Η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, εν μέσω καραντίνας και απαγορεύσεων, γίνεται ολοένα και πιο δυσμενής για μαθητές και εκπαιδευτικούς. Στην αβεβαιότητα και στα αρνητικά της τηλε-εκπαίδευσης επικάθονται και νέα αρνητικά δεδομένα που διαμορφώνει το υπουργείο, με αποκορύφωμα να φέρει σε διαβούλευση σε αυτές τις συνθήκες ένα βάρβαρο νομοσχέδιο που απεργάζεται εδώ και καιρό. Εκατοντάδες μαθητές στη χώρα μας αγωνιούν για το πώς θα συνεχιστεί η σχολική χρονιά και για τους όρους με τους οποίους καλούνται να δώσουν εξετάσεις, ιδιαίτερα οι μαθητές της Γ’ Λυκείου, και το υπουργείο τούς φέρει πισώπλατα ένα ακόμα δυνατό χτύπημα.
Η απόφαση του υπουργείου Παιδείας να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την κατάθεση του νομοσχεδίου Κεραμέως όσο τα σχολεία είναι κλειστά και μαθητές και εκπαιδευτικοί είναι κλεισμένοι σπίτια τους αποτελεί μια ηχηρή κυβερνητική ατιμία, που φανερώνει τον θρασύδειλο χαρακτήρα αυτής της κυβέρνησης. Είναι ξεκάθαρο πως η κυβέρνηση εκμεταλλεύεται την υγειονομική κρίση για να επιβάλει τις μαύρες επιδιώξεις της και στην εκπαίδευση. Τα μέτρα που πρόκειται να περάσει αποκαλύπτουν βαθιά εχθρότητα και ταξικό μίσος απέναντι στα παιδιά του λαού και της εργατικής τάξης στα σχολεία.
Στις 22/4 λοιπόν (και μετά μπαράζ δημοσιευμάτων της γνωστής παρέας των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης) η κυβέρνηση παρουσίασε τους άξονες του πολυνομοσχεδίου, το οποίο περιλαμβάνει:
- Εισαγωγή μαθημάτων στο Νηπιαγωγείο και πιο συγκεκριμένα Αγγλικών και Πληροφορικής!
- Αύξηση των εξεταζόμενων μαθημάτων από 4 σε 7 στο Γυμνάσιο.
- Θεσμοθέτηση ελάχιστης βάσης εισαγωγής που θα ισχύει ως προαπαιτούμενο για το σύνολο των σχολών. Ενδεχομένως, επιπρόσθετη βάση εισαγωγής ανά σχολή, η οποία θα καθορίζεται από την κάθε σχολή.
- Θεσμοθέτηση εξετάσεων πανελλαδικού τύπου (μέσω κλήρωσης από Τράπεζα Θεμάτων) και στις τρεις τάξεις του Λυκείου, των οποίων η επίδοση θα προσμετράται για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια. Αύξηση αυτών των εξεταζόμενων μαθημάτων σε 8-7-5 (για Α’, Β’, Γ Λυκείου) από 8-6-4.
- Επαναφορά της αναγραφής της διαγωγής στους τίτλους σπουδών.
- Αξιολόγηση σχολικών μονάδων και εκπαιδευτικών και επιμόρφωση εκπαιδευτικών.
Υπάρχουν ακόμα και δευτερεύουσες διατάξεις οι οποίες, ανάλογα με την ακριβή τους μορφή, μπορεί να έχουν τελικά και σημαντικό ρόλο στο θεάρεστο έργο της κλιμάκωσης της επίθεσης. Τέτοιες είναι: διατάξεις για τα πρότυπα και πειραματικά σχολεία, νέες θεματικές ενότητες από το νηπιαγωγείο έως το γυμνάσιο, διευκόλυνση της σύμπραξης(;) ελληνικών με ξένα πανεπιστήμια. Τέλος, έχει ανοίξει ο δρόμος (αλλά δεν θα ισχύσει για φέτος) για τη γενναία (όπως είχε… υποσχεθεί η κυβέρνηση) μείωση των εισακτέων τόσο κεντρικά όσο και σε συνεργασία με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα.
