Πριν από πεντέμισι χρόνια, το 2016, πραγματοποιήθηκε το 2ο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ με κεντρικό σύνθημα «Με την Αριστερά μπροστά για την Ελλάδα που μας αξίζει». Τότε ήταν η πρώτη του φορά στην κυβέρνηση. Σήμερα, στην αντιπολίτευση πια, διεξάγεται το 3ο του συνέδριο με κεντρικό σύνθημα «ΝΕΑ ΑΡΧΗ-Πολιτική Αλλαγή». Ο Τσίπρας, τονίζοντας «Στρίβουμε αριστερά για να πάμε προς το κέντρο» στην συνδιάσκεψη του κόμματος πριν περίπου ένα χρόνο, σηματοδότησε την πορεία του ΣΥΡΙΖΑ ακόμα πιο δεξιά στο πολιτικό φάσμα. Χρησιμοποιώντας μάλιστα τα λόγια του Γ. Παπανδρέου «Ν' αλλάξουμε για να μη βουλιάξουμε», επιδιώκει να ολοκληρώσει τα χαρακτηριστικά του κόμματος σ' ένα «κλασικό» σοσιαλδημοκρατικό πολιτικό οργανισμό, τόσο στο σώμα των θέσεών του, όσο και οργανωτικά.
Η συγκυρία (πόλεμος, όξυνση ανταγωνισμών, οικονομική και κοινωνική κρίση, κυβερνητική φθορά) απαιτεί την αναζήτηση λύσεων στο πολιτικό σύστημα και πιέζει τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να μετατοπίζεται όλο και πιο συστημικά, ώστε να αναγνωριστεί και να σταθεροποιηθεί ως πυλώνας του συστήματος, περιμένοντας από τα κέντρα εκτός και εντός της χώρας την προαγωγή του για να αποτελέσει βασικό εταίρο της διαχείρισης συμμετέχοντας σε μια «προοδευτική διακυβέρνηση». Ταυτόχρονα, επιχειρεί να φιλοτεχνήσει και ένα φιλολαϊκό προφίλ που να τον διαφοροποιεί από τη ΝΔ, προσδοκώντας να κερδίσει την εμπιστοσύνη μεσαίων στρωμάτων και εργαζομένων.
Δύσκολη η εξίσωση, καθώς το πλαίσιο που θέτουν τα ξένα αφεντικά είναι πολύ στενό. 'Έτσι, οι διακηρύξεις για «νέο κίνημα ειρήνης», «νέα αρχιτεκτονική παγκόσμιας ασφάλειας», «ενίσχυση του ρόλου της ΕΕ», «λύση είναι η διπλωματία» είναι απλά του... αέρος, καθώς ο ΣΥΡΙΖΑ έχει αποδείξει ότι διαθέτει περισσή ΗΠΑκοή. Τα μπράβο του πρέσβη για αυτά που έγιναν επί των ημερών του αναδεικνύουν τη συμβολή του ΣΥΡΙΖΑ στη μετατροπή όλης της χώρας μας σε αμερικανοΝΑΤΟϊκή βάση-πλατφόρμα πολεμικών επιχειρήσεων.
Και ποιες είναι οι διαφορές με τον Μητσοτάκη; Ας μας τα εξηγήσει ο Τσίπρας: Η ΝΔ θέλει «...να πολεμάνε Έλληνες στρατιώτες σε μακρινούς πολέμους, στο Σαχέλ ή στη Σαουδική Αραβία, εκτός των διεθνών οργανισμών στους οποίους ανήκει η χώρα». Ο ΣΥΡΙΖΑ θέλει «…οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις να ενεργοποιούνται εκτός Ελλάδας αποκλειστικά και μόνο στο πλαίσιο διεθνών οργανισμών στους οποίους ανήκουμε», ενώ ομολογεί ότι «ναι, ήταν πάγια θέση μας η αναβάθμιση της Αλεξανδρούπολης, όχι να ενταχθεί σε αμερικανικές επιχειρήσεις και μάλιστα χωρίς ανταλλάγματα». Στα βήματα του Τσίπρα κινείται και ο Μητσοτάκης με τις απελάσεις Ρώσων διπλωματών, όταν επί των ημερών του είχαμε την απέλαση 14 Ρώσων διπλωματών λόγω της αντίθεσή τους στη Συμφωνία των Πρεσπών και του ρόλου του «μεντεσέ» στα Βαλκάνια. Ουσιαστικά ο Τσίπρας -για λογαριασμό της άρχουσας τάξης- ζητάει ανταλλάγματα, αντίθετα με τον Μητσοτάκη, που τον θεωρεί «δεδομένο».
