Από τις 21/3 και την πρώτη δημοσίευση της ΚΥΑ για την εκκένωση των εστιών, υπάρχει έντονος προβληματισμός στους εστιακούς φοιτητές, αλλά και σε κομμάτια του λαού, σχετικά με τη χρησιμότητα του μέτρου αυτού. Πρόκειται για ένα μέτρο το οποίο φαντάζει, αλλά και είναι, ακατανόητο από υγειονομικής πλευράς, αφού έρχεται σε αντίφαση ακόμα και με το περιβόητο δόγμα της κυβέρνησης του «Μένουμε Σπίτι» και την μεγάλη (στα λόγια) αποτελεσματικότητα των περιοριστικών μέτρων.
Πολλοί αναρωτήθηκαν μήπως είναι μία βιαστική, άτσαλη εφαρμογή των παραπάνω μέτρων, που εν τέλει δεν πολυσκέφτηκε η κυβέρνηση. Κάθε άλλο παρά άτυχη στιγμή, θα πούμε εμείς, είναι το μέτρο της εκκένωσης. Αυτό αποδεικνύει και η μετέπειτα πορεία των πραγμάτων στα οποία θα αναφερθούμε. Το βασικό στην κατάσταση αυτή είναι να αντιμετωπίσουμε το μέτρο αυτό στην πολιτική του διάσταση και στόχευση και όχι στην υγειονομική, όπου είναι σίγουρο ότι θα βρούμε τοίχο.
Καταρχάς για την κυβέρνηση αλλά και το σύστημα, οι εστίες δεν είναι το σπίτι μας, άρα γιατί να συνεχίσουμε να μένουμε εκεί; Είμαστε «φιλοξενούμενοι» αποκλειστικά για τη διάρκεια του χρόνου που γίνονται μαθήματα και προφανώς την περίοδο που είμαστε «ενεργοί» φοιτητές και όχι αιώνιοι. Μαθήματα δεν διεξάγονται την περίοδο της πανδημίας (στα κτήρια των σχολών, τουλάχιστον), οπότε επιστρέψτε στα κανονικά σας σπίτια και προφυλαχτείτε. Βέβαια, θέλωντας να προλάβει αντιδράσεις και να καλύψει τις αντιφάσεις της απόφασης αυτής, η κυβέρνηση ύστερα από σχετικές πιέσεις συλλόγων οικοτρόφων, «εξορθολόγισε» το μέτρο, βάζοντας άπιαστα κριτήρια μεταστέγασης σε ξενοδοχεία, που απέκλειαν την πλατιά πλειοψηφία των εστιακών, ενώ «μερίμνησε» για δωρεάν μετακίνηση, άρον άρον, προς τις μόνιμες κατοικίες, μένοντας πιστή στην ίδια κατεύθυνση εφαρμογής της εκκένωσης.
Αυτή η εκκένωση δεν είναι πρωτοτυπία λόγω πανδημίας, αλλά προβλέπεται από τον εσωτερικό κανονισμό λειτουργίας των εστιών, τις περιόδους των διακοπών κάθε ακαδημαϊκής χρονιάς. Στα πλαίσια αυτά της τήρησης των προβλεπόμενων, το σύστημα έκανε μία ακόμα χυδαία σφυγμομέτρηση αντιδράσεων, επιτιθέμενο στο δικαίωμα στέγασης και σίτισης, παρουσιάζοντας άπιαστα κριτήρια φιλανθρωπίας για όσους μένουν στον αέρα εν μέσω πανδημίας. Την κρατική βοήθεια, δηλαδή, θα δικαιούται ελάχιστη (αν όχι μηδαμινή) μερίδα φοιτητών, ακόμα και μεταξύ των φτωχότερων. Ωμή επιβολή, ενίσχυση της εφαρμογής των ταξικών φραγμών και ατομική ευθύνη στις σπουδές είναι το αύριο που σας ετοιμάζουμε και όποιος τα καταφέρει, λέει το μήνυμα του υπουργείου, εκμεταλλευόμενο την πανδημία για να προχωρήσει την επίθεση.
Βέβαια, η γύμνια των μέτρων δύσκολα πείθει και δικαιολογεί το κατά τα άλλα φιλολαϊκό προσωπείο που θέλει να παρουσιάζει το σύστημα. Οι εστιακοί έτσι, μπροστά στην πρόκληση αυτή, προέταξαν αντιστάσεις, αρνούμενοι να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους, χωρίς να κατηγορούμε την μερίδα αυτών που ύστερα από παρατεταμένη τρομοκράτηση εγκατέλειψαν, θέλοντας ή μη, τις εστίες είτε μετεγκαταστάθηκαν στα ξενοδοχεία. Οι πανελλαδικές αντιστάσεις αυτές, ποικιλόμορφες με παραστάσεις διαμαρτυρίας σε πρυτανείες, συγκεντρώσεις και απευθύνσεις στον λαό μέσω διαδικτύου, ψηφισμάτων και υπογραφών, έδωσαν κάποια πρώτα αποτελέσματα.
Αυτά τα αποτελέσματα, όμως, παραμένουν υπό αίρεση. Η τελευταία υπουργική οδηγία του Διγαλάκη, για παραμονή κατ’ εξαίρεση στις εστίες εφόσον υπάρχουν «σοβαροί λόγοι» και επαναφορά της σίτισης, δεν ακυρώνει την εκκένωση, την αναβάλλει. Ιδιαίτερα όσο οδεύουμε προς τις διακοπές του Πάσχα, η αρχική πίεση αναμένεται να επανέλθει. Αυτή η εκτίμηση, βέβαια, δεν είναι κοινώς αποδεκτή από τις δυνάμεις που παρεμβαίνουν στους συλλόγους αυτούς. Διαβάζοντας ανακοινώσεις από όλη την Ελλάδα, υπάρχει σημαντική απόσταση, στην εξήγηση του μέτρου, στην αποτίμηση του ρόλου των πρυτανειών (στις προφορικές δεσμεύσεις των οποίων πολλοί τσίμπησαν για να προσγειωθούν μετέπειτα στην πραγματικότητα), στο αν βρισκόμαστε μπροστά σε νίκες, αν αυτό που χρειάζεται είναι προτάσεις διαχείρισης.