Πιο συγκεκριμένα για κάποια από τα μέτρα:
- Η θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής ως προϋπόθεση για να μπει κάποιος υποψήφιος στον «κουβά» επιλογής σχολής θα γίνει είτε μέσω του βαθμού των πανελλαδικών είτε μέσω του εθνικού απολυτηρίου, το οποίο συνδέεται με τις ιδιότυπες πανελλαδικές της Τράπεζας Θεμάτων. Έρχεται ως ώριμο φρούτο μετά την επικοινωνιακή καταιγίδα των Μέσων Μαζικής Εξαπάτησης, τα οποία ξεχειλίζουν κάθε χρόνο από αγανάκτηση γι’ αυτούς που περνάνε στο Πανεπιστήμιο ενώ έχουν γράψει σε ένα μάθημα οκτώ. Η αλήθεια είναι ότι οι… αγανακτούντες δεν δείχνουν την παραμικρή αγανάκτηση για τους γόνους της αστικής τάξης που με πληρωμή πάνε σε όποιο πανεπιστήμιο του εξωτερικού θέλουν. Ωστόσο, άλλο είναι το σημαντικό. Οι επιδόσεις ενός υποψηφίου έχουν άμεση συνάρτηση με την ταξική του θέση. Τα ιδιαίτερα μαθήματα, οι ανθρώπινες συνθήκες διαβίωσης στο σπίτι, το ασφαλές οικονομικό οικογενειακό περιβάλλον είναι παράγοντες που δεν υπάρχουν στα παιδιά της εργατικής τάξης και των φτωχών λαϊκών στρωμάτων. Από την άλλη, ο βαθμός σε ένα μάθημα δεν σημαίνει απολύτως τίποτα. Τα θέματα και η δυσκολία τους (που είναι στην απόλυτη ευχέρεια των πολιτικών επιλογών και των στοχεύσεων της κάθε κυβέρνησης) ρυθμίζουν ως κάνουλα τις μαθητικές επιδόσεις. Η θεσμοθέτηση της ελάχιστης βάσης εισαγωγής θα μειώσει άμεσα και κατά χιλιάδες τους εισακτέους στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Είναι εντελώς προφανές ότι αν σε αυτήν προστεθεί και δεύτερη προϋπόθεση ελάχιστος βαθμός ανά μάθημα και σχολή (π.χ. να απαιτεί το Μαθηματικό ελάχιστο βαθμό στα Μαθηματικά το 15), τότε μιλάμε για μεγάλη διεύρυνση αυτής της άμεσης μείωσης εισακτέων.
- Ακόμα χειρότερα είναι τα πράγματα με το πιο σοβαρό μάλλον μέτρο. Οι εξετάσεις μέσω Τράπεζας Θεμάτων αποτελούν ουσιαστικά εξετάσεις πανελλαδικού τύπου. Τα θέματα επιλέγονται τυχαία (με ηλεκτρονικό τρόπο) για κάθε σχολείο και βαθμολογούνται κλειστά (όπως στις πανελλαδικές). Η δυνατότητα που είχε ο εκπαιδευτικός να προσμετρήσει στα θέματα που βάζει τις δυνατότητες και τις συνθήκες ζωής των μαθητών του μηδενίζεται. Ακόμα και αυτή η «παραπάνω μονάδα» στο γραπτό (αν με αυτήν ο μαθητής περνάει την τάξη) παύει να υπάρχει. Οι μαθητές δεν μπορούν να δώσουν βάρος σε αυτά που έχει δώσει βάρος ο καθηγητής τους γιατί από την τράπεζα μπορεί να κληρωθεί οτιδήποτε θεωρείται εντός ύλης. Η Τράπεζα Θεμάτων απαιτεί ιδιαίτερα μαθήματα και προετοιμασία από την Α’ Γυμνασίου για να μπορεί ένας μαθητής να ανταποκριθεί στην Α’ Λυκείου. Απαιτεί, επίσης, πραγματικό «φύτεμα» στο διάβασμα από την Α’ Γυμνασίου. Η θεσμοθέτησή της θα αποτελεί ένα καταστροφικό μέτρο ενάντια στα παιδιά του λαού: τόσο στο δικαίωμά τους να σπουδάσουν όσο και στο δικαίωμά τους στον ελεύθερο χρόνο. Οι εκατόμβες που θα υπάρξουν από τις εξετάσεις μέσω Τράπεζας Θεμάτων από την Α’ Λυκείου είτε θα κόψουν βίαια την πορεία προς την τριτοβάθμια τεράστιου μέρους του μαθητικού πληθυσμού είτε, στην καλύτερη περίπτωση, θα το αποθαρρύνουν αποφασιστικά.
