή του Κουρσκ να μην είναι καθόλου ευνοϊκές για το Κίεβο και τη Δύση και με δεδομένο το γεγονός πως ο αμερικάνικος ιμπεριαλισμός θεωρεί αδιανόητη μια ήττα στο «ουκρανικό», βάσιμα μπορούμε να υποθέσουμε δύο πράγματα. Το πρώτο είναι πως θα αποδειχθούν φρούδες οι ελπίδες των Ευρωπαίων ιμπεριαλιστών για μια -έστω και μικρής διάρκειας και βάθους- συμφωνία «ειρήνευσης» και το δεύτερο πως ο άδικος πόλεμος στην Ουκρανία θα κινηθεί σε άκρως αχαρτογράφητα και επικίνδυνα πεδία.