Η ΠΚΣ/ΜΑΣ/ΚΝΕ και συνολικά αυτός ο χώρος είναι ένα ξεχωριστό κεφάλαιο. Από την πρώτη στιγμή των εξελίξεων, έψαχνε παραθυράκια προσαρμογής στην απόφαση του υπουργείου. Σε συνομιλία βουλευτή του ΚΚΕ με τον Διγαλάκη, έγινε λόγος μόνο για κάποιες περιπτώσεις φοιτητών που θα μείνουν άστεγοι, δεν ειπώθηκε τίποτα ενάντια στην εκκένωση παρά ένα γενικό «να παρθούν μέτρα στέγασης». Μέτρα που... πάρθηκαν με την μετεγκατάσταση σε ξενοδοχεία. Αντίστοιχα, η ΠΚΣ σε πρώτη φάση έθεσε σε συλλόγους αιτήματα ενάντια στην εκκένωση, με δυο αστερίσκους. Πρώτον «να μείνει η απόφαση στα χαρτιά» και δεύτερον «να μείνουν όσοι το έχουν ανάγκη». Αν δούμε και την τελευταία υπουργική οδηγία, υπάρχει πλήρης συμφωνία με το καθεστώς των εξαιρέσεων και τους «σοβαρούς λόγους» που πρέπει να επικαλεστούν οι φοιτητές, με διαδικασίες υπεύθυνων δηλώσεων, στις οποίες θα αναλαμβάνουν την ευθύνη παραμονής τους (αθωώνοντας έτσι για το οποιοδήποτε κρούσμα και την έλλειψη υγειονομικών μέτρων, τις διοικήσεις)! Γι’ αυτό και η ΠΚΣ στις μετέπειτα ανακοινώσεις της, αλλά και σε συλλόγους που παρεμβαίνει, απέσυρε το βασικό αίτημα ενάντια στην εκκένωση, έκανε λόγο για εγρήγορση ενάντια σε νέα οδηγία (γιατί η υπάρχουσα μας καλύπτει) και επικέντρωσε σε στα υπόλοιπα (αναγκαία μεν) αιτήματα που δεν έχουν υλοποιηθεί.
Μεγαλύτερη σύμπνοια μεταξύ και των υπολοίπων δυνάμεων (ΕΑΑΚ και αναρχικές/αυτόνομες ομάδες) υπάρχει στην εκτίμηση ότι το μέτρο έχει καθαρά χαρακτήρα εξοικονόμησης πόρων ή/και πριμοδότησης εργολάβων και ιδιωτών. Σαφώς και η πολιτική του κεφαλαίου μάς αντιμετωπίζει σαν βάρος, όχι μόνο επειδή δεν θέλει να δώσει χρήματα για τη μέριμνα, αλλά επειδή θέλει να αφαιρέσει την έννοια του δικαιώματος. Με αυτή την έννοια, δεν κλείνουν οι εστίες, μόνο και μόνο για να σωθούν τα σπασμένα της «υγειονομικής» κρίσης. Ούτε αιτία των εξελίξεων αυτών είναι η πριμοδότηση των εργολάβων σίτισης και των ξενοδόχων. Ας θυμηθούμε εδώ ότι δεν ήταν η αρχική επιδίωξη του υπουργείου η εκμίσθωση ξενοδοχείων. Προτάσεις αντίστοιχα διαχείρισης, όπως αυτή που διαβάζουμε στο ΠΡΙΝ και στην ανακοίνωση της ΦΕΠΑ, για διοχέτευση του κονδυλίου (για την κερδοφορία) των ξενοδόχων στις φοιτητικές ανάγκες είναι ανεδαφικές. Όπως και αντίστοιχα αιτήματα για επαρκή χρηματοδότηση.
Γιατί, άλλη μία φορά, το πρόβλημα είναι πολιτικό, εκτός αν ξεχνάμε ότι η εκκένωση δεν λύνεται με κονδύλια και προτάσεις, για τους λόγους που περιγράψαμε. Εν τέλει, αυτό που πρέπει να τεθεί εκ νέου στους συλλόγους οικοτρόφων είναι η ανάγκη συνέχισης των κινητοποιήσεων σε σωστή κατεύθυνση τώρα και μετά. Για να μην περάσει η εκκένωση, δεν αρκούν προσωρινές δεσμεύσεις. Δεν αρκεί οι εστιακοί να μιλούν μόνο για το πού θα μείνουν αύριο. Το ζήτημα του δικαιώματος στην υγεία, τη στέγαση αλλά και συνολικά στις σπουδές τους τίθεται άμεσα. Πρέπει τώρα να μπουν βάσεις, για ανασυγκρότηση των συλλόγων, ανατροπή της ΚΥΑ και των «εξαιρέσεων» με υπεύθυνες δηλώσεις αλλά και συνολικά ανατροπή του εσωτερικού κανονισμού λειτουργίας, που τους αντιμετωπίζει σαν ξένους στο ίδιο τους το σπίτι και τους φέρνει αντιμέτωπους με πειθαρχικά. Ραντεβού στους συλλόγους, λοιπόν, να υπερασπιστούμε το καθολικό δικαίωμα στη στέγαση ενάντια στους ταξικούς φραγμούς.