- Και ερχόμαστε στον τρίτο πυλώνα, τη διαβόητη αξιολόγηση σχολείων και εκπαιδευτικών. Έχουμε αρκετές φορές αναλύσει τις πολύπλευρες αντιδραστικές στοχεύσεις της λεγόμενης αξιολόγησης: Ταξική κατηγοριοποίηση σχολείων και εκπαιδευτικών, μεταφορά των ευθυνών της κρίσης του καπιταλισμού και του εκπαιδευτικού του συστήματος στις πλάτες των θυμάτων (μαθητών και εκπαιδευτικών), διάλυση των εργασιακών σχέσεων των εκπαιδευτικών, συντριβή τού (σχετικά) ενιαίου των όρων εργασίας και αμοιβής, πειθάρχηση και τρομοκράτηση. Εδώ θα θέλαμε να τονίσουμε ιδιαίτερα την πλευρά εκείνη που συνδέεται με τις άλλες προαναφερόμενες διατάξεις του πολυνομοσχεδίου. Στην εκπαίδευση, το τελικό «παραγόμενο προϊόν» είναι ο μαθητής. Η αστική εκπαίδευση επιτελεί τόσο το ρόλο της κατανομής του μαθητικού πληθυσμού (ποιοι θα γίνουν εργάτες, ποιοι θα απασχοληθούν σε υπηρεσίες, ποιοι θα προοριστούν για στελέχη) όσο και τον ιδεολογικό ρόλο της προσαρμογής του πληθυσμού αυτού στα «ιδανικά» και στις λειτουργίες της κοινωνίας της εκμετάλλευσης. Για να ικανοποιηθούν αποτελεσματικά οι δύο αυτοί σκοποί, σημαντικό ρόλο καλείται να παίξει ο εκπαιδευτικός. Πειθαρχημένος, τρομοκρατημένος και ανταγωνιστικός εκπαιδευτικός μπορεί πιο αποτελεσματικά να παίξει το ρόλο του ταξικού κόφτη των μαθητών αλλά και της ιδεολογικής τους χειραγώγησης. Άλλωστε, η περιβόητη «επιμόρφωση» στην πραγματικότητα την έννοια της συμμόρφωσης έχει. Με την έννοια αυτή, η αξιολόγηση έχει ως ενδιάμεσο στόχο τους εκπαιδευτικούς, αλλά τελικό στόχο τους μαθητές.
Στα παραπάνω, πρέπει να προσθέσουμε και κάποια στοιχεία ακόμα σε σχέση με την ιδιαίτερη φετινή συγκυρία: Στις πανελλήνιες εξετάσεις η δυσκολία των θεμάτων έχει αυξηθεί ραγδαία τα τελευταία χρόνια, με τους αριθμούς των εισακτέων να μειώνονται σημαντικά. Στην ήδη υπάρχουσα δυσκολία των πανελληνίων έρχονται να προστεθούν νέοι δυσμενείς όροι που έχει επιβάλει το υπουργείο Παιδείας με το ξέσπασμα της υγειονομικής κρίσης του κορονοϊού. Το υπουργείο Παιδείας προχώρησε σε μείωση της ύλης στα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, αλλά η ύλη που έχει ανακοινωθεί δεν είναι η διδαχθείσα ως τώρα στα σχολεία. Από ό,τι φαίνεται θα την προχωρήσουν με γοργούς ρυθμούς από τα μέσα Μαΐου που θα ανοίξουν τα σχολεία για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου, για να στείλουν άμεσα τους μαθητές σε ένα εξεταστικό σφαγείο τον Ιούλη. Όσα παιδιά από φτωχοποιημένες οικογένειες δεν έχουν πρόσβαση σε φροντιστήρια και δεν έχουν ολοκληρώσει την ύλη με έξτρα βοήθεια, που συνεπάγεται τεράστια οικονομικά βάρη για τους γονείς, θα πάνε αβοήθητοι και με λιγότερες ευκαιρίες να δώσουν εξετάσεις.