Δεν ξέρουμε αν θα χαιρετίσει το συνέδριο ο πρέσβης, αλλά σε όλες τις πρόσφατες επαφές του Τσίπρα και παραγόντων του ΣΥΡΙΖΑ με Πάιατ και Νιούλαντ δόθηκαν τα διαπιστευτήρια. Συνεχίστηκαν με τα χειροκροτήματα στον Ζελένσκι στη Βουλή. Όσο για το... αντιπολεμικό κίνημα και αντίστοιχους συριζέικους πομφόλυγες, θυμίζουν τα ΠΑΣΟΚικά τερτίπια, όταν στελέχη του διαδήλωναν κατά των βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία και ενώ είχαν παραδώσει τη χώρα στους ΝΑΤΟϊκούς, δήλωναν με απίστευτη θρασύτητα και ξετσιπωσιά «άλλο η κυβέρνηση, άλλο το κόμμα».
Για τα ζητήματα της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης, το συνέδριο έρχεται να πιστοποιήσει την επιστροφή στις «παλιές καλές μέρες» της σοσιαλδημοκρατίας που επιζητεί «κοινωνικές συμφωνίες» (κοινωνικό συμβόλαιο το λέγανε επί ΠΑΣΟΚ) ανάμεσα στις τάξεις, για την «πράσινη μετάβαση». Αυτή η κατεύθυνση της «δίκαιης ανάπτυξης» δεν αποτελεί μια επιστροφή στο παρελθόν, αλλά μία πρόταση σε μερίδες του ντόπιου κεφαλαίου και της λεγομένης μεσαίας τάξης να αρνηθούν τον ασύδοτο νεοφιλελευθερισμό της ΝΔ και να υιοθετήσουν το δικό του μείγμα πολιτικής, που έχει περισσότερο «αστικό» κράτος, δόσεις κεϋνσιανισμού και «φιλολαϊκή» διαχείριση. Αποτελεί επιπλέον μία συνειδητή επιλογή ξεπεράσματος της σημερινής κρίσης του συστήματος με όρους ταξικού συμβιβασμού, που βαφτίζεται «προοδευτική και ριζοσπαστική στροφή». Οι μεταρρυθμίσεις στην Ισπανία αποτελούν για τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ πρότυπο-υπόδειγμα, που διαφημίζεται αντίστοιχα. Βέβαια, ξεχνιέται συνειδητά ότι η συγκεκριμένη «συναινετική» μεταρρύθμιση ήταν ένα από τα προαπαιτούμενα που είχε θέσει η Κομισιόν στην Ισπανία για να λάβει κονδύλια και δάνεια μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.
Δίπλα σ' αυτό τον νέο γύρο εξαπάτησης των εργαζομένων, υπάρχει όλο το αντιδραστικό νομοθετικό πλαίσιο της ΝΔ, που ο ΣΥΡΙΖΑ το χρησιμοποιεί για προεκλογικές υποσχέσεις μαζί με «πνίξιμο» κάθε αγωνιστικής απόπειρας. Οι νόμοι δεν ανατρέπονται με αγώνες, επαναλαμβάνουν διαρκώς τα στελέχη του, ζητώντας την ψήφο των εργαζομένων για να τους... βελτιώσει η δική του διακυβέρνηση. Η κλιμάκωση της αστυνομοκρατίας και της φασιστικοποίησης δίνει τη δυνατότητα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ να παρουσιάζεται ως υπερασπιστής των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Βασική επιδίωξη, η εκμετάλλευση της ευαισθησίας και της αγανάκτησης του λαού και ιδιαίτερα της νεολαίας.
Όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές το 2019, ο Τσίπρας δήλωνε πως «οι ψήφοι του 31,7% είναι δανεικές, άρα χρειάζεται προσπάθεια για να παραμείνουν» και δεσμεύθηκε ότι θα χτίσει ένα «μεγάλο λαϊκό κόμμα». Αυτός ο ρόλος του πυλώνα του αστικού πολιτικού συστήματος θέλει και την ανάλογη ιδεολογικοπολιτική φυσιογνωμία, ώστε να ανταποκρίνεται καλύτερα στις διεργασίες του πολιτικού συστήματος, ενώ υπηρετείται και από τις οργανωτικές αλλαγές που εισηγείται ο Τσίπρας και αναμένεται να εγκριθούν από το συνέδριο: εκλογή προέδρου και ΚΕ από τα μέλη του κόμματος πανελλαδικά. Μάλιστα, για τον πρόεδρο δίνεται η δυνατότητα να ψηφίσουν ακόμα και όσοι γίνουν μέλη και τη μέρα της εκλογής 15/5, ενώ για την ΚΕ όσοι ήταν μέλη μέχρι 21/3. Ουσιαστικά, κλείνει ο κύκλος για τον ΣΥΡΙΖΑ που ξέραμε. Τέλος η εκλογή ΚΕ και προέδρου από συνέδριο, συνεχίζοντας τον δρόμο που άνοιξε ο ΓΑΠ στο ΠΑΣΟΚ και που ακολουθούν πολλά αστικά κόμματα σε ΗΠΑ και ΕΕ.
Οι εκλογές για την ανάδειξη συνέδρων επιβεβαίωσαν την κυριαρχία του Τσίπρα και όσων τάσεων κινούνται γύρω από αυτόν (Κίνηση Μελών, ΡΕΝΕ, Κίνηση 100, Γέφυρα, ΔΗΜΑΡ) σε ποσοστό 75-80%, ενώ η τάση Ομπρέλα (που διαφωνεί με τις οργανωτικές αλλαγές), παρότι διαθέτει πολλά στελέχη, έμεινε από... βάση με ένα ποσοστό γύρω στο 20%. Μάλιστα ο Τσίπρας με αυτοπεποίθηση αποφάσισε να ψηφιστούν οι προτάσεις του με κάλπη. Βέβαιος για το αποτέλεσμα, αναδεικνύεται αδιαμφισβήτητος αρχηγός, βάζοντας τέλος στα σενάρια για συλλογική ηγεσία και ευελπιστεί η εκλογή στις 15/5 να δημιουργήσει ρεύμα υπέρ του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δίνοντας τέλος στη δημοσκοπική στασιμότητά του.
Κλείνοντας, να σημειωθούν κάποια στοιχεία για την οργανωτική κατάσταση του κόμματος. Το 2016 ενόψει του 2ου συνεδρίου ψήφισαν 13.500 από τα τότε 24.000 μέλη, δηλαδή ποσοστό 56,25%. Για το 3ο συνέδριο ψήφισαν 40.500 από τα 61.600 μέλη, δηλαδή ποσοστό 65,74%. Βέβαια ο αριθμός των 60.000 μελών που καταγράφεται σήμερα είναι μικρός για ένα κόμμα εξουσίας. Οι πρόσφατες, πολύ χαμηλές επιδόσεις των παρατάξεών του στους δικηγόρους και στους νοσοκομειακούς γιατρούς υπογραμμίζουν την αδυναμία του κόμματος να μπει στους «αρμούς εξουσίας».
Ουσιαστικά το 3ο συνέδριο επιδιώκει την αναβάθμιση της οργανικής σχέσης του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ με την άρχουσα τάξη και τους ιμπεριαλιστές, για την υπηρέτηση του συστήματος της εξάρτησης και της εκμετάλλευσης κόντρα στα λαϊκά συμφέροντα.