Τα μαθήματα τηλεκπαίδευσης που έχει επιβάλει το υπουργείο κάνουν πιο δύσκολη την κατάσταση. Δεν μπορούν οι μαθητές της Γ’ Λυκείου σε καμία περίπτωση να δώσουν εξετάσεις μέσα από τηλεκπαίδευση. Η διαδικασία της διά ζώσης διδασκαλίας σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να υποκατασταθεί από την τηλεκπαίδευση, ενώ πολλοί μαθητές είναι έξω από αυτή τη διαδικασία γιατί δεν διαθέτουν τα μέσα τηλεκπαίδευσης. Το υπουργείο Παιδείας αποφεύγει το βασικό ζήτημα της δραστικής μείωσης της ύλης που θα δώσει στους μαθητές όλων των βαθμίδων τη δυνατότητα να ανασάνουν. Άμεσα θύματα αυτής της κατάστασης είναι οι μαθητές της Γ’ Λυκείου που θα δώσουν κυριολεκτικά αγώνα δρόμου μαζί με τους εκπαιδευτικούς για να αντεπεξέλθουν στη νέα ύλη.
Η κυβέρνηση και στον τομέα της εκπαίδευσης τηρεί μια ξεδιάντροπη στάση την ίδια ώρα που ο λαός βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλαπλούς κινδύνους. Φάνηκε πως τα μέτρα που πήρε δήθεν “για την πρόοδο των μαθητών” εν μέσω πανδημίας ήταν ο προπομπός του βάρβαρου νομοσχεδίου που δεν δίστασε να φέρει ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες. Μοχλός για να περάσει όλο το εύρος της επίθεσης είναι η “αξιολόγηση” καθηγητών, μαθητών ακόμα και της σχολικής μονάδας. Μέσα από την τηλεκπαίδευση προωθήθηκε σε μεγάλο βαθμό το ηλεκτρονικό φακέλωμα μαθητών και εκπαιδευτικών. Στο νομοσχέδιο Κεραμέως, μια από τις βασικότερες διατάξεις είναι η αυστηροποίηση του πλαισίου της “αξιολόγησης” και η αποφασιστική εφαρμογή της.
Η θρασύδειλη κίνηση του υπουργείου να προχωρήσει στη διαβούλευση και στην άμεση ψήφιση του νομοσχεδίου Κεραμέως όσο μαθητές και εκπαιδευτικοί είναι σε καραντίνα και δεν μπορούν να βρεθούν, να συζητήσουν και να χτίσουν τις αντιστάσεις τους υποδηλώνει όμως και φόβο απέναντι στην οργή μαθητών και εκπαιδευτικών. Αν η κυβέρνηση σπάει την καραντίνα και προχωρεί σε μια τέτοια επιθετική κίνηση, πρέπει να τη σπάσουμε και εμείς. Συνδικαλιστικά όργανα εκπαιδευτικών, σύλλογοι γονέων και μαθητικά συνδικαλιστικά όργανα πρέπει να πάρουν μαζικές αποφάσεις αγώνα για την ανατροπή του νομοσχεδίου Κεραμέως. Μαθητές, εκπαιδευτικοί και γονείς πρέπει να ενημερώσουν και να ενημερωθούν, να προχωρήσουν άμεσα ακόμα και σε αυτές τις συνθήκες σε κινητοποιήσεις.
